Studziński Piotr Łukasz (1825–1869), waltornista, organista, kompozytor, pedagog, dyrygent.
Ur. w Krakowie, został ochrzczony 16 X z bratem Janem w kościele św. Anny. Był synem Marcina i Wiktorii z Biernackich, bratem m.in. Wincentego (zob., tamże informacje o rodzicach i rodzeństwie) oraz Karola (zob.).
Podobnie jak ojciec i brat Wincenty był S. członkiem kapeli milicyjnej w Krakowie. Ok. r. 1841 rozpoczął naukę gry na organach i zasad harmonii u organisty katedry na Wawelu Wincentego Gorączkiewicza, w działającej przy kolegiacie św. Anny Bursie Muzycznej. Przez trzy lata uczył się tam również gry na fortepianie, skrzypcach i instrumentach dętych. Grał na rogu (waltorni) w krakowskiej orkiestrze wojskowej, później także w orkiestrze teatru, gdzie w l. 1851–3 był prawdopodobnie również dyrygentem. Następnie został organistą katedralnym na Wawelu. Zapewne już we wczesnej młodości tworzył miniatury muzyczne. Pierwszym jego większym dziełem była skomponowana ok. r. 1844 nowa muzyka do wodewilu z r. 1808 „Giermkowie króla Jana” Juliana Ursyna Niemcewicza, wystawionego w tej wersji 26 VI t.r. w Poznaniu, a 22 IX w Krakowie. W r. 1846 (wg W. Bieńkowskiego dopiero w r. 1850) otrzymał S. zaproszenie do poprowadzenia klasy instrumentów dętych blaszanych w Szkole Śpiewu i Muzyki Inst. Technicznego przy ul. Gołębiej. Pracował w trudnych warunkach lokalowych, na wyeksploatowanych instrumentach, których naprawy opłacał z własnych pieniędzy. Obawiając się (wg Bieńkowskiego) «zepsucia piersi» swoich uczniów, pisał w tych sprawach do dyrekcji Instytutu. W pracy metodycznej opierał się na podręczniku A. Nemetza „Allgemeine Musiksschule für Militärmusik”. Uczniem S-ego w krakowskiej szkole był m.in. Adam Wroński.
S. opracował na chór męski i fortepian pieśń Józefa Nikorowicza, ze słowami Kornela Ujejskiego „Z dymem pożarów”; utwór, napisany pod wrażeniem rabacji galicyjskiej z r. 1846, zyskał ogromną popularność, był śpiewany m.in. w Warszawie przez zespoły wokalne brata S-ego, Karola. Często błędnie przypisywano S-emu autorstwo melodii (jako dzieło S-ego wydał chorał w r. 1872 w Paryżu Krystyn Ostrowski w serii „18 Hymnes et Chants Nationaux Polonais 1797–1867”, nr 8). S. z bratem Wincentym włączyli się w akcję pomocy prześladowanym powstańcom z r. 1846, dając 26 IV 1848 w sali Macieja Knotza przy ul. Sławkowskiej wspólny koncert na dochód «wychodźcom»; Karol Estreicher określił ten koncert jako «lichy». Dn. 20 XII 1849 wystawiono w Krakowie kolejny wodewil z muzyką S-ego do libretta Władysława Ludwika Anczyca pt. Chłopi arystokraci. W wyniku interwencji cenzury odwołano następne przedstawienie planowane na 23 XII t.r., nie wiadomo też, czy odbyły się kolejne zapowiedziane spektakle. Wodewil został natomiast wystawiony 3 IV 1850 we Lwowie, 10 VI 1857 w Poznaniu, 24 XI t.r. w Lublinie, t.r. w Wilnie i 21 VI 1858 w Warszawie. Pięć Śpiewów na głos i fortepian (także w wersjach z instrumentami) wydał z partytury wodewilu Julian Müller ok. r. 1865 (W.).
Jako kapelmistrz orkiestry teatralnej współpracował S. w l. 1851–3 w Krakowie z antrepryzą Tomasza Chełchowskiego; wyjeżdżał z nią także do Tarnowa. Dn. 18 VIII 1852 koncertował z bratem Wincentym dla kuracjuszy w Szczawnicy; wykonał wtedy „Souvenir de Berlin” Apolinarego Kątskiego. Odwiedził również Wrocław, gdzie w r. 1855 wystąpił na koncercie z własnym utworem (tytułu kompozycji nie udało się ustalić). Na przełomie l. 1856 i 1857 wycofał się z pracy w szkole, a jego uczniów przejął Nemetz. Wystawiona 31 XII 1854 w Krakowie komedioopera (wodewil) S-ego Łobzowianie, z tekstem Anczyca, odniosła sukces. Powodzeniem cieszyły się jej inscenizacje w Warszawie (19 VI 1856), Poznaniu (12 VI 1857), Lwowie (1 I 1858) i Lublinie (1866). Lwowski „Dziennik Literacki”, po przedstawieniu z 6 I 1858 donosił, że wodewil «nie odznaczał się nowością pomysłu i budową artystyczną», jednak «muzyka […] podobała się powszechnie». Cztery śpiewki z towarzyszeniem fortepianu z partytury Łobzowian wydał Müller ok. r. 1857.
