Piotr (Piotrasz) Świnka z Charłupi Wielkiej h. Świnka (zm. między r. 1370 a r. 1372), kasztelan sieradzki. Był wnukiem sędziego sieradzkiego Piotra Świnki (zob.) po nie znanym nam z imienia synu. Po raz pierwszy pojawia się w r. 1354 na rokach sądowych w Piotrkowie, jako kasztelan spicymierski. W l. 1364–70 spotykamy go dość często w otoczeniu Kazimierza Wielkiego. Szczególne znaczenie ma obecność P-a, jako jednego z kilku wysokich dostojników koronnych, na wielkim zjeździe płocko-łowickim z kwietnia 1369, kiedy to król dokonał adopcji swego wnuka po kądzieli – Kazimierza (Kaźka) słupskiego i ożenił go z księżniczką mazowiecką Małgorzatą. P. towarzyszył królowi z Sieradza (20 III) poprzez Płock, gdzie odbyły się główne uroczystości, do Łowicza (12/13 IV). Zapewne należał on do stronników przewidywanej w planach królewskich przyszłej sukcesji Kaźka. Niebawem (między 22 XII 1369 a 19 II 1370) P. otrzymał awans na kasztelanię sieradzką po Świętopełku z Irządz, który przeszedł na urząd wojewody. Majętności P-a skupiały się głównie w powiecie sieradzkim, na zachód od miasta. Lokował on na prawie średzkim swą wieś Dziebędów (1364); kupił od zakonnicy Przechny, córki Chwalisława z Dąbrowy, wsie Dąbrowę (zapewne dzisiejsza Dąbrówka Zgniła) i Korablew (1368). Po raz ostatni P. występuje 13 III 1370 w Szadku, jako świadek lokacji wsi Grójec Wielki przez Kazimierza Wielkiego. Dn. 28 V 1372 kasztelanem sieradzkim był już Zbigniew z Wielgomłynów. P. pozostawił czterech synów: Jana z Charłupi, kanonika gnieźnieńskiego, Adama z Charłupi Małej, kaszt. sieradzkiego, Piotra z Charłupi Wielkiej, podstolego sieradzkiego, oraz Michała z Charłupi Małej. Czader z Charłupi, występujący w źródłach raz tylko (1375), mógł być zarówno piątym synem P-a, jak jego synowcem bądź siostrzeńcem.
Zajączkowscy S. i S. M., Materiały do słownika geograficzno-historycznego dawnych ziem łęczyckiej i sieradzkiej do 1400 roku, Ł. 1966–70 I 40–1, 63, 75, II 113; – Bieniak, Wielkopolska, Kujawy wobec problemu zjednoczenia państw.; Jasiński K., Zjazd na Mazowszu w kwietniu 1369 r. i jego geneza, „Acta Universitatis Nicolai Copernici”, Historia, Nr 9: 1973 s. 59–62, 66; Szymczakowa A., Urzędnicy łęczyccy i sieradzcy za panowania ostatnich książąt dzielnicowych, „Roczn. Łódz.” T. 25: 1979 s. 118, 127–8; Zajączkowski S. M., Wielowioskowa własność szlachecka w dawnych ziemiach łęczyckiej i sieradzkiej w drugiej połowie XIII i w XIV w., tamże T. 9: 1964 s. 124; Zarzycka U., Rola i działalność administracyjno-polityczna rodów ziemi sieradzkiej do końca XIV wieku, tamże T. 20: 1975 s. 191; Zielińscy G. i J., Wiadomość historyczna o rodzie Świnków oraz rodowód pochodzącej od nich rodziny Zielińskich herbu Świnka, Cz. 1, Tor. 1880 s. 26–7, 118–19, 122–3; – Kod. maz. (Lubomirskiego), nr 179 s. 192; Kod. Wpol., III; Vet. Mon. Pol., I 940; Zbiór dok. mpol., IV 972; – AGAD: Metryka Kor., t. 33 k. 272–274, t. 57 k. 306–307, t. 79 k. 98–100; B. Czart.: rkp. 3344 k. 144, 161–162; B. PAN w Kr.: Teki rzymskie J. Dąbrowskiego, Va 258; WAP w Tor.: dok. 81, 114.
Janusz Bieniak