Janta-Połczyński Roman Teodor Stanisław, pseud. Roman Bończa (1849–1916), działacz gospodarczy i polityczny na Pomorzu Gdańskim i w Wielkopolsce, poseł do parlamentu niemieckiego. Ur. 27 III w Komorzy Wielkiej w pow. tucholskim, był synem Stanisława i N. Grąbczewskiej. Po ukończeniu gimnazjum realnego w Poznaniu (1868) studiował muzykę w Dreźnie (1868–70), następnie odbywał podróże po Europie, z których publikował w prasie i w osobnych wydaniach reportaże, pod pseud. Romana Bończy (Listy z Włoch, P. 1890, Listy z podróży, P. 1888 i in.). W r. 1873 osiadł na roli w majątku Żabiczyn, odziedziczonym po ojcu, powiększonym następnie przez majątki żony Anny z domu Wałdowskiej (Michorowo i Montki w pow. sztumskim). W r. 1889 objął wicepatronat kółek rolniczych w pow. wągrowieckim, który piastował do śmierci. W l. 1890–1911 był posłem z okręgu kartusko-pucko-wejherowskiego do parlamentu niemieckiego. Był przez wiele lat sekretarzem Koła Polskiego w Berlinie. W parlamencie reprezentował grupę ugodowców i w tych granicach bronił praw ludności polskiej. Niewątpliwie popierał w parlamencie interesy wielkiej własności (np. w wypadku ceł na zboże). Był pionierem ruchu młodokaszubskiego i organizatorem życia gospodarczego Kaszubów. Współdziałał przy założeniu spółki «Merkury» w Wejherowie, towarzystwa «Jedność» w Gdańsku, zrzeszającego polskich robotników i rzemieślników. Gdy „Gazeta Gdańska” chyliła się ku upadkowi, część majątku wartości ok. 80 000 marek przeznaczył na jej podtrzymanie. Jako muzyk wydał kilka utworów na śpiew i fortepian. Był zamiłowanym kolekcjonerem dzieł sztuki i założycielem Muzeum Kaszubskiego w Sopocie. Aktywną działalność prowadził także w Wielkopolsce jako członek Tow. Pomocy Naukowej oraz Tow. Naukowego w Poznaniu i Toruniu. Był honorowym prezesem Tow. Kupców i Tow. Przemysłowców w Wągrowcu oraz członkiem zarządu Tow. Gospodarczego. J.-P. ogłosił szereg artykułów z dziedziny gospodarczej i oświatowej w „Gazecie Gdańskiej”, „Dzienniku Poznańskim”, „Warcie” i „Ziemianinie”. Zmarł 30 IX 1916 r. w Sopocie.
Fot. w posiadaniu rodziny; – Bona J., Legion pomorski, czyli wykaz działaczy polskich na terenie Pomorza przed wojną wszechświatową, Grudziądz 1924 s. 23; Unsere Zeitgenossen Wer ist’s?, Leipzig 1914 s. 1291; Boniecki; Uruski; Żychliński; – Braatz J., Der Deutsche Reichstag in Wort und Bild, Berlin 1892 s. 27, 29 (fot.); Cieślak T., Przeciw pruskiej przemocy, W. 1959 s. 81–2, 140–1; Karwowski S., Historia W. Ks. Poznańskiego, P. 1922 III 26–7; Komierowski R., Koła Polskie w Berlinie 1875–1900, P. 1905 s. 235, 268; Kwiatkowski J., Polski Gdańsk w czasie przełomowym, Cz. 2, Gdynia–Orłowo 1937 s. 39–40; Rocznik Walnego Zebrania Centralnego Tow. Gospodarczego w W. Ks. Pozn. odbytego w dniach 5, 6 i 7 marca 1912 r. w Poznaniu, R. 17 cz. I s. 8; – „Dzien. Pozn.” 1901 nr 148, 149, 1916 nr 229 (nekrolog); „Kur. Pozn.” 1916 nr 226; „Orędownik” 1893 nr 110; – Informacje i materiały od syna Romana M. Janta-Połczyńskiego.
Tadeusz Oracki