INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Pean (Peanus, Pejan, Pianus)  

 
 
brak danych - 1152
Biogram został opublikowany w 1980 r. w XXV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Pean (Peanus, Pejan, Pianus) (zm. 1152), kanclerz wielkopolski, potem biskup poznański. Przypisuje mu się – wnioskując z brzmienia imienia – pochodzenie irlandzkie (J. Nowacki, K. Maleczyński), wiążąc także (Nowacki) z nazwą wsi Pijanowo pod Krobią (należącą do biskupów poznańskich). Wystąpił wśród świadków na dwu dokumentach dla klasztoru kanoników regularnych w Trzemesznie, datowanych r. 1145: Mieszka Starego (dokument powstał później, ale najpewniej w oparciu o starsze zapiski komemoracyjne) oraz kardynała – legata Humbalda, zapewne z akcją prawną odnoszącą się do t. r.; na obydwu P. występuje z tytułem kanclerza. Dziś uważa się już powszechnie, że był kanclerzem książęcym: wg wszelkiego prawdopodobieństwa księcia wielkopolskiego Mieszka Starego, choć nie można wykluczyć, że Bolesława Kędzierzawego. Jako kanclerz zapisany też został w księdze brackiej opactwa benedyktynów w Lubiniu. Potem postąpił na biskupstwo poznańskie (ten awans był jednym z kamieni węgielnych zarzuconej dziś tezy Tadeusza Wojciechowskiego «o szczególnym związku, jaki zachodził pomiędzy urzędem kanclerskim a katedrą poznańską»). Sam fakt awansu nie budził nigdy wątpliwości, choć opiera się tylko na identyczności imion; tezę o tożsamości obydwu sformułował po raz pierwszy twórca siedemnastowiecznego uzupełnienia nekrologu lubińskiego, który zapisał komemorację «Piani cancellarii et post episcopi Posnaniensis, confratris nostri». Wydanie tej zapiski (Mon. Pol. Hist., V 642), bez przeprowadzenia analizy chronologii jej powstania, dało wielu badaczom decydujący argument za identycznością kanclerza i biskupa. Data objęcia biskupstwa przez P-a nie jest jednoznacznie określona; przyjmuje się zazwyczaj, że był on następcą biskupa Bogufała i że objął katedrę w r. 1146. K. Maleczyński i B. Kürbisówna podnoszą jednak, iż nie można wykluczyć, że przed P-em biskupem poznańskim był wspomniany w nekrologach – Św. Wincentego we Wrocławiu oraz lubińskim – bliżej nie znany biskup Konrad, którego inni (por. Perzanowski) uważają jednak za biskupa wrocławskiego. Za późniejszym niż r. 1146 terminem objęcia przez P-a stolicy poznańskiej mogłaby jednak przemawiać informacja Długosza, który pisze, że P. objął biskupstwo poznańskie (ale po Bogufale) w r. 1150, dodając do tego bałamutne wiadomości, jakoby był Włochem, audytorem papieża Eugeniusza III, mianowanym na biskupstwo przez papieża. Długosz też podaje, że P. rządził diecezją półtora roku; termin ten odpowiada zapisce w roczniku lubińskim pod r. 1152: «Peanus episcopus Poznaniensis obiit», uściślonej komemoracją w Nekrologu opactwa Św. Wincentego we Wrocławiu pod datą 16 IV: «Peianus episcopus».

 

Balzer O., Skarbiec i archiwum koronne w dobie przedjagiellońskiej, Lw. 1917 s. 600; Kętrzyński W., Studia nad dokumentami XII wieku, Rozpr. AU Wydz. Hist.-Filoz., Kr. 1891 XXVI 312; Maleczyński K., Studia nad dokumentem polskim, Wr. 1971 s. 37 n.; tenże, Zarys dyplomatyki polskiej wieków średnich, Wr. 1951 I 83, 97; Nowacki, Dzieje archidiecezji pozn., II 49; Sappok G., Die Anfänge des Bistums Posen und die Reihe seiner Bischöfe von 968–1498, Leipzig 1937 s. 85; Wojciechowski T., Szkice historyczne jedenastego wieku, Wyd. 3. W. 1951 s. 258 n.; – Długosz, Annales, liber V–VI s. 48–9 (błędy w komentarzu); tenże, Opera, I 488; Nekrolog opactwa Św. Wincentego we Wrocławiu, Wyd. K. Maleczyński, Pomn. Dziej. Pol. S. II, Wr. 1971 IX cz. 1; Księga bracka i nekrolog opactwa Panny Marii w Lubiniu, Wyd. Z. Perzanowski, tamże 1976 IX cz. 2; Kod. Wpol., I nr 11, 12; Rocznik lubiński, Wyd. B. Kürbis [i in.], Pomn. Dziej. Pol., S. 2., Wr. 1962 VI.

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Gall Anonim

XI w. - XII w.
historyk
 

Władysław I Herman

około 1043 - 1102-06-04
książę polski
 

Bolesław Kędzierzawy

1121 lub 1122 - 1173-01-05
książę polski
 

Mieszko III Stary

między 1122 a 1126 - 1202-03-13
książę polski
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Sieciech

XI w. - pocz. XII w.
wojewoda (palatyn)
 

Radosław

XII w. - 1198
komes
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.