Sumiński Piotr Paweł Stefan (1908–1989), zoolog, leśnik, adiunkt Instytutu Badawczego Leśnictwa w Warszawie.
Ur. 11 XI we Lwowie, był wnukiem Artura Józefa Gabriela (zob.), synem Artura Edwarda (1865–1910) oraz Sabiny z Oczosalskich (1881–1949), powtórnie zamężnej za Józefem Jasieńskim, lekarzem zdrojowym w Krynicy, nauczycielki języków obcych, bratankiem Stefana Antoniego Grzegorza (zob.). Miał braci: Alberta Marcina (1906–1977), majora artylerii służącego podczas drugiej wojny światowej pod komendą gen. Stanisława Maczka w X Brygadzie Kawalerii Zmotoryzowanej, następnie I Dywizji Pancernej, za kampanię w Normandii 1944 r. odznaczonego Orderem Virtuti Militari V kl., po wojnie zamieszkałego w USA, i Artura Jana Marcina (1908–1943), swego bliźniaka, urzędnika Banku Polskiego w Bielsku, podczas drugiej wojny światowej kapitana wojsk brytyjskich w Birmie, zmarłego na chorobę tropikalną w szpitalu polowym w Dakce w Indiach (obecnie Bangladesz), a także brata przyrodniego, Stanisława Jasieńskiego (1915–1999), komandosa spadochroniarza WP, rannego w r. 1944 podczas desantu we Francji i wziętego do niewoli niemieckiej, po wojnie zamieszkałego w Wielkiej Brytanii.
S. rozpoczął naukę w szkole powszechnej w Stockerau pod Wiedniem, gdzie jego ojczym odbywał służbę wojskową, a ukończył w r. 1918 w Krakowie. Tamże uczył się w Gimnazjum im. Króla Jana III Sobieskiego i Państw. Gimnazjum Nowodworskiego, po czym w l. 1923–5 był uczniem Zakładu Naukowo-Wychowawczego oo. Jezuitów w Chyrowie. Następnie kształcił się ponownie w krakowskim Gimnazjum im. Sobieskiego, gdzie w r. 1927 zdał maturę. Po odbyciu praktyki leśnej w dobrach tuszowskich rodziny Włodków podjął w r. 1928 studia z leśnictwa na Wydz. Rolniczo-Lasowym Politechn. Lwow. Studiów nie ukończył i w l. 1931–2 odbył służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim; otrzymał stopień podchorążego. Dn. 17 I 1933 ożenił się z Ireną Teklą z Ledóchowskich i objął administrację lasów teścia, Adama Nestora Ledóchowskiego w Tuminie (pow. włodzimierski) ma Wołyniu.
Zmobilizowany w r. 1939 do 2. Dyw. Artylerii Konnej w stopniu podporucznika, S. w jej składzie wziął udział w kampanii wrześniowej jako oficer łącznikowy; wyróżnił się w walkach pod Mokrą i Cyrusową Wolą, został też odznaczony Krzyżem Walecznych. Po rozbiciu Dywizji przez Niemców na Lubelszczyźnie przedostał się do Włodzimierza Wołyńskiego. Wraz z rodziną dotarł następnie do Warszawy, ale późną jesienią 1939, na zaproszenie kolegi ze studiów Mieczysława Żarskiego, przeniósł się do leśniczówki Stary Szlak (pow. ropczycki), gdzie podjął pracę jako robotnik leśny. W r. 1941 zamieszkał u matki w Krakowie i prawdopodobnie pomagał jej w przerzutach polskich oficerów na Węgry. Wrócił do Warszawy w r. 1942 i nawiązał współpracę z AK; mianowany porucznikiem został dowódcą artylerii w Korpusie Zachodnim płk. Zbigniewa Szacherskiego. W związku z wybuchem powstania warszawskiego 1944 r. został wywieziony przez Niemców z prawobrzeżnej Warszawy, ale zbiegł z transportu w okolicach Pruszkowa i zamieszkał w Milanówku, gdzie pracował jako zamiatacz ulic.
