INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Piotr Bogorski (Bogurski)      Bogorski, Piotr (1769-18.) - Polak do współrodaków swoich z okazji przywróconego Królestwa Polskiego - Paryż, 1815 - w zbiorach Biblioteki Narodowej w Warszawie - sygn.: mf. 57085 - źródło kopii cyfrowej: POLONA.pl
Biogram został opublikowany w 1936 r. w II tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Bogorski v. Bogurski Piotr, oficer kościuszkowski, wybitny działacz masoński. Ur. r. 1769 we wsi Rzezawy w woj. płockiem, jako syn Jakóba i Marjanny z Nickich. Sposobił się do palestry najpierw w Mławie, następnie przy trybunale piotrkowskim. W r. 1792 wstąpił do brygady kawalerji narodowej wielkopolskiej pod dowództwem Mioduskiego, następnie Ant. Madalińskiego; w 1794 był więziony przez Prusaków »za suppozycję, że konfederację chciał zrobić in favorem Madalińskiego«; brał udział w kwietniowej insurekcji warszawskiej i oskarżył wówczas gen. Arnolda Byszewskiego, że ten »ostygłą z miłości Ojczyzny duszą i sercem rządzony« wstrzymywał ludzi biegnących do walki, jednocześnie jednak ocalił życie osławionemu szpiegowi Igelströma i późniejszemu brudnemu zausznikowi w. ks. Konstantego, Karolowi Baurowi, z którym się poznał podczas sejmu grodzieńskiego 1793 r. Wyznaczony do strzeżenia sprowadzonego z Wilna gen. Arsenjewa, pełnił swoje czynności »z całem dla tego generała uważeniem«. Za względy okazywane Baurowi i Arsenjewowi był B. po upadku Warszawy szczególnie wyróżniany przez Suworowa, który często zapraszał go do siebie. Jako oficer w brygadzie Henryka Dąbrowskiego brał B. udział w ostatnich potyczkach tej brygady. Po wyjściu z wojska w randze porucznika kawal. nar., aczkolwiek później stale się podawał za »majora b. wojsk pol.«, osiadł na wsi w Płockiem; w r. 1802 przeniósł się do zaboru rosyjskiego, gdzie nabył od hr. Sierakowskiego w pow. kobryńskim znaczny majątek Dorohiczyn; w l. 1805–8 był asesorem sądu grodzkiego, następnie sędzią apelacyjnym pow. kobryńskiego; nie zerwał jednak stosunków ze stronami rodzinnemi, gdyż w 1808 przyjęty został do loży »Doskonałości« w Płocku, w której coraz wyższe uzyskiwał stopnie. W 1812 odrazu stanął po stronie Napoleona; wybrany 8 VII na zgromadzeniu obywatelskiem pow. kobryńskiego wraz z Janem Niemcewiczem na delegata do Konfederacji, 22 VII przyjęty był na uroczystem posiedzeniu Rady Konfederacji; pełnił też funkcję radcy podprefektury kobryńskiej.

