Skotnicki Paweł h. Grzymała (zm. ok. 1597), poseł na sejmy, chorąży halicki. Pochodził z rodziny, której gniazdem były Skotniki Małe w pow. wiślickim woj. sandomierskiego. Bartosz Paprocki umieścił go mylnie wśród Szreniawitów.
Działalność publiczną rozpoczął S. posłując z woj. ruskiego na sejm warszawski 1563/4 r. Jako jedyny poseł tego województwa nie należał wówczas do przeciwników rewindykacji królewszczyzn. Mimo to szlachta ruska powierzała mu mandat poselski i na kolejne sejmy – parczewski 1564 r., piotrkowski 1565 r. i lubelski 1566 r. W tym okresie stanowisko S-ego wobec egzekucji dóbr uległo zmianie, bowiem zabierając głos w dyskusji w izbie poselskiej (10 VII 1566) zdecydowanie opowiedział się za zakończeniem akcji przywracania skarbowi królewszczyzn i uważał, że posesorowie zastawionych na nowo w r. 1565 dóbr królewskich nie powinni płacić kwarty.
Znaczną aktywność rozwinął S. na sejmie 1569 r. Wyraził wtedy pogląd, że sprawy dotyczące rewindykacji królewszczyzn (zatajenie nadań, niedopuszczenie do lustracji dóbr podległych egzekucji, niewydawanie kwarty) winien rozpatrywać król, a nie wyłoniona w tym celu senatorsko-poselska komisja. Dał się jednak przekonać do tego trybu orzeczeń i wziął udział w pracach powołanej komisji. Wobec przewlekania się wymienionych spraw 26 VII, wraz z czterema innymi posłami, interweniował – upoważniony przez izbę poselską – u króla Zygmunta Augusta, domagając się ich ostatecznego rozstrzygnięcia, a nadto wnosił o wykonanie decyzji zapadłych w stosunku do Prus Królewskich i spełnienia dezyderatów szlachty odnośnie do myta w żupach ruskich. Uważając, jak zresztą wszyscy posłowie, za słuszne płacenie przez Zygmunta Augusta kwarty z tzw. dóbr królowej Bony, należał do tych posłów, którzy zgadzali się, by król należne sumy uiścił w terminie późniejszym pod warunkiem wystawienia pisemnego zobowiązania.
S. wielokrotnie wypowiadał się w Lublinie w kwestii unii z W. Ks. Lit., w następstwie czego powierzano mu (9, 15, 21 VI) m.in. misję rzecznika stanowiska izby poselskiej wobec króla i senatu. Jak większość posłów stał na stanowisku, iż negocjacje z Litwinami należy prowadzić nie przez wymianę pism, lecz w bezpośredniej dyskusji i w obecności króla. Był za odstąpieniem od uchwał podjętych po odjeździe z Lublina Litwinów, a więc przeciw zrealizowaniu unii, mimo ich nieobecności (in contumatiam) na sejmie. Gdy wznowiono rokowania, krytykował projekty przedkładane przez stronę lit., zmierzające do podkreślenia odrębności W. Ks. Lit. (np. odrzucił 21 VI możliwość pieczętowania aktu koronacji wspólnego króla także osobną pieczęcią lit.). Aktywność S-ego znalazła uznanie u Zygmunta Augusta, który mianował go podczas sejmu chorążym halickim. Z tym tytułem podpisał 1 VII akt unii Polski z Litwą i przywiesił do niego swą pieczęć z h. Grzymała.
W r. 1570 S. był członkiem komisji do rewizji terenów przynależnych do wsi Pustomyt; posłował w t.r. na sejm w Warszawie. Ponownie wybrany na posła w r. 1572 nie wziął jednak udziału w sejmie. T.r., po śmierci Zygmunta Augusta, 16 X był na sejmiku wiszeńskim, gdzie zebrana szlachta zaaprobowała zasadę elekcji viritim i wyznaczyła go na jednego z pięciu pełnomocników, którzy mieli zadbać, gdyby tego nie dopilnował woj. ruski Jerzy Jazłowiecki, o odpowiednie rozlokowanie szlachty woj. ruskiego na zjeździe elekcyjnym. Po ucieczce króla Henryka Walezego uczestniczył 28 VII 1574 w zjeździe swego województwa w Wiszni i został wybrany na deputata do sądu kapturowego ziemi lwowskiej, w następstwie czego był 28 II 1575 na zagajeniu sądów generalnych woj. ruskiego we Lwowie. W r. 1576 został wybrany na posła na sejm koronacyjny Stefana Batorego; reprezentował też szlachtę ruską na sejmach w Toruniu (19 X – 29 XI 1576) i w Warszawie (15 I – 28 II 1585).