Po śmierci Gorączkiewicza, w r. 1858, został S. organistą i kapelmistrzem orkiestry i chórów w katedrze na Wawelu. Na tym stanowisku zasłużył się w propagowaniu dzieł dawnej muzyki religijnej, m.in. L. Cherubiniego i Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego. Nie jest pewne, jak długo pełnił te funkcje; wiadomo, że zyskał duże uznanie. Dn. 3 X 1860 dyrygował orkiestrą katedralną i amatorską, które w kościele św. Anny w Krakowie wykonały „Requiem” Cherubiniego. Ostatni ze swoich wodewili Cyrulik ze Zwierzyńca do libretta Bronisława Dębickiego wystawił w Krakowie 5 III 1861. Wszystkie jego wodewile były jednoaktowe; cieszyły się sporym powodzeniem, np. tylko w Król. Pol. do r. 1862 dano dwadzieścia pięć przedstawień jego dzieł, a więc więcej niż oper G. Donizettiego i Karola Kurpińskiego.
W swych kompozycjach kontynuował S. tradycje komediooper Jana Stefaniego i Kurpińskiego, umiejętnie wybierając muzyczne środki charakteryzujące bohaterów, wprowadzając «niewyczerpany dowcip» (K. Estreicher) i zgrabne melodie w tonie ludowo-narodowym. Pisywał też pieśni, najczęściej w podobających się rytmach krakowiaków i mazurów oraz kolędy chóralne i solowe, z fortepianem lub orkiestrą np. Anielski Chór na dwa głosy męskie, chór mieszany i orkiestrę. Z utworów fortepianowych znane są dziś tylko Mazur z serii „Mazury różnych autorów na fortepian” (nr 11, wyd. A. Kratzer w r. 1860 w W.) oraz Trzy Polki na Piano-Forte, przechowywane niegdyś w niedatowanym rękopisie w Bibliotece Jagiellońskiej, z których bardzo prosta Polka nr 2 nosi tytuł «warszawska». S. ułożył także nowe melodie do kolęd „Ach ubogi żłobie” i „Pasterze mili”, które do dziś są śpiewane z jego muzyką. Skomponował również melodie do kolędy „Boscy posłowie, o święci anieli”, pieśni do św. Kazimierza i „Pozdrowienia anielskiego” (w tonacji B-dur). Chory na gruźlicę, zmarł 19 IV 1869 w Krakowie, został pochowany 21 IV na cmentarzu Rakowickim (pas AB przy murze, grób obecnie nie istnieje).
S. był żonaty.
O popularności melodii z wodewili S-ego, pamiętanych jeszcze na początku XX w., świadczy nagranie Mazura „Parobeczek ci ja” z Łobzowian dokonane przez Jana Szterna dla Berliner GR ok. r. 1900 i Pathé w l. 1904–6. Kolędy S-ego weszły do popularnych „Śpiewniczków” ks. Jana Siedleckiego (Kr. 1880, 1908). Ostatnio pojawiły się m.in. w r. 2002 w „Kolędach, zeszyt drugi” (Płock 2002, oprac. H. Chamski) i na płytach CD: „Najpiękniejsze kolędy polskie” w wykonaniu Chóru Męskiego Harfa (MTJ CD 10046).
Błaszczyk, Dyrygenci; Cyrankiewicz, Przewodnik po cmentarzach Krakowa; Enc. Krakowa; Enc. Org., XXIV; Fétis F. J., Biographie universelle des musiciens et bibliographie générale de la musique, Paryż 1870 VIII; Grodziska K., Theatri decor, Kr. 2005; Grove’s Dictionary, XXIV; Słown. Muzyków Pol., II; Słown. Teatru Pol.; – Bieńkowski W., Krakowska szkoła muzyczna w latach 1841–73, „Studia Muzykologiczne” T. 3: 1954; Estreicher K., Teatra w Polsce, W. 1953 II; Estreicherówna M., Życie towarzyskie i obyczajowe Krakowa w latach 1848–63, Kr. 1936 I; Michałowski, Opery Pol.; Przybylski T., Z dziejów nauczania muzyki w Krakowie od średniowiecza do czasów współczesnych, Kr. 1994; Ręgowicz L., Historia Instytutu Technicznego w Krakowie, Kr. 1913; Tomaszewski W., Między salonem a jarmarkiem. Życie muzyczne na prowincji Królestwa Polskiego, W. 2002; – Ciechanowski H., Dziennik z lat 1851–1856, Oprac. I. Homola-Skąpska, Kr. 2002; Got J., Orzechowski E., Repertuar teatru krakowskiego 1845–1865, Cz. 1: Teatr polski, W. 1974; Krzesiński S., Koleje życia czyli materiały do historii teatrów prowincjonalnych, Oprac. S. Dąbrowski, W. 1957; Reiss J., Almanach muzyczny Krakowa 1780–1914, Kr. 1939; – „Dzien. Liter.” 1858 nr 3 (rec. Łobzowian); „Ilustr. Kur. Codz.” 1935 nr 277; – B. Jag.: sygn. 224649 IV k. 870 (klepsydra S-ego); B. Nauk. PAU i PAN w Kr.: rkp. 39.
Barbara Chmara-Żaczkiewicz