Szafraniec Piotr młodszy z Pieskowej Skały h. Starykoń (zm. 1508), starosta radomski, malborski i sochaczewski, miecznik krakowski, kasztelan wiślicki.

Ur. zapewne tuż przed śmiercią ojca, może w r. 1456. Był wnukiem Piotra (zm. 1441, zob.), najmłodszym synem Piotra (zm. 1456, zob.) i Konstancji z Żelechowa h. Ciołek, bratem Piotra starszego, Krzysztofa (zob.), Stanisława (zm. 1525, zob.), Konstancji, żony «Rathkowicza», i Zofii, żony star. bolesławieckiego Pawła Balickiego h. Topór.

Od poł. l. sześćdziesiątych XV w. był S. notowany w źródłach sądowych, występując u boku braci Piotra starszego, Krzysztofa i Stanisława, kiedy ci w imieniu rodzeństwa zaciągali kolejne pożyczki pod zastaw dóbr będzińskich i wolbromskich. Po śmierci Piotra starszego (1475/6) doszło do nieformalnego podziału majątku Szafrańców między Krzysztofa, Stanisława i S-a. Każdy z nich uzyskał przypadającą mu jedną trzecią część w poszczególnych dobrach, w kluczach pieskowoskalskim (zamek Pieskowa Skała, wsie Sułoszowa, Wielmoża, Milonki, Wola i Przeginia), secemińskim (m. Secemin, wsie Bichniów, Zwlecza i Zakrzów w pow. chęcińskim), oraz udziałach w żupie bocheńskiej; wspólnie natomiast zarządzali tenutami: będzińską (zamek i m. Będzin, wsie Szczakowa i poł. Ciężkowic) oraz wolbromską (m. Wolbrom, wsie Dłużec, Łobzów i Lgota). Po śmierci Krzysztofa (1484) doszło przed sądem ziemskim w Krakowie 20 II 1486 do podziału dóbr dziedzicznych Szafrańców, w wyniku którego S-owi przypadł klucz secemiński oraz prawo patronatu w altarii św. Bartłomieja i kaplicy Szafrańców, znajdujących się w katedrze krakowskiej; podział obwarowano wadium w wysokości 1 tys. grzywien.

Rozbójnicza działalność brata S-a, Krzysztofa i jego ścięcie na zamku krakowskim opóźniły karierę urzędniczą i polityczną jego młodszych braci. W r. 1491 S. i jego brat Stanisław wsparli starania królewicza Jana Olbrachta o tron węgierski i na czele swych rot uczestniczyli m.in. we wrześniu t.r. w walkach wokół twierdzy Stropków nad Ondawą (wschodnia Słowacja). Wstąpienie Jana Olbrachta na tron polski w r. 1492 umożliwiło im powrót do elity. Przed 30 IX 1494 otrzymał S. star. radomskie, a w r. 1496 został miecznikiem krakowskim, co wiązało się równocześnie z pełnieniem obowiązków miecznika królewskiego. W r. 1497 wraz z bratem Stanisławem wziął udział w wyprawie mołdawskiej. W obozie nad Prutem (niedaleko dworu Hadir), 12 IX t.r., król nadał mu prawo do wszystkich dóbr w pow. radomskim i chęcińskim, należących do tych, którzy nie stawili się na wyprawę, albo z niej uciekli. Na tej podstawie otrzymał S. także t.r. dobra w Zagórowej (pow. krakowski), skonfiskowane tamtejszym sołtysom. Podczas sejmu piotrkowskiego w marcu 1501 Jan Olbracht potwierdził S-owi dwa przywileje Władysława Jagiełły, jednocześnie poszerzając ich zakres: pierwszy dotyczył zgody na założenie miasta we wsi Oleszno i nadania mu targu, drugi nadawał dwa jarmarki rocznie i targ tygodniowy w Seceminie. S. został też wówczas wyznaczony do zbierania podatków z pow. radomskiego, opoczyńskiego i chęcińskiego na wojnę z Turkami i Tatarami. Planując wojnę z Krzyżakami król osadził S-a w styczniu 1501 jako starostę w Malborku, a przed 9 VI t.r. mianował go kaszt. wiślickim. Po śmierci Jana Olbrachta na elekcję nowego króla