Po klęsce napoleońskiej emigrował do Warszawy, Krakowa, Drezna i wreszcie Paryża, zdążywszy przedtem wyjednać sobie od Bignona jednorazową zapomogę w kwocie tysiąca zł., oraz po 250 fr. miesięcznie. Na gruncie paryskim, z chwilą upadku Napoleona, B. łatwo i zręcznie przerzucił się do orjentacji filorosyjskiej, począł gloryfikować obecnego w Paryżu Aleksandra I, wszedł w stosunki z podejrzaną figurą wybitnego rosyjskiego masona Mikołaja Nikolewa, adjutanta feldmarszałka Barclaya de Tolly; przez niego zapewne trafił do hr. Pozzo di Borgo, którego agentem wkrótce został; zbliżył się też do masonerji francuskiej i niebawem otrzymał niezwykle wysoki stopień «generała wielkiego inspektora stopnia 33 rytu szkockiego Dawnego i Przyjętego« (»le rite Ecossais Ancien et Accepté«) oraz »reprezentanta najwyższej Rady Amerykańskiej«. Po ogłoszeniu Królestwa Polskiego wydał w Paryżu »Julji 30 dnia 1815« fatalnie wytłoczoną broszurę: Polak do współrodaków z okazji przywróconego Królestwa Polskiego, w której gwałtownie atakował powalonego Napoleona i wzywał »współrodaków« do ugody i łączności z Rosją, gdyż »zerwanie związków z Rosją stało się grobem Ojczyzny i bytu naszego politycznego… Rosja będzie dla Polski tą twierdzą, o którą Polak oparty upaść nie może, gdy Polska dla Rosji zostanie tem nieprzełamanem przedmurzem, za którem stojąc, Rosjanie wszystko zwalczyć potrafią…« Broszura B-go, rozpowszechniana w Królestwie i na Litwie, spotkała się z oburzeniem patrjotycznej młodzieży, w której niejako imieniu ostro przeciw poglądom B-go wystąpił szlachetny filareta Adam Suzin w referacie przedstawionym kolegom. Na wiosnę 1816 B., jako kurjer Pozzo di Borgo do w. ks. Konstantego, przybył do Warszawy w towarzystwie Nikolewa. Mieli oni polecenie krzewienia szkockiego obrządku w Polsce i Rosji; B. działał w Warszawie, a następnie w Grodnie, gdzie wszedł do loży miejscowej »Przyjaciele ludzkości«; Nikolew zaś rozpoczął ruchliwą działalność w Mohylowie, Mińsku i Nieświeżu. Tajemnicza ich robota, prócz celów masońskich, miała również za zadanie prowadzenie pewnej akcji politycznej w duchu republikańskim, a wyraźnie prorosyjskim, zgodnie z ówczesnemi wskazaniami Aleksandra I. Do obrządku szkockiego, założonego przez B-go i Nikolewa w Warszawie 14 VII 1816, należeli i wysokie posiadali stopnie: gen. Winc. Aksamitowski, gen. Al. Rożniecki, Bonawentura Błażowski, pułk. Walenty Wilkoszewski i in. Ruchliwy B. jeździł po Litwie, docierał do masonów-templarjuszów wołyńskich, bywał w Petersburgu, gdzie przy każdej sposobności denuncjował niedość, zdaniem jego, lojalnych obywateli, np. zacnego marszałka Wojciecha Pusłowskiego. W 1828 w związku ze śledztwem w sprawie oskarżonego o zbrodnię stanu pułk. Wal. Wilkoszewskiego, również «generała wielkiego inspektora« rytu szkockiego, B. wezwany został przez Nowosilcowa do Słonimia i poddany badaniom; sprytne odpowiedzi B-go i dawne jego zasługi sprawiły, że uniknął aresztowania, i Nowosilcow tylko wziął od niego zobowiązanie, że będzie trzymać wszystko w sekrecie.

Dalsze losy B-go nie są znane; jego prawdopodobnie synowie, Aleksander i Józef, wylegitymowani w 1838, zapisani byli do ksiąg szlachty gub. grodzieńskiej.

 

Akta Kancelarji Nowosilcowa, 782, 825 i 829 (Arch. Akt Dawnych w Warszawie); Księgi plenipotencji grodu warszawskiego z 1795 (Arch. Gł. Akt Dawn, w W-wie); Tokarz, Warszawa przed wyb. powst., Kr. 1911, 143, 291; Skałkowski, J. H. Dąbrowski, Kr. 1904, 264; »Dziennik Konfederacji Gen. Król. Pol.«, 1812, nr 8 i 11 ; Iwaszkiewicz, Litwa w r. 1812, 314; Handelsman, Instrukcje i dep. rezyd. franc, Kr. 1914, II 626–7; Pokwitowania B-go na otrzymane od rządu franc. zasiłki od stycznia do października 1813, w ogólnej sumie 2125 fr. (Papiery Bignona w Arch. Min. Spraw zagr. w Warszawie); List B-go do Delaroche’a (Kazimierza?), Paryż, listopad 1815 (rkp. B. Rapersw. 428); Małachowski-Łempicki, Strącone Korony – z dziejów wolnom. pol., W. b. r., pass.; Pigoń, Głosy sprzed wieku, Wil. 1924, 47 sq., 208 sq.; Siemiewskij, Politiczeskije i obszcz. idiei diekabristow, Pet. 1909, 358 sq.; Załęski, O masonji, Kr. 1908, 205; Boniecki I.; Uruski I.

Henryk Mościcki

 
 

Powiązane artykuły

 

Powstanie Kościuszkowskie

Insurekcja kościuszkowska rozpoczęta 24 marca 1794 roku, zakończona 16 listopada 1794 roku, to powstanie narodowe początkowo przeciwko Rosji, później także skierowane przeciwko Prusom. Jedno z najbardziej......

Bitwa Pod Racławicami, 4 kwietnia 1794 r.

24 marca 1794 roku na rynku krakowskim ogłoszony został „Akt powstania obywatelów mieszkańców województwa krakowskiego”, dający początek powstaniu kościuszkowskiemu, jednemu z przełomowych......
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.