Po wojnie dokończył S. studia na Wydz. Leśnym SGGW i otrzymał w r. 1954 dyplom magistra inżyniera leśnictwa. Podjął pracę na stanowisku adiunkta w Zakł. Łowiectwa Inst. Badawczego Leśnictwa w Warszawie i zajął się biologią zwierząt łownych (myśliwskich). Dn. 27 VI 1960 doktoryzował się na Wydz. Leśnym SGGW na podstawie rozprawy Badania nad formą krajową żbika (Felis silvestris Schreber) na tle jego rozmieszczenia geograficznego („Folia Forestalia Polonica”, S. A, 1962 z. 8), napisanej pod kierunkiem Mariana Nunberga. Opublikował monografie przyrodniczo-łowieckie: Cietrzew (W. 1963), Borsuk (W. 1966, 1975, 1989) i Ryś (W. 1973) oraz opisy monograficzne niektórych ssaków drapieżnych (wilka, lisa, tchórza zwyczajnego i stepowego, kuny leśnej i domowej, borsuka, rysia, niedźwiedzia brunatnego, norki europejskiej i amerykańskiej, gronostaja, łasicy, żbika) w pracy zbiorowej „Łowiectwo” (W. 1989). Zajmował się też metodologią zoologiczną (Kilka uwag na temat metodyki badań ssaków, „Przegl. Zool.” 1965 z. 1) i prowadził badania porównawcze nad ssakami drapieżnymi (Badania porównawcze nad kością prąciową [Os penis i Os glandis] drapieżników krajowych, „Folia Morphologica” R. 25: 1966 nr 3). Wspólnie z Tadeuszem Pasławskim ogłosił pracę Urządzenia łowieckie na terenach leśnych (W. 1974). W r. 1974 przeszedł na emeryturę, ale nadal publikował artykuły, głównie popularnonaukowe, m.in. Wilki stają się modne („Przyr. Pol.” 1974 nr 12), Jak odróżnić czaszkę psa od czaszki wilka („Łowiec Pol.” 1975 nr 9/10), Czy mamy szopa-pracza w Polsce (tamże, 1975 nr 13/14). Ogółem opublikował 79 prac naukowych i artykułów popularnonaukowych, także po niemiecku, angielsku i francusku. Zainicjował prowadzenie kompleksowych badań nad wilkiem w Polsce; od r. 1985 był członkiem międzynarodowej organizacji SSC Wolf Group w Wildlife Fund. Zmarł 18 VI 1989 w Warszawie, został pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Bródnowskim.
W małżeństwie z Ireną Teklą z Ledóchowskich (ur. 1908) miał S. czworo dzieci: Edwarda Huberta (ur. 1933), lekarza weterynarii, Marię (ur. 1935), zamężną Żylonis, technika biochemii, Stefana (ur. 1942), pracownika Inst. Ekologii PAN w Dziekanowie Leśnym pod Warszawą, od r. 1964 zakonnika w opactwie Benedyktynów w Tyńcu pod Krakowem (imię zakonne Włodzimierz), i Irenę (ur. 1945), zamężną Jaworską, pracownicę przedsiębiorstw lotniczych na międzynarodowym lotnisku Warszawa-Okęcie.
Chyrowiacy; Jasiewicz, Lista strat, (dot. brata, Artura Jana); Jezierska T., Bibliography of Polish Publications on Wildlife Biology and Game Management 1945–1970, W. 1971; Katalog rozpraw doktorskich i habilitacyjnych 1962, W.–P. 1963 s. 205; Lenczewski, Genealogie, I; Małopolski słownik biograficzny uczestników działań niepodległościowych 1939–1956, Kr. 1999 IV (fot.); Szukiel E. i in., Bibliografia piśmiennictwa autorstwa pracowników Zakładu Łowiectwa IBL za lata 1954–2001, W. 2001 s. 10, 24–5, 50–1; Wykaz stopni i tytułów naukowych nadanych w dziedzinie leśnictwa i drzewnictwa polskiego w latach 1918–1964, Oprac. B. Szymański, S. Markowski, W. 1966; – Artyleria konna w kampanii wrześniowej 1939 r., Oprac. J. Boguski, Londyn 1976; Gnat-Wieteska Z., Podchorążowie artylerii konnej i weterynarii z Włodzimierza Wołyńskiego, Pruszków 1996 s. 32; Księga pamiątkowa SGGW (1958), I; – Kamiński J., Od konia i armaty do spadochronu, W. 1980; Pokorny S., Czołgi nad Mokrą, W. 1985 s. 9, 54, 57, 64; – „Tyg. Powsz.” R. 43: 1989 nr 31 (nekrolog); „Wojsk. Przegl. Hist.” R. 25: 1980 nr 4 s. 399; – Mater. Red. PSB: Włodek J., Sumińscy h. Leszczyc 1493–2000…, Kr. 2000 (mszp., fot.).
Stanisław Tadeusz Sroka