S. pojechał zostawiając straż zamku w rękach skarbnika malborskiego Jana Konopackiego. Biorąc udział w obradach sejmowych, donosił przyjaciołom i rajcom gdańskim już 30 IX o uzgodnionym wyborze brata zmarłego monarchy, w. ks. lit. Aleksandra, chociaż nowy akt unii i formalny wybór króla nastąpił dopiero 3 X. Z Aleksandrem utrzymywał S. kontakty już wcześniej; we wrześniu w. ks. lit. w liście do S-a i burgrabiego krakowskiego Jana Karnkowskiego podkreślał swe prawo do tronu polskiego i wzywał do gromadzenia wojska. Po uroczystościach koronacyjnych (12 XII) został S. w Krakowie, załatwiając swoje sprawy u nowego monarchy, m.in. pożyczył mu do Bożego Narodzenia 2200 fl., które zostały zabezpieczone na star. sochaczewskim, oraz uzyskał trzy przywileje: uwolnienie Oleszna na dwanaście lat ze wszystkich świadczeń, potwierdzenie dokonanego jeszcze przez Jana Olbrachta zapisu 40 grzywien na żupach solnych, a także zapisu posagu i wiana na rzecz żony S-a, Zofii Sprowskiej. Z Krakowa podążył S. u boku Aleksandra na sejm lubelski (marzec 1502). Jako star. malborski wszedł w konflikt ze stanami pruskimi. W marcu 1502 król nakazał bp. warmińskiemu Łukaszowi Watzenrode zwrot trzymanego przez niego star. tczewskiego; S. miał je od biskupa wykupić, a dochody ze starostwa przeznaczyć na potrzeby zamku malborskiego (dochody star. malborskiego pokrywały kwitancje królewskie, w r. 1503 S. wypłacił na nie 300 fl.). Do wykupu nie doszło, a S. naraził się biskupowi, któremu król wyjeżdżając na Litwę powierzył 5 VI 1502 opiekę nad Prusami. S. zaczął szerzyć w Krakowie pogłoski o nielojalności wobec króla mieszkańców Prus, a zwłaszcza kaszt. malborskiego Mikołaja Bażyńskiego, który nabył dobra w Dolnych Prusach. Z kolei Gdańszczanie, wykorzystując częstą nieobecność S-a w Malborku, oskarżyli go w listopadzie 1502 przed królem o zaniedbywanie strzeżenia granic i tolerowanie rozbojów na drogach. Aleksander tłumaczył się, że to jego poprzednik mianował S-a, równocześnie jednak bronił go, nazywając znakomitym rycerzem i sławnym baronem w Król. Pol.; w obronie S-a stawał też kanclerz Jan Łaski. Mimo to już w grudniu t.r. król obawiając się, że osoba S-a stoi na przeszkodzie poprawie stosunków w Prusach, gotów był naradzić się w tej sprawie na sejmie walnym z biskupem warmińskim i innymi doradcami. W poł. r. 1503 zagroził S. uwięzieniem star. sztumskiemu Jerzemu Bażyńskiemu, który stawiał opór królowi, zabiegającemu o wykup tego starostwa; przeciw tym groźbom protestował bp. Watzenrode. W rezultacie pod koniec t.r. król postanowił usunąć S-a ze star. malborskiego; o zamiarze tym dowiedział się S. podczas pobytu w Krakowie. Ruszył następnie na sejm piotrkowski (styczeń–marzec 1504), gdzie monarcha zatwierdził 9 II t.r. jego testament, którego egzekutorami zostali: bp. włocławski Wincenty Przerębski, podkanclerzy kor. Maciej Drzewicki, kaszt. radomski Stanisław Młodziejowski (krewny z bocznej linii Szafrańców), Jan Ciołek z Żelechowa (krewny ze strony matki) i brat Stanisław, wyznaczony na opiekuna dzieci S-a, mających otrzymać 3600 fl. na star. sochaczewskim i dobrach dziedzicznych; 100 fl. zapisał S. kościołowi paraf. w Seceminie. Na sejmie S. pożyczył królowi 1800 fl. na okres roku oraz 1600 grzywien, które zapisano na star. sochaczewskim.

