INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Piotr Prażmowski (z Prażmowa Prażmowski) h. Belina  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1984-1985 w XXVIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Prażmowski Piotr h. Belina (ok. 1410 – ok. 1482), kasztelan liwski. Pisał się z Prażmowa, starej wsi parafialnej w zachodniej części ziemi czerskiej, pochodził z rozgałęzionego rodu mazowieckiego Okuniów (Bielinów, też Belinów), którego członkowie już w XIV w. wchodzili w skład mazowieckiej elity władzy. Ojcem P-ego był prawdopodobnie Stanisław z Prażmowa, fundator parafii Miastkowo, w prawobrzeżnej części ziemi czerskiej, erygowanej zapewne w r. 1424 przez bpa poznańskiego Andrzeja. Jednym z braci P-ego był Jakub Prażmowski, student Akad. Krak. od r. 1412, pleban w Sobikowie (1419–22), w Prażmowie, zarazem wikariusz katedry poznańskiej (1426–8), następnie kanonik poznański, pleban w Dolsku (1432–40), wreszcie od r. 1440 archidiakon śremski w kapitule poznańskiej (zmarł przed 22 I 1456). Innymi braćmi P-ego byli: Jan Studzieński (w r. 1443 otrzymał na Lewino i Studzianki w ziemi rawskiej obniżkę czynszu książęcego do 2 gr. z włóki kmiecej) oraz Stanisław i Mikołaj Prażmowscy z Miastkowa.

W r. 1440 P. wraz z braćmi otrzymał od Bolesława IV, księcia mazowieckiego, zwolnienie od kar sądowych oraz obniżkę czynszu książęcego do stawki 6 gr. z włóki kmiecej. W l. 1444–7 bracia podzielili dobra, P-emu przypadł Prażmów, ale później, po śmierci braci, spłacając ich córki, objął też Wolę Prażmowską i część obszernego Miastkowa (w r. 1476 miał ponadto Zawodne obok Prażmowa). Po śmierci Bolesława IV P. był związany z Konradem III Rudym, sprawującym na Mazowszu rządy w imieniu młodszych braci (mógł być jego dworzaninem), a także ze Ściborem Gościęckim, bpem płockim (1463–71) z możnej linii Prusów z Gościęcic (Gościeńczyce) i Mińska w ziemi czerskiej. Z nominacji Konrada III w r. 1468 objął P. urząd sędziego ziem czerskiej i warszawskiej, już w r. 1470 awansował na kasztelana liwskiego i szedł do rady książęcej. W kwietniu 1471 uczestniczył w zjeździe zakroczymskim, na którym (3 IV) przeprowadzono podział Mazowsza na 4 dzielnice książęce. Pozostał jednym z czołowych doradców Konrada III (jego dzielnica obejmowała wówczas ziemie czerską i liwską), uczestnicząc w zjazdach. W grudniu 1471 brał udział w nadaniu przez Konrada III statutu szlachcie i mieszkańcom dzielnicy czerskiej, potwierdzającego dotychczasowe prawa i zwyczaje oraz normującego m. in. niektóre opłaty sądowe. W r. 1474 uzyskał, wraz z synem Michałem, obniżkę czynszu książęcego do 3 gr. z włóki kmiecej. W r. 1476, wraz z wieloma innymi posiadaczami dóbr szlacheckich w ziemiach czerskiej i liwskiej, otrzymał zwolnienie od wszelkich prac przy budowie i naprawie nowych obiektów obronnych. Pozostawał także w dobrych stosunkach z Bolesławem V, księciem warszawsko-zakroczymskim; w r. 1480, wraz z synem Michałem, uzyskał od niego nadanie bagna wraz z brzegiem Jeziorki w ziemi warszawskiej przy granicy Prażmowa. Na dworze tegoż księcia rozpoczął swą karierę drugi syn P-ego, Wawrzyniec. P. zmarł ok. r. 1482; nowy kasztelan liwski, Mikołaj z Obór, jest znany od marca 1483.

P. ożenił się ok. r. 1440 ze Śmichną, córką Wawrzyńca z Belska, h. Przerowa, kaszt. liwskiego. Miał synów: Michała, prepozyta płockiego (zob.), Wawrzyńca (zob.), oraz Ścibora (zm. po 1539), piszącego się Prażmowski z Miastkowa (miał tu też Miastkowa Wolę i Suchą Wolę). Nie znana nam z imienia córka P-ego była matką Marcina Naropińskiego, kanonika płockiego.

 

Nowacki, Dzieje archidiec. pozn., II; Sobol B., Sejm i sejmiki ziemskie na Mazowszu książęcym, W. 1968 s. 88, 176; Wolff, Studia nad urzędnikami maz.; – Album stud. Univ. Crac., I 32; Arch. Kom. Prawn. AU, VIII cz. 1 s. 55 nr 91; Iura Masoviae Terrestria, Wyd. J. Sawicki, W. 1972–3 I nr 126, II nr 128; Kod. maz. (Lubomirskiego), nr 236; Kod. Wpol., V 308, 445 (Jakub); Zapiski i roty polskie z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, Wyd. W. Kuraszkiewicz i A. Wolff, Kr. 1950 nr 981, 1522, 1523; – AGAD: Metryka Kor. t. 3 k. 247, 321, t. 4 k. 71–71v., t. 5 k. 133, 157 (b) v., 160–164, 177v., 179v., 198, 199v., t. 8 k. 7, t. 18 k. 184v., t. 337 k. 127v. (dotyczy Jana z Prażmowa vel Studzieńskiego); Arch. Diec. w Płocku: Ep. 5, 158v.; Kartoteka Słownika Hist.-Geogr. Mazowsza w Średniowieczu w IH PAN w W. (ziemia czerska).

Kazimierz Pacuski

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

 

Wawrzyniec Prażmowski h. Belina

ok. 1460 - przed 30 listopada 1532 wojewoda mazowiecki
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Jan z Głogowa

ok. 1445 - 1507-02-11
polihistor
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.