Korzbok (Korczbok, Korczborg) Piotr h. własnego (zmarł 1438), podkomorzy poznański. Rodzina pochodziła wg Długosza z Miśni, znana w XIII w. na Śląsku, a od połowy XIV w. również na pograniczu śląsko-wielkopolskim. W początkach XV w. widzimy K-a w centralnej Wielkopolsce, jako właściciela dawnej posiadłości Łodziów: Trzebawia pod Poznaniem, o który jeszcze w r. 1403 procesował się z Łodzicem, kasztelanem poznańskim Mościcem ze Stęszewa. Był zapewne potomkiem Mikołaja Korzboka, od r. 1366 posiadacza wójtostwa w Święciechowej nad śląską granicą. Bliżej nie znane są stosunki rodzinne oraz stopień pokrewieństwa K-a z innymi przedstawicielami rodziny Korzboków, występującymi w tym czasie w Wielkopolsce. Zapewne już w początkach XV w. K. trafił na dwór królewski; stał się tu przydatny, m. in. dzięki znajomości jęz. niemieckiego. Przed bitwą grunwaldzką w r. 1410 posłował od króla do przebywających w obozie krzyżackim panów węgierskich, z zadaniem wybadania szans utrzymania pokoju i oceny stanu armii i umocnień krzyżackiego zamku w Kurzętniku. W l. n. przebywał zapewne przede wszystkim w Trzebawiu i w zachodniej Wielkopolsce w królewskich dobrach babimojskich. Na przełomie 1419 i 1420 r. dowodził wojskami wielkopolskimi w wojnie brandenbursko-pomorskiej.

Bardziej ożywioną działalność polityczną rozwinął K. w latach następnych, biorąc czynny udział w polskich akcjach dyplomatycznych tego czasu. W r. 1420/1 otrzymał po Marcinie Sławskim podstolstwo poznańskie, w r. 1426 awansował na wysoki i intratny urząd podkomorzego poznańskiego. W r. 1422, wraz z pisarzem królewskim Mikołajem, posłował do elektorów niemieckich, tłumacząc powody wysłania Zygmunta Korybutowicza do Czech. W l. 1424 i 1427 należał do wyznaczonych przez króla komisarzy załatwiających spory graniczne pomiędzy Polską a Nową Marchią w rejonie Drezdenka. W r. 1425 wraz z Władysławem Oporowskim był posłem Jagiełły do Krzyżaków, podróżował też w tym czasie często z królem po kraju. W r. 1428 wraz z zaufanym sekretarzem Witolda, sędzią ziemskim poznańskim Mikołajem z Sepna, jechać miał w poselstwie Jagiełły do elektorów niemieckich; posłował tam na pewno w r. 1429 wraz z podkomorzym sandomierskim Andrzejem Ciołkiem z Żelechowa, w dalszym ciągu negocjując w sprawach czeskich. W czerwcu 1432 r. wziął udział w zjeździe szlachty wielkopolskiej z królem w Poznaniu, podpisał akt popierający sukcesję synów Jagiełły i potępiający zamieszki i wojnę domową w kraju. Gdy w r. 1432 przybyli do Władysława Jagiełły posłowie czescy ofiarujący poparcie dla Polski przeciw Krzyżakom, przyjęci łaskawie przez króla i dopuszczeni nawet do wspólnych z dworem praktyk religijnych, K., wraz z woj. lwowskim Janem Mężykiem, towarzyszył potem posłom przez Kraków do granicy czeskiej. Oburzony decyzją Zbigniewa Oleśnickiego nakazującą zamknięcie kościołów w Krakowie z powodu pobytu tam Czechów, K. (wg Długosza) głośno wyrażał swe oburzenie, skarżąc się następnie przed królem na biskupa krakowskiego. W r. n. świadkował na dokumencie ugody z Zygmuntem Kiejstutowiczem; t. r. przyjmował z ramienia króla husytów przeciągających na Pomorze. Był, być może, również uczestnikiem tej wyprawy. W r. 1434 przywiesił swą pieczęć na dokumencie nowej ugody Jagiełły z Kiejstutowiczem. Uczestniczył w sejmie sieradzkim w marcu 1436; przywiesił wówczas pieczęć do dokumentu pokoju brzeskiego z 31 XII 1435, potem przebywał głównie w Wielkopolsce. W tym czasie popadł zapewne w bliżej nie znany konflikt z klasztorem trzemeszeńskim, zakończony, już po śmierci K-a, zapłaceniem opatowi kary przez zagrożoną klątwą wdowę.