Dn. 2 IV 1504 podążył S. z władcą do Torunia i wraz z bratem Stanisławem wziął udział w zjeździe Aleksandra z radą pruską (10–12 V t.r.), gdzie rozważano m.in. jego odwołanie z urzędu star. malborskiego. Ostatecznie 13 VI w Malborku, w czasie zgromadzenia stanów pruskich, Aleksander ogłosił dymisję S-a ze starostwa, oświadczając jednocześnie, że otrzyma on inny zamek w Koronie. Star. malborskim król mianował woj. sieradzkiego Ambrożego Pampowskiego; S. przekazał mu zamek 18 VI. W sierpniu i wrześniu przebywał S. w Krakowie, gdzie rozliczył się z dochodów ze star. malborskiego i został 22 VIII skwitowany przez króla. Należne mu od władcy 3736 fl. zapisano 25 VIII na star. sochaczewskim. Na sejmie radomskim w maju 1505 kwotę tę ostatecznie określono na 3836 fl. i 435 grzywien. Podczas obrad S. został jednym z poręczycieli króla wobec woj. łęczyckiego Piotra Myszkowskiego, na kwotę 6400 fl. Pod koniec sierpnia t.r. otrzymał od króla dwa przywileje: potwierdzenie nadania Secemina, dokonane przez Władysława Jagiełłę z prawem pobierania cła, i dodatkowo prawo pobierania mostowego na utrzymanie mostu na bagnach w Seceminie oraz potwierdzenie uposażenia tamtejszego kościoła paraf. wsią Zawadów. S. uczestniczył też w sejmie walnym w Lublinie (styczeń–marzec 1506). W grudniu 1506 wziął udział w sejmie elekcyjnym w Piotrkowie. Z elektem, królewiczem Zygmuntem, spotkał się w Radomiu pod koniec roku, kiedy ten jechał z Litwy do Krakowa na koronację. Przekazał mu wtedy pewną kwotę pieniędzy, jako «podatek koronacyjny». Niewykluczone, jak sugeruje Anna Sucheni-Grabowska, że spotkanie z przyszłym monarchą, odczuwającym dotkliwy brak gotówki, skłoniło S-a do zrzeczenia się zarówno zapisu, jak i dzierżenia bogatego star. radomskiego. Na początku marca S., jako starosta i zastawny posesor radomski i sochaczewski, był jednym z pierwszych wierzycieli władcy, gotowych iść na układ ze skarbem królewskim o odstąpienie dzierżonych królewszczyzn. Dn. 20 III 1507 ustąpił ze star. radomskiego; zamiast niego przejął, przy częściowej spłacie zapisu (1120 fl.), na doraźne zabezpieczenie swej wierzytelności (2 tys. fl.) star. chęcińskie oraz na rok użytkowanie wsi Tczów w star. radomskim. W ostatnich miesiącach życia dotknęły S-a niepowodzenia finansowe; król nakazał mu zwrócić sumy pobrane od mieszczan sandomierskich na uposażenie kaszt. wiślickiej (24 II 1508) oraz oddać mieszczanom chęcińskim cło, które pobrał od wołów w Przedborzu (8 III t.r.). Już na łożu śmierci S. legował królowi 2 tys. fl. z zapisu, jaki miał na Sochaczewie.

