Rudomina Dusiacki Piotr h. Trąby (zm. 1649), chorąży brasławski i starosta uświacki, potem kasztelan derpski, a następnie smoleński. Był synem wojskiego brasławskiego Jana (zob.) i Szczęsnej z Tołoczków, bratem Jana (zob.) i Krzysztofa (zob.).
R. kształcił się początkowo w kolegium jezuickim w Nieświeżu, w maju 1604 był już studentem Akad. Wil., należał do działającej na niej Sodalicji Maryjnej. Po zakończeniu edukacji R. rozpoczął służbę wojskową. Wg panegirystów i herbarzy (W. Kojałowicz): «lat dziesięć z młodu z obozu nie wyjechał». Uczestniczył, prawdopodobnie pod rozkazami hetmana w. lit. Jana Karola Chodkiewicza, w wojnie ze Szwedami w Inflantach, a następnie w walkach na terenie Moskwy. Zapewne podczas którejś z ekspedycji Chodkiewicza w głąb Rosji odniósł pod Moskwą ciężką ranę postrzałową.
W październiku 1615 był R. tytułowany dworzaninem i strukczaszym królewskim. Pozwał wówczas do grodu wiłkomierskiego woźnego pow. brasławskiego za to, że nie wydał intromisji do folwarku Lewonkowicze (pow. brasławski), który Zygmunt III nadał mu prawem dożywotnim. Realne posiadanie tej królewszczyzny uniemożliwił R-ie star. brasławski Jan Skumin Tyszkiewicz, który w tej sprawie złożył protestację do Trybunału Lit. Dopiero w r. 1618 król ponownie nadał R-ie Lewonkowicze. W r. 1619 na sejmiku w Brasławiu został R. wybrany deputatem na Trybunał Lit. Szybko awansował także w hierarchii urzędniczej tego powiatu, gdyż w r. 1620 został mianowany podstolim brasławskim, następnie w sierpniu 1621, po śmierci ojca, postąpił na wojstwo brasławskie, zaś w r. 1624 otrzymał przywilej na chorąstwo brasławskie. Jednocześnie stał się właścicielem znacznych posiadłości ziemskich. W wyniku działu z braćmi, przeprowadzonego dn. 6 V 1622 wziął dobra Komaje (pow. oszmiański) i połowę kamienicy przy rynku wileńskim. W r. 1623 wykupił R. od dotychczasowego dzierżawcy leżące w woj. witebskim na pograniczu z Moskwą star. uświackie, które objął 20 V t.r. Uzyskanie tej rozległej królewszczyzny wplątało go w konflikt z Andrzejem Stanisławem Sapiehą, star. ryskim, który rościł do niej pretensje. Dekrety królewskie w tej sprawne w l. 1624 i 1626 rozstrzygnęły spór na korzyść R-y. Wkrótce otrzymał R. dalsze nadania od króla w woj. witebskim: w r. 1625 dostał wieś Ostrowkę, w r. 1630, po cesji poprzedniego dzierżawcy, lenne dobra Brusy i Połony oraz w r. 1631 odłączoną niegdyś od Uświata wieś Osmołowicze. Od r. 1627 toczył R. spór z Szapkami Chotolskimi o lenne dobra Kurowicze (woj. witebskie) przyznane mu ostatecznie dekretem królewskim w r. 1631. Nadania te stanowiły niewątpliwie nagrodę za zasługi wojenne, jak również za wierną służbę w interesie dworu królewskiego.
R. uczestniczył w działalności publicznej. W r. 1626 po raz drugi został deputatem z pow. brasławskiego na Trybunał Lit. Na tymże sejmiku obrano go posłem na sejm odbywający się w r. 1631. Z Brasławia posłował także na sejm konwokacyjny w r. 1632 i podpisał uchwalony podczas jego obrad akt konfederacji generalnej. Nie brał udziału natomiast w sejmie elekcyjnym, gdyż z racji pełnienia urzędu chorążego szlachta brasławska na sejmiku relacyjnym po konwokacji obarczyła go obowiązkiem czuwania nad bezpieczeństwem w powiecie i nakazała pozostanie w domu. Informując hetmana polnego lit. Krzysztofa Radziwiłła o przebiegu tego sejmiku R. deklarował się jako zwolennik jego planów politycznych. Jednocześnie już na sejmie konwokacyjnym za wstawiennictwem woj. wileńskiego i hetmana w. lit. Lwa Sapiehy przypowiedziano R-ie zaciągnięcie dwóch chorągwi, mianowicie kozackiej (60 koni) i pieszej (60 ludzi), przeznaczonych do obrony zamku uświackiego. Po wybuchu wojny smoleńskiej od jesieni 1632, co najmniej do końca kwietnia r.n. przebywał R. w Uświacie, kierując obroną zamku przed wypadami oddziałów moskiewskich. W tym celu zaciągnął dodatkowo na własny koszt żołnierzy. W datowanym z Uświata 26 IV 1633 liście R. donosił K. Radziwiłłowi, że większość zaciągniętych wcześniej żołnierzy rozeszła się, a do dalszej służby udało mu się zatrzymać tylko 110 koni jazdy kozackiej i 100 piechoty. Domagał się w związku z tym nowych listów przypowiednich, odpowiadających aktualnemu stanowi załogi oraz zapewnienia dostaw żywności do zamku. R. dziękował zarazem hetmanowi za poparcie u króla starań o zwrot wydatków na obronę Uświata oraz za obietnicę nagrodzenia zasług. Dopiero w początku lipca t.r. otrzymał z kancelarii królewskiej potwierdzenie listu przypowiedniego wystawionego na rotę kozacką podczas sejmu konwokacyjnego oraz nowy list przypowiedni na zaciąg roty pieszej liczącej 100 żołnierzy. Jednocześnie król nakazał podskarbiemu lit. wypłacenie żołdu dla zaciągniętej przezeń 60-cio konnej roty kozackiej. Nagrodzenia zasług R-y za «dotrzymanie zamku uświackiego» domagały się także stany lit. zgromadzone na konwokacji w Wilnie w marcu 1634.
