INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Piotr z Fałkowa h. Doliwa      pieczęć Piotra z Fałkowa - przy dokumencie Mikołaja ze Strzelc sędziego i Piotra z Fałkowa podsędka ziemi sandomierskiej - Wiślica, 3 kwietnia 1413 - w zbiorach Biblioteki Czartoryskich - Muzeum Narodowe w Krakowie - sygnatura: 296 Perg. - źródło kopii cy
Biogram został opublikowany w 1981 r. w XXVI tomie Polskiego Słownika Biograficznego
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Piotr z Fałkowa h. Doliwa (zm. ok. 1437), łowczy krakowski i sędzia ziemi sandomierskiej, marszałek dworu królewskiego. Pisał się także z Modrzewia i Miedzny w ziemi opoczyńskiej, które nabył w l. 1419–21; pochodził z rodziny Szyrzyków, której najwybitniejszym reprezentantem był w XIV w. Piotr Szyrzyk z Fałkowa, bp krakowski (zob.). W l. 1395–1413 był P. podsędkiem, a następnie (1414–31) sędzią ziemi sandomierskiej. Posiadał więc biegłość w prawie i procesie sądowym. Urząd podsędka łączył z godnością łowczego sandomierskiego (1399–1409) i w tym charakterze towarzyszył królowi Władysławowi Jagielle w Bieczu (1399) oraz w Krośnie (1405). O prowadzonych przezeń sprawach sądowych zachowała się spora ilość wzmianek źródłowych. Były wśród nich procesy i tak trudne, jak głośny spór pomiędzy Janem i Spytkiem Melsztyńskimi a królem o Samborszczyznę. Często bywał P. na dworze króla, spełniał tam czynności kancelaryjne (o czym świadczy formuła relacyjna P-a na dokumencie królewskim z r. 1408 dla miasta Małogoszcz), później objął urząd marszałka dworu królewskiego (poświadczony w r. 1414). Wiadomo również, że zarządzał dobrami klarysek z klasztoru Św. Andrzeja w Krakowie (1437) jako wielkorządca generalny («procurator generalis»). Zajęciem tym trudnił się zapewne już pod koniec życia, ostatnie lata spędzał zatem przeważnie w Krakowie. W rodowym Fałkowie w ziemi opoczyńskiej posiadał zamek z miastem oraz około 11 przyległych wsi. W l. 1399–1406 dzierżył również wieś Szczepańcową koło Krosna, sprzedaną następnie rajcom krośnieńskim za 140 grzywien. W r. 1418 P. dokonał cesji włości na rzecz syna Jana, który zgodził się na dożywotnie posiadanie przez ojca 5 wsi oraz na płacenie mu rocznie 100 grzywien renty. W t. r. P. ufundował w kościele parafialnym w Fałkowie prebendę p. wezw. Św. Trójcy i uposażył ją Wolą Szczucką, źrebiem gruntu w Fałkowie oraz 60 grzywnami gotówki w celu wykupienia dziesięciny z Cieszyny w pow. pilzneńskim. W dwa lata później (1410) fundację tę rozszerzył, przekazując ołtarzyście dziesięciny ze wsi: Turowice, Sichów Wielki i Szkucin oraz położone w Fałkowie: karczmę w rynku i 2 łany gruntu z folwarku, łąkę, ogród i staw, zwany Nagórnym, wraz z młynem. W r. 1421 scedował na rzecz plebana fałkowskiego wieś Studzieniec, zakupioną przez nieżyjącego już brata Świętosława. Ostatnia wiadomość o P-rze pochodzi z r. 1437.

Braćmi P-a byli (1409) Świętosław, kanonik sandomierski i pleban w Koniecmłotach, oraz Stanisław, cześnik sandomierski (1413).

 

Boniecki; Fedorowicz, Dostojnicy i urzędnicy; – Fastnacht A., Osadnictwo ziemi sanockiej w latach 1340–1650, Wr. 1962 s. 95, 145; Krzyżaniakowa J., Kancelaria królewska Władysława Jagiełły, P. 1972 I 171; Sułkowska-Kurasiowa I., Dokumenty królewskie i ich funkcja w państwie polskim za Andegawenów i pierwszych Jagiellonów 1370–1444, W. 1977 s. 117; – Akta grodz. i ziem., III, IX; Cod. epist. saec. XV, II; Cod. Pol., III; Kod. katedry krak., II; Kod. Mpol., IV; Materiały archiwalne wyjęte głównie z Metryki Litewskiej od 1348 do 1607 r., Wyd. A. Prochaska, Lw. 1890; Starod. Prawa Pol. Pomn., II nr 3235; Zapiski sądowe województwa sandomierskiego z lat 1395–1444, Wyd. F. Piekosiński, Arch. Kom. Prawn. AU, Kr. 1907 VIII/1; Zbiór dok. mpol., I nr 258, 289, 290, 291, 293, 294, 300–3, 308, 309, 311–14, 320, 322, 325, 329, 330, 334, 335, 337–41, 343–5, II nr 357, 365, 373, 376, 377, 384, 385, 387, 474, V nr 1218, 1239, 1251, 1252, 1260, 1263, 1268, 1271, 1274, 1277, 1283, 1293, 1294, 1301, 1303, 1317, 1336, 1337, 1342, 1364, 1500, VI nr 1627, 1634, 1653, 1662, 1667, 1690, 1691, 1717, 1726, 1763, 1779, 1813, 1854, 1860, 1926, VIII nr 2559; Zbiór dokumentów zakonu OO Paulinów w Polsce 1328–1464, Wyd. J. Fijałek, Kr. 1938 nr 54, 56; – AGAD: Metryka Kor., t. 335 k. 144; Arch. Państw. w Kr.: Terr. Pilsn., t. 34 s. 156.

Feliks Kiryk

 

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.