Majątek S-a początkowo składał się z klucza secemińskiego, dzierżonych wspólnie z bratem Stanisławem tenut będzińskiej i wolbromskiej (tę ostatecznie przejął Stanisław) oraz udziałów w żupie bocheńskiej (jedną trzecią swego udziału w żupie S. sprzedał w r. 1489 za 50 grzywien klasztorowi św. Katarzyny na podkrakowskim Kazimierzu). Przed r. 1488 udało mu się wykupić od Koniecpolskich zastaw klucza oleszeńskiego, jednak do r. 1507 toczył spory z przeorem paulinów w Wielgomłynach o czynsze zapisane klasztorowi na tych wsiach; ostatecznie S. wypłacił paulinom 400 fl. odszkodowania. W r. 1496 kupił za 200 grzywien od Mikołaja Kmity z Małych Strykowic poł. dóbr, które ten posiadał na przedmieściu Zwolenia, ale w r.n. odstąpił je za taką samą sumę królowej Elżbiecie Rakuszance. W r. 1498 kupił od braci Mikołaja i Jakuba Psarskich h. Jastrzębiec za 300 fl. wieś Krzepice (pow. lelowski), a następnie nabył od nich Psary. T.r. wszedł w posiadanie wójtostwa w Lelowie (możliwe, że była to konfiskata królewska wobec wójtów lelowskich za nieobesłanie wyprawy z r. 1497) i utrzymał je do r. 1507, kiedy został wyparty prawem bliższości przez potomków byłego wójta. W r. 1500 od kilku właścicieli kupił za 100 grzywien wieś Zalisławice (obecnie nie istnieje), a w r. 1505 od Jana Uniszkowskiego za 100 grzywien i 40 fl. nabył poł. Chotowa i Świdno (pow. lelowski). Latem 1505 dokonał dużej transakcji, biorąc w zastaw za 600 grzywien od Mikołaja Rogińskiego z Rogienic: Rogienice, Ogarkę, Krzeczów (pow. lelowski), Kobyle Pole i Szczodrów (pow. chęciński; obecnie wsie te nie istnieją); prawdopodobnie nie zostały one wykupione i stały się jego własnością. W r. 1507 wziął w zastaw od Jana Ciołka z Żelechowa za 400 grzywien jego wsie: Odechów, Odechowiec, Wrzeszczów, Dąbie i część Glinic (pow. radomski). Na dzierżonej z bratem Stanisławem tenucie będzińskiej, którą ich ojciec zastawił Stefanowi z Pogórzyc, bracia Szafrańcowie ubezpieczali pożyczki. W r. 1486 otrzymał S. 100 fl. od Stefana z Pogórzyc i jego syna Benedykta, które dopisał do istniejącego już długu, wynoszącego wtedy 200 fl. W r. 1494 z bratem Stanisławem ponownie zastawił tenutę będzińską za 2 tys. fl. Benedyktowi, rezygnując na jego rzecz z praw do wsi Małobądz i do tamtejszego sołectwa. Ostatecznie w r. 1502 król Aleksander zezwolił Stanisławowi Jarockiemu z Jaroszyna h. Rawicz na wykup tenuty z rąk Szafrańców i Benedykta, co nastąpiło w r. 1505. S. posiadał dom nadany mu przez króla na przedmieściu Piotrkowa, który po jego śmierci przekazano sekretarzowi królewskiemu Janowi Pudłowskiemu, oraz dom na przedmieściu Krakowa nad Rudawą, który jego brat Stanisław (tutor jego dzieci) sprzedał w r. 1509 za 50 grzywien płatnerzowi krakowskiemu Marcinowi z Transylwanii. Wraz z bratem Stanisławem zawarł w r. 1505 spółkę z kaszt. bieckim, żupnikiem i wielkorządcą krakowskim Janem Jordanem z Zakliczyna, rajcami krakowskimi Sewerynem Reitmanem i Pawłem Kaufmanem oraz krakowskim mieszczaninem Sweypoldem Weheth na poszukiwania i wydobycie metali nad rzekami Czarny i Biały Dunajec. Spółka otrzymała przywilej na roczną wolniznę od skarbowej opłaty olbory za zezwolenie na posługiwanie się czeskim prawem górniczym. S. zmarł przed 30 IV 1508. W dokonanym po jego śmierci wpisie do Metryki Kor. stwierdzono w konkluzji, że legat zmarłego dla króla wyrażał zadośćuczynienie, jakim było wieloletnie czerpanie pożytków z królewszczyzn. Umorzoną kwotę przeznaczono «in favorem Respublicae», z nadzieją, że ofiara ta pomoże «iudicio Dei».