Zapewne na skutek tej interwencji uzyskał R. asekurację królewską gwarantującą zwrot pieniędzy wydanych na zaciągi żołnierzy. Pewną formą rekompensaty za poniesione nakłady była również zgoda królewska (7 VII 1633) na cesję star. uświackiego synowi, którą formalnie przeprowadził dopiero 26 VII 1640, przejmując równocześnie to starostwo od syna w dzierżawę. W grudniu 1633 otrzymał R. wieś Wyszołki (woj. witebskie) na prawie lennym, którą następnie na mocy przywileju wystawionego w lutym 1635 król oddał mu w posiadanie dożywotnie. W r. 1637 otrzymał w dożywocie, wspólnie z żoną, dobra królewskie Zajkowo z Połowem i Bliczynem, leżące w star. uświackim. Być może R. uczestniczył w sejmie zwycz. 1635 r., gdyż w okresie jego obrad w lutym i marcu t.r. uzyskał dalsze drobne nadania w Uświackiem, a także zgodę królewską na cesję folwarku Lewonkowicze Stanisławowi Tołoczce. Posłował na sejm nadzwycz. odbywający się w końcu r. 1635, na którym wybrano go na deputata z woj. wileńskiego do Trybunału Skarbowego Lit.
W końcu r. 1638, bądź w pocz. r. 1639, otrzymał R. nominację na kasztelana derpskiego. Jako senator po raz pierwszy wystąpił publicznie 17–18 II 1639 w Wilnie przy okazji hołdu lennego ks. Jakuba Kettlera złożonego podczas pobytu Władysława IV w stolicy Litwy. W grudniu t.r. otrzymał dekret asesorii lit. w sprawie o kaszt. derpską. Procesował się wówczas także z pisarzem lit. Stanisławem Naruszewiczem. Dn. 30 XII 1643 postąpił na kaszt. smoleńską. Również i na tym krześle senatorskim nie przejawiał zbytniej aktywności. Dn. 13 IX 1646 uczestniczył w przedsejmowym sejmiku brasławskim, któremu przewodniczył jego syn Jan Mikołaj, i podpisał instrukcję daną posłom. Podpis R-y widnieje także pod instrukcją poselską woj. mińskiego uchwaloną przed tymże sejmem. Oba sejmiki wypowiedziały się przeciwko wojnie ofensywnej z Turcją i poczynionym przez króla zaciągom wojskowym, nie akcentując wszakże antykrólewskiego stanowiska. Podczas sejmu 1646 r., wspólnie z bratem Krzysztofem, został R. powołany w skład komisji do obmyślenia zapłaty żołdu załodze Dyneburga oraz jej dowódcy star. rajgrodzkiemu Janowi Berkowi. Brak natomiast informacji świadczących o udziale R-y w wydarzeniach bezkrólewia 1648 r. Jedynie panegirysta Jan Jurewicz odnotował uczestnictwo R-y w przedsięwzięciach zmierzających do wzmocnienia obronności Wilna i przygotowania mieszczan wileńskich do walki na wypadek rozszerzenia się powstania kozackiego.
U schyłku życia zajmowały R-ę głównie sprawy majątkowe i eksploatacja posiadanych królewszczyzn. Ok. r. 1644 uzyskał zgodę królewską na produkcję towarów leśnych w dzierżawie uświackiej, którą nadal formalnie arendował od swego syna. Wraz z żoną wszedł w posiadanie dn. 26 VII 1647 dóbr lennych Sieruta położonych w trakcie newelskim (woj. połockie). Ok. r. 1618 kupił R. od swego krewnego, jezuity Andrzeja Rudominy (zob.), dobra Łuczaj (pow. oszmiański), zaś od brata Krzysztofa ok. r. 1628 nabył Hryszkowszczyznę (pow. brasławski), z kolei w r. 1631 wykupił sąsiadującą z Komajami Dąbrowszczyznę, natomiast w r. 1642 od swego szwagra, kaszt. mścisławskiego Mikołaja Abramowicza (zob.), odkupił za 20 tys. złp. majętność Syrenczany (pow. oszmiański). Był ponadto właścicielem dóbr Grawżany i Podziśnie leżących w pow. oszmiańskim.
