Prażmowski Piotr h. Belina (ok. 1410 – ok. 1482), kasztelan liwski. Pisał się z Prażmowa, starej wsi parafialnej w zachodniej części ziemi czerskiej, pochodził z rozgałęzionego rodu mazowieckiego Okuniów (Bielinów, też Belinów), którego członkowie już w XIV w. wchodzili w skład mazowieckiej elity władzy. Ojcem P-ego był prawdopodobnie Stanisław z Prażmowa, fundator parafii Miastkowo, w prawobrzeżnej części ziemi czerskiej, erygowanej zapewne w r. 1424 przez bpa poznańskiego Andrzeja. Jednym z braci P-ego był Jakub Prażmowski, student Akad. Krak. od r. 1412, pleban w Sobikowie (1419–22), w Prażmowie, zarazem wikariusz katedry poznańskiej (1426–8), następnie kanonik poznański, pleban w Dolsku (1432–40), wreszcie od r. 1440 archidiakon śremski w kapitule poznańskiej (zmarł przed 22 I 1456). Innymi braćmi P-ego byli: Jan Studzieński (w r. 1443 otrzymał na Lewino i Studzianki w ziemi rawskiej obniżkę czynszu książęcego do 2 gr. z włóki kmiecej) oraz Stanisław i Mikołaj Prażmowscy z Miastkowa.
W r. 1440 P. wraz z braćmi otrzymał od Bolesława IV, księcia mazowieckiego, zwolnienie od kar sądowych oraz obniżkę czynszu książęcego do stawki 6 gr. z włóki kmiecej. W l. 1444–7 bracia podzielili dobra, P-emu przypadł Prażmów, ale później, po śmierci braci, spłacając ich córki, objął też Wolę Prażmowską i część obszernego Miastkowa (w r. 1476 miał ponadto Zawodne obok Prażmowa). Po śmierci Bolesława IV P. był związany z Konradem III Rudym, sprawującym na Mazowszu rządy w imieniu młodszych braci (mógł być jego dworzaninem), a także ze Ściborem Gościęckim, bpem płockim (1463–71) z możnej linii Prusów z Gościęcic (Gościeńczyce) i Mińska w ziemi czerskiej. Z nominacji Konrada III w r. 1468 objął P. urząd sędziego ziem czerskiej i warszawskiej, już w r. 1470 awansował na kasztelana liwskiego i szedł do rady książęcej. W kwietniu 1471 uczestniczył w zjeździe zakroczymskim, na którym (3 IV) przeprowadzono podział Mazowsza na 4 dzielnice książęce. Pozostał jednym z czołowych doradców Konrada III (jego dzielnica obejmowała wówczas ziemie czerską i liwską), uczestnicząc w zjazdach. W grudniu 1471 brał udział w nadaniu przez Konrada III statutu szlachcie i mieszkańcom dzielnicy czerskiej, potwierdzającego dotychczasowe prawa i zwyczaje oraz normującego m. in. niektóre opłaty sądowe. W r. 1474 uzyskał, wraz z synem Michałem, obniżkę czynszu książęcego do 3 gr. z włóki kmiecej. W r. 1476, wraz z wieloma innymi posiadaczami dóbr szlacheckich w ziemiach czerskiej i liwskiej, otrzymał zwolnienie od wszelkich prac przy budowie i naprawie nowych obiektów obronnych. Pozostawał także w dobrych stosunkach z Bolesławem V, księciem warszawsko-zakroczymskim; w r. 1480, wraz z synem Michałem, uzyskał od niego nadanie bagna wraz z brzegiem Jeziorki w ziemi warszawskiej przy granicy Prażmowa. Na dworze tegoż księcia rozpoczął swą karierę drugi syn P-ego, Wawrzyniec. P. zmarł ok. r. 1482; nowy kasztelan liwski, Mikołaj z Obór, jest znany od marca 1483.
P. ożenił się ok. r. 1440 ze Śmichną, córką Wawrzyńca z Belska, h. Przerowa, kaszt. liwskiego. Miał synów: Michała, prepozyta płockiego (zob.), Wawrzyńca (zob.), oraz Ścibora (zm. po 1539), piszącego się Prażmowski z Miastkowa (miał tu też Miastkowa Wolę i Suchą Wolę). Nie znana nam z imienia córka P-ego była matką Marcina Naropińskiego, kanonika płockiego.
Nowacki, Dzieje archidiec. pozn., II; Sobol B., Sejm i sejmiki ziemskie na Mazowszu książęcym, W. 1968 s. 88, 176; Wolff, Studia nad urzędnikami maz.; – Album stud. Univ. Crac., I 32; Arch. Kom. Prawn. AU, VIII cz. 1 s. 55 nr 91; Iura Masoviae Terrestria, Wyd. J. Sawicki, W. 1972–3 I nr 126, II nr 128; Kod. maz. (Lubomirskiego), nr 236; Kod. Wpol., V 308, 445 (Jakub); Zapiski i roty polskie z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, Wyd. W. Kuraszkiewicz i A. Wolff, Kr. 1950 nr 981, 1522, 1523; – AGAD: Metryka Kor. t. 3 k. 247, 321, t. 4 k. 71–71v., t. 5 k. 133, 157 (b) v., 160–164, 177v., 179v., 198, 199v., t. 8 k. 7, t. 18 k. 184v., t. 337 k. 127v. (dotyczy Jana z Prażmowa vel Studzieńskiego); Arch. Diec. w Płocku: Ep. 5, 158v.; Kartoteka Słownika Hist.-Geogr. Mazowsza w Średniowieczu w IH PAN w W. (ziemia czerska).
Kazimierz Pacuski