INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Paweł z Zakliczewa      

Paweł z Zakliczewa  

 
 
2 poł. XV - 07/08.07.1511
Biogram został opublikowany w 1980 r. w XXV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Paweł z Zakliczewa (zm. 1511), profesor Akademii Krakowskiej, kanonik płocki. Pochodził z Zakliczewa nad Orzycem koło Makowa Mazowieckiego, prawdopodobnie z rodu Zakliczewskich h. Modzele. Był synem Ścibora. W Uniw. Krak. kształcił się od r. 1477 na koszt – być może swego krewniaka – Myślibora, plebana i dziedzica położonej w pobliżu Zakliczewa wsi Karniewo (bakałarza krakowskiego z r. 1437). W r. 1480 P. uzyskał bakalaureat, a w r. 1484 mistrzostwo sztuk wyzwolonych. Jako docent extraneus do r. 1488 pracowicie odrabiał obowiązkowe pensum wykładów arystotelesowskich i dopiero po wejściu w półr. zim. do Kolegium Mniejszego dał wyraz swoim zainteresowaniom humanistycznym, komentując na otrzymanej 9 X 1489 kolegiaturze wymowy fundacji Nówka teksty klasyków, m. in. „Retorykę” Cycerona i poezje Stacjusza. W r. 1490 zrezygnował ze związanej z tą katedrą altarii Św. Aleksego w katedrze wawelskiej i przeszedł na kolegiaturę fundacji Jana z Dąbrówki, której dochody w dn. 14 I 1491 przeznaczył na aniwersarz za duszę fundatora. Przez następne trzy półrocza objaśniał m. in. „Eneidę” i „Georgiki” Wergiliusza (1491/2–1492/3), być może przelotnie działał również na katedrze fundacji Katarzyny Mężykowej, bowiem w półr. zim. 1493/4 komentował «in poesi» nieznane dzieło z zakresu poetyki, a w r. 1494 „Fasti” Owidiusza. Dziekan Wydziału Filozoficznego w r. 1493, w lecie (19 VIII) 1494 już jako prebendarz kościoła Św. Wojciecha, a więc posiadacz kolegiatury fundacji Wojciecha Jastrzębca («Professio Jastrzembciana»), na prośbę bpa Piotra z Chotkowa uzyskał od Uniwersytetu zezwolenie na wyjazd do Płocka, gdzie prawdopodobnie przed 11 XI t. r. otrzymał kanonię w miejscowej kapitule katedralnej. Po powrocie w r. 1495 prowadził proces z Bernardem z Biskupiego o zatrzymane od dwóch lat czynsze z żup wielickich, należące do jego kolegiatury, na której – zapewne w związku z rozpoczętymi studiami teologicznymi – wykładał już tylko przepisane statutem traktaty scholastyczne, głównie dotyczące Arystotelesa.

Przypuszczalnie w r. 1498 P. został dopuszczony «ad cursum legendum» na Wydziale Teologicznym, od r. 1499 występuje bowiem, m. in. jako dziekan Wydziału Filozoficznego w półr. zim. 1499/1500, z tytułem bakałarza teologii. W jesieni (18 X) 1502 wyjechał na dalsze studia teologiczne do Bolonii, gdzie – kształcąc się również w humaniorach pod kierunkiem znanego humanisty J. Garzoniusa – promował się 28 III 1504 na doktora teologii. Powróciwszy do kraju 4 XI 1505 został kanonikiem kolegiaty Św. Floriana i kilka dni później (13 XI) odbył responsję na Wydziale Teologicznym. Mimo pochlebnej opinii swego bolońskiego mistrza nie osiągnął w Uniwersytecie znaczniejszych godności, choć cieszył się w kołach profesorskich dużym uznaniem, zaliczając do swoich przyjaciół m. in. Wojciecha Krypę z Szamotuł, Łukasza Noskowskiego, Tomasza z Obiedzina. Wielokrotnie również powoływany był na egzekutora testamentów (Andrzeja Rudowskiego, Stanisława z Kobylina) i mediatora w sporach przed sądem rektorskim. Pozostawił jedynie skrypt wykładów Questiones super duos libros De generatione et corruptione Aristotelis J. Versora z r. 1494 (B. Jag.: rkp. 511), w testamencie – spisanym w pierwszej redakcji przed wyjazdem do Płocka – zapisał kosztowne naczynia i część biblioteki dla Kolegium Większego i kolegiaty Św. Floriana. Zmarł w Krakowie 7 (8) VII 1511.

 

Barycz, Historia UJ; Birkenmajer L. A., Stromata Copernicana, Kr. 1924; Markowski M., Burydanizm w Polsce w okresie przedkopernikańskim, Wr. 1971; tenże, Spis osób dopuszczonych do wykładów i katedry na Wydziale Teologii Uniwersytetu Krakowskiego w XV wieku, Mater. do Hist. Filozof. Średniowiecznej w Pol., Kr. 1965 IV; Morawski, Historia UJ, II; – Acta rectoralia, I; Album stud. Univ. Crac., I 230; Cod. Univ. Crac., III; Conclusiones Univ. Crac.; Liber diligentiarum; Statuta nec non liber promotionum; Wisłocki W., Incunabula typographica Bibliothecae Universitatis Iagellonicae Cracoviensis, Kr. 1900; – Arch. UJ: rkp. nr 63 s. 43, 47, 59, nr 69 s. 35; B. Jag.: Inc. 2697 (Zapiski M. Biema z Olkusza).

Leszek Hajdukiewicz

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.