W rezydencjonalnych Komajach R. fundował w r. 1637 szkołę nadając na utrzymanie bakałarza włókę ziemi, przeznaczył również 2 place w Komajach na szpital dla ubogich, a tamtejszemu kościołowi zapisał folwark Kunigiszki liczący 14 włók, w testamencie zaś legował sumę 12022 złp. Pewne legaty kościołowi w Komajach zapisała także jego żona Maryna (zm. ok. 1653), córka woj. smoleńskiego Jana Abramowicza (zob.). R. zmarł na krótko przed 22 V 1649 (wspomniany wówczas po raz pierwszy jako zmarły). Pogrzebano go ok. 9 VIII t.r. zapewne w jednym z kościołów na terenie Wilna, bądź w kościele parafialnym w Komajach. Z tej okazji student Akad. Wil. Jan Jurewicz ogłosił panegiryk pt.: „Głośne echo Trąb Rudominowskich o potomne się wieki obijające przy pogrzebie … Piotra Rudominy Dusiatskiego…” (Wil. 1649).
Jedynym spadkobiercą pozostałych po R-ie dóbr był syn Jan Mikołaj (zob.).
Estreicher; Słown. Geogr. (Dąbrowszczyzna, Hryczkowszczyzna, Łuczaj); Kojałowicz, Compendium; Niesiecki; Okolski; Święcki, Historyczne pamiątki, II 39; Żychliński, IV: Wolff, Senatorowie W. Ks. Lit.; – Dzieje dobroczynności krajowej i zagranicznej, R. I, Wil. 1820 s. 639; Hedemann O., Historia powiatu brasławskiego, Wil. 1930; Jankowski Cz., Powiat oszmiański, Pet. 1897 II 11; Kurczewski J., Biskupstwo wileńskie, Wil. 1912 s. 291, 370; Sapiehowie, II 81; Wisner H., Litwa i plany wojny tureckiej Władysława IV. Rok 1646, „Kwart. Hist.” T. 85: 1978 s. 207; – Akty Vil. Archeogr. Kom., XIII; Archeografičeskij Sbornik Dokumentov, VI 207; Borkowski M., Memoriae aeternae magnifici et generosi D. D. Joannis Rudomina Dusiatski, tribuni brasłaviensis Vil. [b.r.w. – 1622]; Istoriko-Juridičeskije Materiały, XIV 342, XXI 74, XXVIII 243–52; Opis dokumentov Vilenskogo Centr. Archiva drevnich aktovych knig, Vil. 1912 IX kol. 237–8; Święcicki G., Theatrum S. Casimiri … [Theatridium poeticum sanctissimo et castissimo poetae D. Casimiro…], Vil. 1604; Vol. leg., III 739, 906, IV 91; – AGAD: Arch. Radziwiłłów, Dz. II (mater. nie uporządkowane), Dz. V nr 6956 cz. III s. 445, nr 13432, 13434, Dz. XI nr 34 s. 74, 112, 116, Arch. Tyzenhauzów E-540–E-549, Extranea, IX Polen, szpula 69 vol. 122, szpula 75 vol. 145, Sumariusz Metryki Lit., VII k. 202, 238v., 240, 240v., 245, 265, 266v., VIII k. 48, 52v., 54v., 114v., 212, 213v., 240, 249v., XIII k. 149, 187, 189, 213, XIV k. 137v., 157v.; AP w Kr., Oddz. na Wawelu: Arch. Młynowskie Chodkiewiczów rkp. 208 (bez pag.); Arch. Prow. Mpol. TJ w Kr.: rkp. 840 (bez pag.); B. Czart.: rkp. 126 k. 11–16, rkp. 136 k. 78, rkp. 140 s. 203–208, 377–392, rkp. 1352 s. 273 (Kojałowicz W., Nomenclator, z r. 1658), rkp. 1642 k. 85–87, depozyt Muzeum Narod. w Kr. rkp. 160 k. 104–5; B. Narod.: rkp. 8503 k. 1–4, BOZ rkp. nr 871 k. 129, 133; B. PAN w Kr.: rkp. 365 k. 132–137, 138–139v., rkp. 1175 k. 1, rkp. 3327 k. 40–42v., rkp. 3331 k. 49, rkp. 3351 k. 5–7v., 14–14v., 15–16, rkp. 3422 k. 17–18; CGADA w Moskwie: fond 389, Metryka Lit. Ks. Wpisów 106 f. 161v.–164v., 113 f. 185v.–186v., 228–228v.
Henryk Lulewicz