INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Piotr Paweł Strzeszewski (Lubicz-Strzeszewski)      Wizerunek wykonany na podstawie ilustracji opublikowanej w piśmie Urania, nr 1, Luty 1939 (s. 13)

Piotr Paweł Strzeszewski (Lubicz-Strzeszewski)  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 2007-2008 w XLV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Strzeszewski (Lubicz-Strzeszewski) Piotr Paweł Leopold (1857–1938), inżynier technolog, przemysłowiec, działacz społeczny.

Ur. 22 II (28 II 1859 wg E. Sęczys) w Dąbrówce (pow. sieradzki), był synem Hipolita Leopolda, właściciela Dąbrówki, i Marianny z Jarosińskich.

Po ukończeniu w r. 1874 gimnazjum w Łodzi pracował S. przez kilka lat jako urzędnik w kilku tamtejszych fabrykach bawełnianych. Od r. 1880 studiował w Inst. Technologicznym w Petersburgu i uzyskał w r. 1884 dyplom inżyniera technologa. Po powrocie do kraju podjął pracę w Zawierciu jako zastępca kierownika, a wkrótce potem kierownik jednej z największych w Król. Pol. tkalni, należącej do Tow. Akcyjnego Zakładów Przędzalni Bawełny, Tkalni i Bielarni «Zawiercie». Ponieważ wykazał się nieprzeciętnymi zdolnościami organizacyjnymi, powierzono mu w r. 1894 funkcję naczelnego dyrektora tych zakładów (sprawował ją przez 14 lat do swego przejścia na emeryturę). Wykorzystując sprzyjającą koniunkturę i chłonne rynki wschodnie, realizował szeroki program inwestycyjny oraz modernizację zakładów. Dzięki temu ich produkcja w okresie dyrekcji S-ego zwiększyła się blisko trzykrotnie, osiągając wartość prawie 13 mln rb. przy zatrudnieniu ok. sześciu tysięcy robotników; zapewniło to «Zawierciu» bezwzględny prymat w całym przemyśle Zagłębia Dąbrowskiego. Wraz z rozwojem zakładów dążył S. do zabezpieczenia infrastruktury socjalnej, m.in. rozbudował szkołę fabryczną i założył kasę pożyczkowo-oszczędnościową. Równocześnie w l. 1900–22 był właścicielem największej w Król. Pol. kopalni węgla brunatnego «Nierada» we Włodowicach (pow. będziński), zatrudniającej ok. 250 górników; od r. 1917 kopalnię tę wydzierżawiał.

S. działał w Zawierciu w wielu społecznych organizacjach i stowarzyszeniach, m.in. stojąc na czele Komitetu Przyjaciół Zawiercia przyczynił się do modernizacji miasta. Z jego inicjatywy opracowano pierwszy plan regulacji ulic, obejmujący ich niwelację, prostowanie, brukowanie, oświetlenie i zadrzewienie. Plan ten przy jednoczesnej regulacji rzeki Warty zrealizowano przy znacznym poparciu finansowym «Zawiercia». W l. 1896–1908 kierował S. komitetem budowy neogotyckiego kościoła paraf. p. wezw. św. św. Piotra i Pawła, a po jego oddaniu do użytku w listopadzie 1903 został wybrany na członka dozoru kościelnego. Był także prezesem zawierciańskiego oddziału Tow. Wzajemnego Kredytu, a po r. 1905 wiceprezesem Koła Polskiej Macierzy Szkolnej; przyczynił się do zbudowania w Zawierciu dużego gmachu szkoły powszechnej i założenia gimnazjum męskiego.

Pod koniec r. 1908 przeszedł S. w Zakładach «Zawiercie» na emeryturę i przeniósł się do Warszawy. Przystąpił tam jako wspólnik do firmy «Dom Towarowy Braci Jabłkowskich», która przekształciła się w r. 1913 w Tow. Akcyjne Domu Handlowego Towarowo-Konfekcyjnego «Bracia Jabłkowscy» o kapitale zakładowym 300 tys. rb. (z udziałem S-ego jako współzałożyciela). Wkrótce spółka stała się największym w kraju magazynem towarowo-konfekcyjnym, osiągając w l. dwudziestych obrót roczny 10–12 mln zł i zatrudniając do 800 pracowników. S. z powodu nadwątlonego zdrowia nie angażował się bezpośrednio w prowadzenie spółki, ale do r. 1926 pełnił w jej zarządzie funkcję wiceprezesa.

S. interesował się postępami nauki i techniki, zwłaszcza w zakresie automobilizmu, astronomii, radia i fotografii. Przeprowadzał doświadczenia w dziedzinie lotnictwa, m.in. zbudował w r. 1909 pierwszy w Polsce tunel aerodynamiczny. Był współzałożycielem i pierwszym prezesem Koła Awiatorów, powstałego w r. 1909 przy Stow. Techników w Warszawie, a także należał do założycieli utworzonego w czerwcu 1910 Warszawskiego Tow. Lotniczego «Awiata». Analizował przyczyny niepowodzeń pierwszych lotów konstrukcji samolotowych w Warszawie, m.in. w artykułach Wypadki z latawcami („Przegl. Techn.” R. 48: 1910 nr 8) i Przyczyny niepowodzenia wzlotów Guyota (tamże nr 22). Dn. 7 XII 1909 na zebraniu organizacyjnym powołującym Tow. Automobilistów Król. Pol. (od r. 1919 Automobil Polski) został wybrany na członka jego zarządu. W l. 1922–4 pełnił też funkcję prezesa Tow. Miłośników Astronomii. Zmarł 23 VII 1938 w Warszawie, został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kw. 14–4–19).

Brak informacji o stosunkach rodzinnych S-ego. Bratankiem S-ego był Włodzimierz Strzeszewski (zob.).

 

Cmentarz Powązkowski, I; Encyklopedia odkryć i wynalazków, W. 1979; Kucharzewski, Czasopiśm. techn. pol., II; Lista członków Stowarzyszenia Techników w Warszawie, rok 1913, W. 1913; Sęczys, Legitymacje Król. Pol.; Słown. pol. tow. nauk., I; Spis techników w guberniach Królestwa Polskiego w 1899 roku, Oprac. E. Wawrykiewicz, W. 1899; – Abramski J., Zawiercie. Studium monograficzne, Zawiercie 1994; 40 lat w służbie motoryzacji. Historia Polskiego Związku Motorowego, W. 1991; Księga pamiątkowa inżynierów technologów Polaków wychowańców Instytutu Technologicznego w Petersburgu, W. 1933 I 97; Rostocki A., Tarczyński J., Automobilizm w Warszawie do roku 1939, W. 1988; – Księga adresowa przemysłu fabrycznego w Królestwie Polskim na rok 1904, W. 1904; toż na r. 1905, W. 1905; toż na r. 1906, W. 1906; Przemysł fabryczny w Królestwie Polskim w r. 1911, Oprac. A. R. Sroka, W. 1911 poz. 252; Sprawozdanie Towarzystwa Akcyjnego Domu Handlowego Towarowo-Konfekcyjnego „Bracia Jabłkowscy” z l. 1913–1926, W. 1913–26; Sprawozdanie zarządu Towarzystwa Akcyjnego Przędzalni Bawełny, Tkalni i Bielarni „Zawiercie” z l. 1897–1908, W. 1898–1909; – Nekrologi i wspomnienia pośmiertne z r. 1938: „Kur. Warsz.” nr 201, 202, „Przegl. Techn.” nr 21–22 s. 781–2 (fot.).

Zbigniew Pustuła

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.