Żoną S-a była poślubiona przed 16 III 1498 Zofia (zm. po 1540), córka woj. podolskiego Jana ze Sprowy h. Odrowąż. Jej posag wynoszący 400 grzywien oraz 35 grzywien zapisanych na królewskiej wsi Kadłubowa Góra (pow. proszowicki) wypłacił S-owi bp. włocławski, kanclerz Krzesław z Kurozwęk w imieniu swoich siostrzeńców, a braci Zofii, Jana i Stanisława ze Sprowy, tenutariuszy Opoczna; ci spłacili ostatecznie siostrę w lutym 1502. Wtedy też S. oprawił jej posag 2 tys. fl. na poł. swych dóbr. Z tego małżeństwa urodzili się: Piotr, Barbara, Urszula i Zofia. Po śmierci S-a doszło 22 IX 1508 do podziału majątku, przeprowadzonego w Seceminie przez komisarzy królewskich, kaszt. małogojskiego Jana Bochotnickiego z Oleśnicy i cześnika sandomierskiego Stanisława Lanckorońskiego z Brzezia, między wdowę Zofię a brata Stanisława, jako opiekuna jego dzieci. Dzieciom przyznano klucz secemiński oraz Krzepice i Psary (pow. lelowski), natomiast Zofii klucz oleszeński oraz Kobyle Pole, Szczodrów (pow. chęciński), Rogienice, Świdno, Chotów, Ogarkę i Krzeczów (pow. lelowski). Król Zygmunt I potwierdził ten podział na sejmie piotrkowskim 1 IV 1509. Z córek S-a dwie wyszły za mąż: Barbara za Jana Trzebieńskiego z Chocieszowa (przed 1 XII 1512) i Zofia za Jakuba Przerębskiego, syna kaszt. sieradzkiego Jana (przed 22 II 1519); posagi w wysokości 1 tys. fl. i 300 fl. wyprawy wypłacił im stryj Stanisław. Majątek po S-u przejął jego syn Piotr, najmłodszy z rodzeństwa (ur. po 9 II 1504). W r. 1530 ożenił się on z Agnieszką, córką kaszt. małogojskiego Wiktoryna Sienieńskiego h. Dębno, z którą miał syna Stanisława (ok. 1530/1 – 1598, zob.). Po rychłej śmierci Piotra wdowa przed lub w r. 1532 wyszła ponownie za mąż, za chorążego płockiego Stanisława Niszczyckiego.

