Rachelin (XI w.), biskup krakowski. Wymieniony został w najstarszej redakcji Katalogu biskupów krakowskich z XIII w. (opartej na starszych przekazach źródłowych) bez dat sprawowania pontyfikatu, jako piąty z kolei biskup po Prohorze, Prokulfie, Popponie, Gomponie, a przed Aaronem. Postać R-a dostała się z tego katalogu do roczników: małopolskiego, Traski i Sędziwoja, w których oznaczano rok ordynacji na 1031 lub 1032. Natomiast w piętnastowiecznych redakcjach Katalogu biskupów krakowskich określono czas pontyfikatu R-a następująco: 1032–45 (2. red.), 1033–46 (3. i 4. red.), 1032–46 (5. red.). Wg Jana Długosza R. wstąpił na biskupstwo w r. 1032, a zmarł w r. 1045 lub 1047. Od niego pochodzi również tradycja o włoskim pochodzeniu R-a.
Osobę R-a uwiarygodnia występujący przed nim w Katalogu biskupów krakowskich Poppo, poświadczony niezależnie przez Thietmara, oraz wymieniony po R-ie Aaron, znany z wielu źródeł. Z historyków polskich tylko W. Abraham wątpił w istnienie R-a, natomiast Z. Kozłowska-Budkowa i G. Labuda hipotetycznie przyjmowali jego istnienie, a T. Wojciechowski, W. Kętrzyński, P. David, Z. Sułowski, J. Szymański i inni bez zastrzeżeń uznali go za postać historyczną. O pochodzeniu R-a nie da się powiedzieć nic pewnego. Przypuszcza się (M. Friedberg), że był przybyszem z krajów romańskich. Sporny jest w nauce czas pontyfikatu R-a. Józef Szymański uważał, że był on biskupem w l. 1018–31/2. Sprzeciwia się temu fakt uznania przez niektórych historyków (T. Wojciechowski, Z. Kozłowska-Budkowa, G. Labuda), pominiętego w najstarszej redakcji Katalogu biskupów krakowskich, Lamberta (zm. w r. 1030) za biskupa krakowskiego. W takim przypadku R. byłby następcą Lamberta. Na lata jego pontyfikatu przypadałoby m. in. powstanie ludowe i reakcja pogańska, które objęły Małopolskę w stosunkowo niedużym stopniu. Wiadomość w Roczniku kapitulnym krakowskim o wyświęceniu na kapłana Suły-Lamberta w r. 1037 dowodzi, że był wówczas w Krakowie biskup, za którego można uznać R-a. Śmierć R-a nastąpiła przed r. 1046, bowiem wtedy [arcy]biskupem krakowskim został Aaron.
PSB (Lambert I, Poppo); Łętowski, Katalog bpów krak., I 17–20; Szostkiewicz, Katalog bpów obrządku łac.; – Abraham W., Organizacja Kościoła w Polsce do połowy wieku XII, P. 1902 s. 128, 293; David P., Les sources de l’histoire de Pologne à l’époque des Piasts (963–1386), Paris 1934 s. 180–1; Friedberg M., Kultura polska a niemiecka, P. 1946 II 46; Kętrzyński W., Biskupstwa i klasztory polskie w X i XI wieku, „Przegl. Powsz.” [R. 6]: 1889 t. 23 s. 623, 1889: t. 24 s. 17; Labuda G., O katalogach biskupów krakowskich przed Długoszem, „Studia Źródłozn.” T. 27: 1983 s. 83–90; tenże, Studia nad początkami państwa polskiego, P. 1946 s. 214–15; Potkański K., Kraków przed Piastami, „Rozpr. AU Wydz. Hist.-Filoz.” Kr. 1898 XXXV s. 189; Sułowski Z., Początki Kościoła polskiego, w: Kościół w Pol., I; Wojciechowski T., Szkice historyczne XI wieku, W. 197U; – Długosz, Annales, Liber 2 i 3; Katalogi biskupów krakowskich, Wyd. J. Szymański, Pomniki Dziej. Pol., S. 2., X cz. 2; Mon. Pol. Hist., II, III; Najdawniejsze roczniki krakowskie i kalendarz, Wyd. Z. Kozłowska-Budkowa, Pomniki Dziej. Pol., S. 2., V.
Krzysztof Ożóg