Przedpełk h. Łodzia (zm. 1273), wojewoda poznański. Był synem Hugona, najpewniej adherenta Henryka Brodatego i jego syna Henryka Pobożnego.
Podczas rządów śląskich w południowej Wielkopolsce P. otrzymał od Henryka Pobożnego pięć wsi: Krosno, Sowiniec i Trzebaw koło Mosiny (na południe od Poznania) oraz Smolice i Sobiałkową Górę w pobliżu granicy śląskiej. Po śmierci Henryka Pobożnego pod Legnicą (1241) P. związał się z synami Władysława Odonica, Przemysłem I i Bolesławem Pobożnym, którzy korzystając z rozpadu monarchii Piastów śląskich przystępowali do odzyskiwania panowania nad całą Wielkopolską. Najpewniej jeszcze w r. 1241 potwierdzili oni wielkopolskie nadania, które otrzymał P. od księcia śląskiego, dodając jednocześnie zwolnienia tych dóbr od stróży, podworowego i powozu (dokument zatwierdzający, acz nosi datę 1241 – i jest najwcześniej datowanym dyplomem obydwu braci – spisany został najpewniej dopiero w kilka lat później zapewne w l. 1245–7). Przypuszcza się, że P. wziął następnie udział w akcji odzyskiwania ziem wielkopolskich z rąk śląskich. Po zdobyciu Przemętu P. w r. 1244 wystąpił jako jego kasztelan, w r. n. był kaszt. zbąszyńskim. Gdy w r. 1246 Zbąszyń wraz z Santokiem i Międzyrzeczem oddany został Bolesławowi Łysemu (Rogatce), P. objął kasztelanię gnieźnieńską, na której jest potwierdzony od 17 VII 1246. Był urzędnikiem i zaufanym człowiekiem przede wszystkim dominującego w Wielkopolsce Przemysła I; po drugim podziale Wielkopolski pomiędzy Przemysła i Bolesława, gdy Gniezno przypadło młodszemu z książąt (a może już w r. 1248, po uwięzieniu przez Przemysła I kaszt. poznańskiego Tomasza), P. przeszedł na kasztelanię w Poznaniu zdobywającym w tym czasie pozycję głównego ośrodka państwa Przemysła I; w nowej funkcji wystąpił po raz pierwszy przy księciu na wiecu w Gnieźnie 23 IV 1250. Jako kaszt. poznański uczestniczył w przygotowywaniu wielkiego przywileju immunitetowego dla kościoła poznańskiego datowanego na r. 1252, a także w procesie lokacji miasta Poznania, prowadzonym w tym czasie przez Przemysła I i potwierdzonym przywilejem lokacyjnym wystawionym przez obydwu braci w r. 1253. U schyłku 1252 r. lub na początku 1253 r. P. objął najwyższy urząd przy Przemyśle I – palację poznańską. Urząd ten dzierżył i po śmierci Przemysła (1257), po objęciu rządów przez Bolesława Pobożnego. Odtąd występował często przy Bolesławie. Jego działalność w tym czasie nie jest bliżej znana, nie ulega jednak wątpliwości, że P. należał do grupy najbliższych współpracowników księcia. Pod koniec życia („Kronika wielkopolska” zanotowała to pod datą 27 V 1272) towarzyszył jeszcze młodemu Przemysłowi II w wyprawie na Strzelce Krajeńskie i Drezdenko. Ostatni raz świadkował na przywileju książęcym 22 VIII 1273; zapewne nie żył już 11 X t. r. P. położył podwaliny pod wielkie znaczenie swej rodziny w Wielkopolsce.
Z nie znanej nam z imienia żony P. pozostawił licznych synów: bliżej nie znanego Bodzętę, kanclerza Przemysła II i prepozyta poznańskiego Wincentego, Mirosława, kaszt. bnińskiego (1294–1316), Jarosława, Mikołaja, woj. kaliskiego (zob.), wreszcie późniejszego kaszt. poznańskiego Przedpełka ze Spławia (zob.). Wkrótce po śmierci P-a, synowie byli współfundatorami poznańskiego klasztoru dominikanek.
PSB, XXI 86 (synowie); Wpol. Słown. Biogr., (Przedpełk, Wincenty Przedpełkowic); – Halecki O., Ród Łodziów w wiekach średnich, „Mies. Herald.” T. 6: 1913 s. 41–4; Jasiński K., Studia nad wielkopolskim stronnictwem książęcym w połowie XIII w. Współpracownicy Przemysła I do roku 1253, w: Społeczeństwo Polski średniowiecznej, W. 1981 I 169, 190–2; Sikora F., Przywileje rycerskie synów Władysława Odonica. Krytyka autentyczności, „Roczniki Hist.” T. 34: 1968 s. 16–17; – Kod. Wpol., I; toż, S. Nowa, z. 1; Pomniki Dziej. Pol., S. II, t. VI, VIII.
Antoni Gąsiorowski