Czaplewski, Senatorowie Prus Król., s. 129, 197; Dworzaczek; Fedorowicz, Dostojnicy i urzędnicy, s. 96, 188, 214, 219; Niesiecki, VIII; Paprocki (myli S-a ze Stanisławem i temu przypisuje syna Piotra); Słown. Geogr., X (Secemin); Słown. Hist.-Geogr. Ziem Pol., V (Dłużec, Lgota, Łobzów); Urzędnicy, IV/1, 2, 3, X; – Baczkowski K., Walka o Węgry w latach 1490–1492. Z dziejów rywalizacji habsbursko-jagiellońskiej w basenie środkowego Dunaju, Kr. 1995 s. 129; Biłos E., Klimas E., Secemin. Dziedzictwo kulturowe gminy, Secemin 2004 s. 60; Borzemski A., Siły zbrojne w wołoskiej wojnie Jana Olbrachta, „Arch. Tow. Nauk. we Lw.” T. 5: 1928; Deresiewicz J., Z przeszłości Prus Królewskich, P. 1947 s. 31; Dworzaczkowa J., Pobyt króla Aleksandra w Prusach w świetle relacji gdańskiej, „Roczniki Hist.” T. 19: 1952 s. 166–77; Finkel L., Elekcja Zygmunta I, Kr. 1920 s. 193; Gawęda S., Udział możnowładztwa małopolskiego w dochodach z żup krakowskich w XIV i XV wieku, w: Studia i materiały do dziejów żup solnych w Polsce, Kr. 1968 II 243; Górski K., Ród Odrowążów w wiekach średnich, „Roczn. Tow. Herald.” T. 8: 1927 s. 63; tenże, Starostowie malborscy w latach 1457–1510, Tor. 1960 s. 117–25, 128–9; Hadamik C., Średniowieczne dwory obronne w powiecie włoszczowskim, Włoszczowa 2005 s. 29–35; Janaczek S., Dobra włoszczowskie Szafrańców, w: Materiały i źródła do dziejów powiatu włoszczowskiego, Red. S. Janaczek, B. Janaczek, Włoszczowa 2008 s. 41–2; tenże, Włoszczowa. Zarys dziejów miasta do końca XVIII wieku, Włoszczowa 2007 s. 31–4; Kowalska H., Stanisław Szafraniec z Pieskowej Skały, „Odr. i Reform. w Polsce” T. 3: 1958 s. 99–100; Kurtyka J., Problem identyczności urzędów ziemskich krakowskich i nadwornych w wiekach XIV–XVI, w: Urzędy dworu monarszego dawnej Rzeczypospolitej i państw ościennych, Red. A. Gąsiorowski, R. Skowron, Kr. 1996 s. 49–50; Laberschek J., Najstarsze nobilitacje w Polsce na przykładzie Mikołaja wójta lelowskiego i Jana Służki z Mirowa, w: Homines et societas. Czasy Piastów i Jagiellonów, P. 1997 s. 167; Papée F., Aleksander Jagiellończyk, Kr. 1999; tenże, Jan Olbracht, Kr. 1999; Pielas J., Oleśniccy herbu Dębno w XVI–XVII wieku. Studium z dziejów zamożnej szlachty nowożytnej, Kielce 2007 s. 148; Pilnaček J., Rody starého Slezka, Brno 1991 IV 1039; Pociecha W., Królowa Bona (1494–1557). Czasy i ludzie Odrodzenia, P. 1949 II 479; Rawita-Witanowski M., Dawny powiat chęciński, Kielce 2001 s. 215–16, 237, 247; Sperka J., Dzieje Będzina w XIV–XV w., w: Będzin 1358–2008, Red. tenże, Będzin 2008 II 155–6; tenże, Szafrańcowie herbu Stary Koń w XIV i XV wieku i ich związki z powiatem chęcińskim, w: Materiały i źródła do dziejów powiatu włoszczowskiego, Red. S. Janaczek, B. Janaczek, Włoszczowa 2008 s. 37–9; tenże, Szafrańcowie herbu Stary Koń. Z dziejów kariery i awansu w późnośredniowiecznej Polsce, Kr. 2001; Sucheni-Grabowska A., Odbudowa domeny królewskiej w Polsce 