Olejnik Piotr (Jacek – imię przybrane, także używane), (1880–1954), kupiec nasienny, hodowca roślin. Ur. 16 IX w miejscowości Praszka w pow. wieluńskim, był synem Szymona, gospodarza wiejskiego i strażnika granicznego w urzędzie celnym w Praszce, i Antoniny z Domagałów. W r. 1893 ukończył szkołę początkową w Praszce a w r. 1895 niemiecką szkołę ludową w Krzyżanowicach (pow. Olesno Śląskie). Dalsze wykształcenie zdobywał jako samouk. Już od r. 1895 pracował w księgowości w młynie parowym «Laura» w Praszce, w r. 1899 był w Warszawie księgowym w Fabryce Olejów i Smarów Mangoldt i Spółka, a w l. 1900–4 w Fabryce Wag Weber, Dähne i Spółka. O ukierunkowaniu jego zainteresowań zadecydowało podjęcie pracy w warszawskim domu handlowym Werner i Spółka, w którym w l. 1904–17 był zatrudniony i w niedługim czasie został uznany za doskonałego specjalistę w dziedzinie handlu zbożowo-nasiennego. W r. 1917 został naczelnym dyrektorem Polskiej Centrali Zbożowej w Warszawie, przeniesionej następnie do Lublina. W l. 1919–21 był dyrektorem naczelnym Państwowego Urzędu Zbożowego w Warszawie.
Z końcem 1921 r. O. założył w Warszawie, wraz z Janem Tarnowskim, własny Dom Handlowy, w którym prowadził do r. 1925 komisowy handel zbożem i nasionami, następnie objął stanowisko dyrektora Spółki Akcyjnej Połączonych Krajowych Hodowli Nasion Selekcyjnych «Granum» w Warszawie. Firma znajdująca się pod jego zarządem, a pod naukowym kierownictwem Edmunda Zaleskiego i in., prowadziła produkcję nasion matecznych w selekcyjnych stacjach hodowlanych, m. in. w Wilanowie koło Warszawy i Szczeglinie koło Buska, gdzie istniało również kilka tysięcy poletek doświadczalnych. Rozmnażanie nasion matecznych odbywało się w ok. 120 punktach na terenie całego kraju. W zakres produkcji wchodziły nasiona buraków cukrowych i pastewnych, zbóż ozimych, jak żyto «Granum», pszenica «Hanka», «Złotka» i in., traw szlachetnych i warzyw. Produkowane nasiona były nagradzane na licznych rolniczych wystawach krajowych, m. in. w r. 1926 złotym medalem na Wystawie Rolniczo-Przemysłowej w Częstochowie. O. redagował katalogi firmowe zawierające, oprócz części handlowej, obszerne wskazówki uprawowe opracowane w oparciu o najnowsze osiągnięcia stacji doświadczalnych. Wr. 1933 ponownie otworzył własny Dom Zbożowy w Warszawie, w którym do r. 1938 prowadził sprzedaż nasion zbóż, roślin okopowych, pastewnych i warzyw. W okresie międzywojennym był członkiem Komitetu Dorocznych Ogólnokrajowych Targów Nasiennych w Warszawie, tzw. Jarmarków Nasiennych, jako ekspert od spraw krajowego i zagranicznego rynku nasiennego, jak również jeden z głównych wystawców licznych gatunków nasion z ramienia Spółki «Granum» i własnej firmy. W r. 1938 został prokurentem, a od r. 1939 dyrektorem handlowym w Sandomiersko-Wielkopolskiej Hodowli Nasion (SWHN) w Warszawie (po r. 1945 w Podkowie Leśnej). Ta wielka spółka hodowlana specjalizowała się w produkcji nasion buraków cukrowych, głównie na eksport, oraz hodowli pszenicy i jęczmienia browarnego. O. wniósł do spółki 3 własne odmiany lucerny: «Grimma», «Kujawska» i «Piaskowa», oraz liczne odmiany zbóż i traw z firmy «Granum». W skład SWHN wchodziło szereg stacji hodowlanych i doświadczalnych z terenów środkowej Polski, z których większość uległa zniszczeniu w okresie okupacji, lecz O-owi udało się uratować wiele materiału hodowlanego. Po powstaniu warszawskim O. został wywieziony do Niemiec.
O. wrócił wiosną 1945 i już jako dyrektor naczelny SWHN uruchomił 6 nowych placówek firmy w woj. poznańskim i łódzkim, m. in. stację hodowli buraków cukrowych w Antoninach, zbóż w Szelejewie, buraków pastewnych w Krośniewicach. Zainicjował w tych latach prace hodowlane nad roślinami, których brak najbardziej odczuwało rolnictwo, jak np. kapusta pastewna głąbiasta, rzodkiew oleista, nostrzyk, trawa sudańska, rycynus i in. Wprowadził nowe formy pracy zespołowej, tzw. rady hodowlane, które umożliwiały regularną wymianę poglądów i doświadczeń hodowców i zarządu firmy. W SWHN pracował do r. 1954, ostatnio jako naczelny hodowca. Wysokie kwalifikacje hodowcy zdobył O. drogą samouctwa. Wybitne zdolności, również językowe (znał 7 języków europejskich), umożliwiły mu osiągnięcie sukcesów nie tylko handlowych, lecz i hodowlanych. Do ważniejszych należą: wprowadzenie do rolnictwa polskiego wymienionych odmian lucerny, kilku nowych gatunków traw, aklimatyzacja 3 odmian soi, badania nad roślinami egzotycznymi. Spośród ogłaszanych w czasopismach fachowych nielicznych zresztą artykułów można wymienić: Podstawa oceny odmian jako wskaźnik dla hodowli („Biul. Hodowli i Selekcji Roślin” 1953 nr 4–5). O. był członkiem Zespołu Roślin Korzeniowych oraz Zespołu Roślin Motylkowych i Traw w Państwowej Komisji Oceny Odmian przy Min. Rolnictwa. Zmarł 29 X 1954 w Podkowie Leśnej, pochowany został na cmentarzu w Praszce.
Z małżeństwa z Wandą z Tarnowskich miał córkę Annę, mgra ogrodnictwa, żonę prof. Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Mariana Sokołowskiego.
Fot. w Materiałach Red. PSB; – Z dziejów hodowli roślin i nasiennictwa w Polsce, Studia i Mater. z Dziej. Nauki Pol., S. B. Z. 17, W. 1969 s. 3–152 (biogr. s. 119–20 [Bojanowski J.], fot.); – Cennik detaliczny „Granum”. Wiosna 1928, W. 1928; Cennik. Rocznik Domu Zbożowego P. O-a. Nasiona na wiosnę 1938, W. 1938; – Arch. Hodowli Buraka Cukrowego w W.: Akta osobowe O-a w zespole akt Sandomiersko-Wielkopolskiej Hodowli Nasion; Urząd Paraf. w Praszce: Księgi urodzin; – Życiorys nadesłany przez Jana Bojanowskiego w Materiałach Red. PSB; – Informacje siostrzenicy P. O-a Marii Bardelskiej z Sosnowca, Jana Bojanowskiego z Warszawy oraz Ignacego Kowalczyka z Nysy.
Lidia Hayto