Podczas trzeciego bezkrólewia był S. obecny 7 I 1587 na zjeździe szlachty woj. ruskiego we Lwowie, podpisał uchwaloną na nim konfederację. Dn. 14 V t.r. na okazowaniu ziemi halickiej wraz z inną szlachtą złożył w imieniu zebranych we Lwowie protestację przeciwko uchwałom sejmiku wiszeńskiego jako niezgodnym z wcześniejszymi ustaleniami. Zapewne posłował t.r. na sejm elekcyjny (w diariuszu bez imienia), na którym opowiedział się za wyborem Piasta albo królewicza Zygmunta Wazy. Dn. 14 IX 1589 uczestniczył w sejmiku we Lwowie i był jednym z deputowanych do podpisania i opieczętowania laudum sejmikowego. W r. 1590, należąc do niezadowolonych z urzędowania Mikołaja Ostrowskiego, podsędka, oraz Jana Łączyńskiego, pisarza sądu ziemskiego przemyskiego, podpisał protestację złożoną 23 I w grodzie przemyskim, a 8 V 1591 wszedł do komisji rozgraniczającej dobra Zimna Woda i Rudna od Białochorszczy i Kleparowa.
S. posiadał dość znaczne dobra ziemskie położone w kilku województwach. Wg niepełnych danych z rejestrów poborowych (1578, 1581) w woj. ruskim w pow. halickim należały do niego Sarnki Średnie i Sarnki Wyższe (Superior). W woj. podolskim w pow. kamienieckim posiadał Moczulińce, a na podstawie zezwolenia Zygmunta Augusta (maj 1553) przejął wieś królewską Stepanikowce oraz był dożywotnim posesorem przejętej w r. 1555 od Jana Świercza królewszczyzny Bałwaniec wraz z przyległościami. W woj. krakowskim w pow. bieckim należały do niego wsie Tarnowiec i Potakowa (do r. 1580), a w woj. sandomierskim w pow. pilzneńskim (do r. 1581) Moderówka, Szebnie i część wsi Jaszcznia (Jaszczew). S. ciągnął też dochody z cła sandomierskiego, na którym była zapisana pożyczka zaciągnięta przez Zygmunta I na potrzeby wojny z Krzyżakami. Użytkowanie przez S-ego królewszczyzn w trakcie rewizji nadań przeprowadzonej na sejmie 1563/4 r. uznano za zgodne z prawem, z zastrzeżeniem tylko co do cła sandomierskiego. Dn. 22 I 1585 S. wydzierżawił od Mikołaja Herbuta, wówczas kaszt. halickiego, dochody star. lwowskiego. Zmarł ok. 1597 r.
S. był żonaty z Katarzyną Saporowską, wdową (już 10 I 1554) po Mikołaju Herbucie z Fulsztyna. Synem S-ego był Jan, piszący się z Małych Skotnik, w r. 1620 kaszt. połaniecki, zmarły w r. 1621 i pochowany w kościele farnym w Krośnie.
Słown. Geogr. (Tarnowiec); Niesiecki; Paprocki; Urzędnicy, III/1, IV/3 (syn Jan); Katalog zabytków sztuki w Pol., S. Nowa I z. 1 (Krosno, dot. syna Jana); – Białkowski L., Podole w XVI w., W. 1920 s. 165; Bukowski, Dzieje reformacji, I; Kaniewska I., Małopolska reprezentacja sejmowa za czasów Zygmunta Augusta 1548–1572, Zesz. Nauk. UJ. Prace Hist., Z. 48, Kr. 1974 (tab. nr 13); Kolankowski L., Posłowie sejmów koronnych Zygmunta Augusta, „Reform. w Pol.” T. 5: 1921 s. 121–38; Pułaski K., Stare osady w ziemi kamienieckiej i dziedziczące na nich rody polskiej szlachty historycznej, „Przew. Nauk. i Liter.” T. 30: 1902 s. 661; – Akta grodz. i ziem., X (oprócz indeksu nr 1008 – dot. żony Katarzyny), XII, XX; Akta Unii; Diariusz sejmu lubelskiego 1566, Oprac. I. Kaniewska, Wr. 1980; Diariusze sejmowe r. 1587, Wyd. A. Sokołowski, Kr. 1887, Script. Rer. Pol., XI; Dnevnik lublinskago sejma 1569 goda, S. Pet. 1869; Matricularum summ., V 1631, 3940, 6457; Sprawa posłów ruskich, Oprac. I. Kaniewska, „Studia Hist.” R. 28: 1985 z. 3 s. 437–73; Vol. leg., II 88; Źródła Dziej., III 120, XVIII cz. 1 s. 87, 92; Żerela do istorii Ukraini–Rusi, L’vov 1903 VII 107; – AGAD: ASK Rejestr poborowy nr 7 k. 821–822, nr 60 k. 194, nr 119 k. 270; Arch. Kurii Metropolitalnej w Kr.: rkp. AVC ap. 65 k. 50v.–51, AV Cap. 2 k. 115; B. Czart.: rkp. 1725 k. 115, 284.
Irena Kaniewska