1504–1548, W. 2007 s. 94–6, 98; Wiśniewski J., Historyczny opis kościołów, miast, zabytków i pamiątek w powiecie włoszczowskim, Marjówka Opoczyńska 1932 s. 222–3, 269–70; Wiesiołowski J., Ambroży Pampowski – starosta Jagiellonów. Z dziejów awansu społecznego na przełomie Średniowiecza i Odrodzenia, Kr. 1976; – Akta Aleksandra; Akta grodz. i ziem., IX nr 161, 162, 165, 167; Akta stanów Prus Król., IV cz. 1 s. 29, 31–2, 36–7, 51, 58–9, 66, 69, 73–5, 81, 87–9, 92, 94, 96, 98, 100, 103, 106, 158, 175, 188, V cz. 1 (błędny r. 1507 poprawił na r. 1505 J. Wiesiołowski); Akta unii; Arch. Sanguszków, V nr 34; Cod. Pol., I, III; Cod. UJ, III; Długosz, Liber benef., I; Inventarium omnium et singulorum privilegiorum [...] in Archivo Regni in arce Cracoviensi, Wyd. E. Rykaczewski, Lutetiae Parisiorum-Berolini-Posnaniae 1862 s. 245, 315; Jana Łaskiego [...] Liber beneficiorum archidiecezji gnieźnieńskiej, Wyd. J. Łukowski, Gniezno 1880 I 609; Kod. m. Kr., cz. 1–2; Księga Metryki Koronnej podkanclerzego Andrzeja Oporowskiego z lat 1479–1483, Wyd. G. Rutkowska, W. 2005; Lietuvos didžiojo kunigaikščio Aleksandro Jogailaičio dvaro sąskaitu knygos (1494–1504), Red. D. Antanavičius, R. Petrauskas, Vilnius 2007; Materiały archiwalne wyjęte głównie z Metryki Litewskiej od 1348 do 1607 r., Wyd. A. Prochaska, Lw. 1890 nr 214, 215, 224, 228; Materiały do dziejów dyplomacji polskiej z lat 1486–1516 (Kodeks zagrzebski), Oprac. J. Garbacik, Kr. 1966 nr 36; Materiały do dziejów pospolitego ruszenia z lat 1497 i 1509, Wyd. S. Kutrzeba, Arch. Kom. Hist. 1902 IX nr 430, 459; Matricularum summ., II–IV; Regesta historico-diplomatica Ordinis S. Mariae Theutonicorum 1198–1525, Hrsg. E. Joachim, W. Hubatsch, Göttingen 1950 I cz. 2 nr 18625; Starod. Prawa Pol. Pomn., II, VI 40–1; Středověké listy ze Slovenska, Wyd. V. Chaloupecký, Bratislava–Praha 1937 202; Teki Pawińskiego, I; Vol. leg., I 309, 351–2, 358–9; Volumina constitutionum, vol. 1 (1493–1526), Wyd. S. Grodziski i in., W. 1996 s. 102, 143, 147, 173, 183, 195; Zbiór dokumentów zakonu paulinów w Polsce, Wyd. J. Zbudniewek, W. 2004 II; Źródła Dziej., XIV 485, 579; – AGAD: Metryka Kor., t. 15 k. 88, t. 22 k. 110–11, t. 24 k. 263, dok. perg. nr 4893; AP w Gd.: sygn. 300 D 54 nr 34, 34a, 77, 79, 91–93; AP w Kr.: Akta sądów wyższych prawa miejskiego w Kr., sygn. 9 s. 211; AP w Kr., Oddz. na Wawelu: Castr. Crac., t. 20 s. 579–80, 611–12, 652, t. 21 s. 1048, t. 25 s. 550, t. 27 s. 39, 183, 252, 469, 600, 836, 1082, 1085, 1113, 1177, 1324, 1366, t. 29 s. 618, 1421–2, 1406, 1435, Terr. Crac., t. 20 s. 362–3, t. 153 s. 194. t. 189 s. 735–6, t. 203 s. 215–16; B. Jag.: rkp. 5348 II s. 144, 502; B. Narod.: Kopiarz przywilejów rodziny Szafrańców, rkp. 9796 nr 61–63, 67, 68; IH PAN w Kr., Pracownia Słown. Hist.-Geogr. Mpol. w Średniowieczu: Mater. do t. 5 Kod. Mpol., teczka «Q» nr 128, teczka «T» nr 10, 12, 20, 32, 57, 59, 103, 111, 117, 119, 137.

Jerzy Sperka