Sumorok Restytut Antoni, pseud. Ostoja (1854–1929), prawnik, działacz społeczny.
Ur. 29 V (10 VI st.st.) w Lidzie, był synem Tomasza, właściciela majątku Wersoka koło Ejszyszek (pow. lidzki), i Stefanii z Moraczewskich.
S. uczęszczał do gimnazjum klasycznego z niemieckim językiem wykładowym w Mitawie. Wraz z m.in. Henrykiem Dymszą i Czesławem Jankowskim należał tam do stow. polskiej młodzieży i amatorskiego teatru. Po ukończeniu gimnazjum, we wrześniu 1873, rozpoczął studia na Wydz. Prawa uniw. w Dorpacie (obecnie Tartu); został członkiem korporacji «Polonia». Po roku przeniósł się na Wydz. Prawa uniw. w Petersburgu, gdzie 31 V 1878 otrzymał stopień kandydata praw na podstawie nagrodzonej srebrnym medalem pracy O stosunkach majątkowych małżonków według prawa rosyjskiego łącznie z miejscowym. W Petersburgu rozpoczął pracę w sądownictwie: 28 IX t.r. został starszym pomocnikiem sekretarza w III Dep. Senatu Rządzącego, następnie w marcu 1880 pomocnikiem adwokata, a w listopadzie 1883 adwokatem.
W r. 1884 zamieszkał S. w Wilnie i rozpoczął praktykę adwokacką, zdobywając szybko uznanie. Dn. 2 V 1887 wszedł do tamtejszego samorządu adwokackiego, Komisji Adwokatów Przysięgłych, i wkrótce został jej prezesem; założył także Kasę Wzajemnej Pomocy Adwokatów Przysięgłych, którą zarządzał. W r. 1889 został członkiem wspierającym Cesarskiego Tow. Lekarskiego i fundował dla niego instrumenty oraz literaturę medyczną. Dn. 8 I 1900 reaktywował, wspólnie z m.in. Tadeuszem Stanisławem Wróblewskim, Michałem Węsławskim i Michałem Minkiewiczem, Tow. Szubrawców (w gronie tym, nawiązując do swego herbu, występował jako Ostoja). W r. 1902 został radcą prawnym magistratu wileńskiego oraz Wileńskiego Banku Ziemskiego (WBZ) kierowanego przez Józefa Montwiłła; wkrótce objął także funkcję członka zarządu WBZ. W okresie złagodzenia polityki władz po rewolucji 1905 r., uczestniczył 22 X 1906 w Wilnie w zebraniu założycielskim miejscowego Tow. Przyjaciół Nauk; został też jego członkiem. W grudniu 1906 został prezesem wileńskiego Tow. «Oświata», jawnej ekspozytury tajnego Tow. Oświaty Narodowej prowadzonego przez Ligę Narodową; funkcję tę pełnił do 1 XII 1907. Jesienią 1908 był adwokatem Jankowskiego, oskarżonego o prowadzenie w swym majątku Polany (pow. oszmiański) nielegalnej szkółki polskiej; dzięki obronie S-a został on ukarany jedynie niewielką grzywną. W r. 1911 został S. dyrektorem WBZ, w związku z czym zrezygnował z praktyki adwokackiej. W tym okresie kierował Komisją Prawną Rady Miejskiej Wilna. Angażował się w pracę na rzecz społeczności lokalnej, m.in. współfinansował (prowadzoną przez Tow. Dobroczynności) ochronkę na Łukiszkach. Należał do licznych polskich organizacji w Wilnie: Tow. Opieki nad Dziećmi, założonego w r. 1912 przez Wróblewskiego Tow. Biblioteki im. Eustachego i Emilii Wróblewskich, Tow. Popierania Uczącej się Młodzieży, Tow. Popierania Sceny Polskiej, Tow. Artystycznego «Lutnia», Społecznego Pogotowia Ratunkowego, Ligi Walki z Gruźlicą, Patronatu nad Biednymi, Tow. Pomocy Absolwentom uniw. w Dorpacie, Tow. Pomologicznego, Tow. Gimnastycznego «Sokół», Tow. Popierania Przemysłu i Handlu oraz Tow. Rolniczego i jego komitetów: leśnego, hodowlanego i stacji doświadczalnej. Nazywany «dobrym duchem Wilna», organizował w swym mieszkaniu przy ul. Tatarskiej 5 spotkania polityczne.