Obok Trzebawia K. posiadał najpewniej Kamieniec pod Grodziskiem i Ruchocice, w r. 1435 nabył za 700 grzywien (od wyprzedającego swe wielkopolskie posiadłości Przedpełka Mościca ze Stęszewa) Sapowice, Strykowo oraz nie znany dziś Chroślin niedaleko Trzebawia. Już w r. 1418 był tenutariuszem starostwa babimojskiego, na którym spłacił jego poprzedniego dzierżawcę, Mroczka z Łopuchowa; w Babimoście posiadał także wójtostwo, które w r. 1424 zamienił na część Chwalimia. Miał również dziedziczne wójtostwo w niedalekiej Święciechowej. W l. 1426, 1427, 1432 otrzymał za zasługi od króla zapisy 940 grzywien na Babimoście, a w r. 1428, za zasługi w licznych poselstwach, prawo lokacji w lasach niedaleko Babimostu miasta Brojce z jarmarkiem i cotygodniowym targiem. Do r. 1430 był tenutariuszem Ujścia nad Notecią, które odstąpił w t. r. kaszt. poznańskiemu Marcinowi ze Sławska. Był też zapewne tenutariuszem kopanickim. K. zmarł pomiędzy 21 I a 4 III 1438 r. Synami jego z nie znanej z imienia żony byli dziedziczący po nim Trzebaw: Sędziwój oraz Mikołaj; bezpośredni potomkowie K-a nie zrobili kariery w XV-wiecznej Wielkopolsce.

Boniecki; Kozierowski S., Obce rycerstwo w Wielkopolsce w XII–XVI wieku, P. 1929 s. 51–3; Uruski; Gąsiorowski A., Urzędnicy wielkopolscy 1385–1500. Spisy, P. 1968 nr A 293, A 269; – Gawęda S., Próba osadzenia Fryderyka Hohenzollerna na tronie polskim a sprawa pomorska, w: Mediaevalia, W. 1960 s. 184; Kuczyński S. M., Wielka wojna z Zakonem Krzyżackim w latach 1409–1411, W. 1960 s. 318–21; Nowacki J., Archidiecezja poznańska w granicach historycznych i jej ustrój, P. 1964 s. 474; Prochaska A., Król Władysław Jagiełło, Kr. 1908 II 117, 124, 269; – Acta capitulorum, I nr 248; Akta Unii, s. 89, 95, 99; Arch. Kom. Hist. AU, III 331, 341; Cod. epist. saec. XV, I 53; Cod. epist. Vitoldi, s. 662–3 (błędnie nazwany kasztelanem poznańskim), 788, 793, 834, 1069; Cod. Pol., I nr 172, II nr 571; Długosz, Historia, IV 24, 27, 28, 397, 473, 474; Inventarium omnium et singulorum privilegiorum in archivo regni… continentur, Lutetiae Parisiorum 1862 s. 280, 281; Kod. Wielkiej Polski, nr 119; Kod. Wpol., III 283, V; Księga ziemska poznańska 1400–1407, Wyd. K. Kaczmarczyk i K. Rzyski, P. 1960; Regesta historico-diplomatica Ordinis S. Mariae Theutonicorum 1198–1525, Göttingen 1948 nr 4431; Script. Rer. Sil., VI nr 187; Vol. leg., I 128; – AGAD: dok. nr 370; Arch. Państw. w P.: Kościan Z. 4, 8, 10, 12 passim, Poznań Z. 3–14 passim. Poznań Gr. 1 f. 69.

Antoni Gąsiorowski