Rantzenkramer (Rantzennkrahmer) Piotr (ok. 1617 – przed 1650), złotnik gdański. Nie wiadomo skąd pochodził i u kogo wyuczył się rzemiosła.
Dn. 18 VII 1617 został przyjęty do gdańskiego cechu złotników już jako znany artysta, ceniony za swą «wielką sztukę» i doskonałe umiejętności w zakresie grawerowania oraz wykonywania wszelkich prac w srebrze i złocie. Protektorem jego był ówczesny burmistrz Jan Speymann. W latach następnych R. miał zatargi z cechem z powodu składanych na niego skarg, iż zatrudnia zbyt wielu czeladników i zapewne z tej przyczyny znalazł się poza cechem. Dn. 24 I 1624 spór załagodzono, R. zapłacił 500 fl. na rzecz cechu i został ponownie przyjęty do grona członków, musiał jednak wykonać pracę mistrzowską, co nastąpiło w r. 1625.
Dzieł R-a nie ujawniono dotąd w zbiorach polskich. Z pamiętnikarskiego zapisu wiadomo, że w r. 1636 (za 3 tys. fl.) wykonał, na zamówienie Rady Miasta Gdańska, hebanową szkatułę z zegarem, znakomitej roboty, zdobioną srebrnymi figurkami Chrystusa «Ecce Homo», czterech ewangelistów i dwunastu apostołów oraz licznymi plakietkami ze scenami ewangelicznymi, którą darowano posłowi francuskiemu Klaudiuszowi de Mesmes, hrabiemu d’Avaux (niestety dalsze losy szkatuły nie są znane). Jako dzieła R-a uznano dwie wielkie, owalne tace z barokową dekoracją ornamentalną i scenami mitologicznymi, przedstawiającymi strącenie Faetona (wg sztychu Hendrika Goltziusa) oraz Posejdona i Galateę z Nereidami; tace, które od r. 1656 przechowywano w skarbcu carskim, znajdują się obecnie w zbiorach Orużejnej Pałaty na Kremlu. Stosowanie przez R-a scen figuralnych w swych pracach świadczy o wysokim poziomie jego warsztatu. Swe dzieła sygnował prawdopodobnie literą R w tarczy. Zmarł przed r. 1650.
Bogucka M., Życie codzienne w Gdańsku, W. 1967; Czihak E. von, Die Edelschmiedekunst früherer Zeiten in Preussen, Leipzig 1908; Lepszy, Przemysł złotniczy, s. 89; Opis Moskovskoj Oružejnoj Palaty, Moskva 1885 II nr 1184, 1185; Rembowska I., Gdański cech złotników od XIV do końca XVIII w., Gd. 1971; Rosenberg M., Der Goldschmiede Merkzeichen, Frankfurt am Mein 1923 II 6; – Ogier K., Dziennik podróży do Polski 1635–36, Gd. 1953 II 177, 179.
Barbara Rol