Podczas pierwszej wojny światowej pełnił S. od r. 1914 funkcję wiceprezesa wileńskiej filii Polskiego Tow. Pomocy dla Ofiar Wojny w Piotrogrodzie. Wobec zbliżania się do miasta wojsk niemieckich został w r. 1915 wraz z aktywami WBZ ewakuowany do Piotrogrodu, gdzie nadal pomagał ofiarom wojny. Pozostał tam również po przewrocie bolszewickim w listopadzie 1917; stanowisko dyrektora WBZ pełnił do 16 IV 1919. Dn. 22 V t.r. wrócił do Wilna; trzy dni później komisarz generalny Zarządu Cywilnego Ziem Wschodnich Jerzy Osmołowski mianował go prezesem wileńskiego Sądu Apelacyjnego. Dn. 13 II 1920 był S. współzałożycielem wspierającego działalność naukową i społeczną na Wileńszczyźnie Tow. im. Józefa Piłsudskiego. Gdy Armia Czerwona zbliżała się do Wilna, w poł. lipca t.r. zamieszkał z rodziną w Wersoce, gdzie przeczekał czas okupacji sowieckiej. Po zajęciu 9 X Wilna przez oddziały gen. Lucjana Żeligowskiego i proklamowaniu Litwy Środkowej został 10 XI ponownie mianowany prezesem Sądu Apelacyjnego. Po włączeniu w lutym 1922 Litwy Środkowej do Polski pozostał na tym stanowisku (zatwierdzony dekretem Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego z 4 VII t.r.) i organizował sądownictwo w okręgu wileńskim. Dn. 16 III był współzałożycielem Tow. Prawniczego im. Ignacego Daniłowicza i wszedł do jego zarządu. Współorganizował w Wilnie I Zjazd Prawników Polskich (8–10 VI 1924). Po założeniu w r. 1925 organu Tow. Prawniczego i Wydz. Prawa i Nauk Społecznych USB „Rocznika Prawniczego Wileńskiego”, pod redakcją Wacława Komarnickiego, był prezesem komisji rewizyjnej spółki wydawniczej tego periodyku. Dn. 27 V 1926 został członkiem honorowym Tow. Prawniczego. W tym okresie należał także do Rady Wojewódzkiej Związku Ziemian Ziemi Wileńskiej oraz do zarządu oddziału wileńskiego Zrzeszenia Sędziów i Prokuratorów RP. W r. 1927 współorganizował w Wilnie posiedzenie Międzynarodowej Konferencji Komisji Kodyfikacyjnych Prawa Karnego. Z powodu choroby ustąpił na początku r. 1928 ze wszystkich funkcji, a 1 IV 1929 przeszedł na emeryturę. Odziedziczony po matce majątek w Wersoce przekazał córce Eugenii, która prowadziła tam szkołę powszechną. Zmarł 11 V 1929 w Wilnie, został pochowany na cmentarzu na Rossie.
W małżeństwie z Aleksandrą Borodzicz (1857–1921) miał S. troje dzieci: Leona (1882–1941), adwokata, w l. 1925–8 członka zarządu Tow. Prawniczego im. Daniłowicza w Wilnie, autora „Przepisów hipotecznych obowiązujących na ziemiach wschodnich” (Wil. 1937), w czasie rządów litewskich wykładowcę prawa cywilnego na USB (październik–grudzień 1939), zamordowanego przez NKWD, Janinę (ur. 1883), nauczycielkę, w r. 1932 współorganizatorkę Dni Chopina w Wilnie, członkinię Tow. Przyjaciół Teatru «Reduta», oraz Eugenię (zob. Staniewiczowa Eugenia).
Fot. w IPiM Sikorskiego; – Hasselblatt A., Otto G., Album Academicum der Kaiserlichen Universität Dorpat, Dorpat 1889; Małachowicz E., Cmentarz na Rossie w Wilnie, Wr. 1993 s. 134, 136; Słown. pol. tow. nauk., II cz. 2; Słownik biograficzny adwokatów polskich, W. 2007 II z. 3–4 (bibliogr.); Wileński słownik biograficzny, Bydgoszcz 2008; – Ankudowicz-Bieńkowska M., Polskie życie muzyczne w Wilnie w latach II Rzeczypospolitej, Olsztyn 1996 s. 30, 163; Fedorowicz I., W służbie ziemi ojczystej, Kr. 2005; Ilgiewicz H., Wileńskie towarzystwa i instytucje naukowe w XIX wieku, Tor. 2005; Kozicki S., Historia Ligi Narodowej, Londyn 1964; Romanowski A., Młoda Polska wileńska, Kr. 1999; tenże, Pozytywizm na Litwie, Kr. 2003; – Codex Szubrawski Renovatus, Wil. 1915 II 17; Korwin-Milewski H., Siedemdziesiąt lat wspomnień (1855–1925), P. 1930; Mianowski S., Świat, który odszedł. Wspomnienia Wilnianina 1895–1945, W. 1995 s. 151–3 (dot. syna, Leona); Ruszczyc F., Dziennik, W. 1996 II; – „Roczn. Prawn. Wil.” R. 1: 1925 s. 413, R. 2: 1928 s. 597; – Nekrologi i wspomnienia pośmiertne z r. 1929: „Kur. Wil.” R. 6 nr 108 (fot.), „Roczn. Prawn. Wil.” R. 3 s. 933–6 (fot.), „Słowo” R. 8 nr 75 (fot.), nr 108; – Lietuvos centrinis valstybės archyvas w Wil.: F. 51 op. 15 spr. 420 s. 72 (akta władz miasta o nadanie obywatelstwa RP), F. 51 op. 15 spr. 6263, 6270 (księga meldunkowa domu przy ul. Mickiewicza 22 z l. 1926–30); Lietuvos valstybės istorijos archyvas w Wil.: F. 391 op. 4 spr. 2860 (rodowód Sumoroków h. Ostoja), F. 391 op. 7 spr. 1077 (rodowód Borodziczów), F. 448 op. 1 spr. 29876 (mater. procesu sądowego dot. majątku Polany); Vilniaus universiteto biblioteka w Wil.: F. 26 op. 143–60 (lista członków Cesarskiego Tow. Lek. w Wil.); – Informacje Zenowiusza Ponarskiego z Toronto i Andrzeja Rumińskiego z Wr.
Liliana Narkowicz