Rafiński Roman Teofil (1909–1981), lekarz laryngolog i broncholog, docent Akademii Medycznej w Poznaniu. Ur. 5 III w Gostycynie w pow. tucholskim na Pomorzu, był synem Władysława i Anastazji z Gajewskich, młodszym bratem Teodora (zob.).
R. uczył się w l. 1920–4 w Szkole Wydziałowej w Tucholi, a następnie w państwowym gimnazjum typu staroklasycznego w Chojnicach, gdzie zdał maturę w r. 1928. W l. 1928–33 studiował medycynę na Uniw. Pozn. i uzyskał dyplom lekarza w lutym 1934. Już w r. 1930 rozpoczął pracę w Zakładzie Anatomii Opisowej i Topograficznej u Stefana Różyckiego, w r. 1933 został młodszym, a w r. 1937 starszym asystentem. Równocześnie od kwietnia 1935 był lekarzem szkolnym w Gimnazjum im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Jako asystent wolontariusz w l. 1933–8 odbył specjalizację z zakresu chorób gardła, nosa i uszu w Klinice Laryngologicznej Uniw. Pozn. pod kierunkiem Alfreda Laskiewicza. Doktoryzował się w czerwcu 1938 na podstawie rozprawy pt. Mięsień trójgłowy łydki u płodów ludzkich („Przegl. Antropol”. T. 12: 1938 z. 1–2), którą recenzent Adam Wrzosek ocenił jako «celującą» i za którą w r. 1938 otrzymał od Senatu Akademickiego Uniw. Pozn. «medal srebrny im. Heliodora Święcickiego). Na V Zjeździe Polskiego Tow. Anatomo-Zoologicznego w Krakowie w r. 1936 wygłosił referaty: Technika szybszego wykonania preparatów korozyjnych ucha („Folia Morphologica” 1937/48, t. 7) i Preparowanie błędników kostnych (tamże). W l. 1932–9 ogłosił 5 prac anatomicznych o charakterze dydaktycznym. W latach międzywojennych był członkiem Związku Polskiej Młodzieży Demokratycznej RP. Wysiedlony wraz z rodziną przez Niemców z Poznania w początkach 1940 r., R. zamieszkał w Gorlicach, gdzie pracował jako laryngolog w Ubezpieczalni Społecznej, a także prowadził praktykę prywatną. Od października 1944 praktykował w Krościenku nad Dunajcem; tu udzielał pomocy rannym partyzantom.
Do Poznania R. powrócił 9 III 1945 do Zakładu Anatomii Opisowej i Topograficznej Uniw. Pozn.; od 1 V 1945 do 31 VIII 1948 pracował jako adiunkt. Równocześnie od maja 1945 był konsultantem w I Klinice Chorób Dziecięcych Uniw. Pozn., przemianowanej w r. 1950 na Klinikę Pediatryczną Akademii Medycznej, gdzie prowadził gabinet laryngologiczny z ośrodkiem bronchoskopii dziecięcej. Przy Klinice tej R. 1 IX 1948 otrzymał etat starszego asystenta, a od 1 X 1955 adiunkta, poświęcając się od tego czasu głównie otolaryngologii dziecięcej. W latach powojennych był także konsultantem laryngologiem i bronchologiem w Sanatorium Przeciwgruźliczym Dziecięcym «Staszycówka» w Osowej Górze (1945–67), w Sanatorium «Kiekrz» w Kiekrzu pod Poznaniem (1950–67), w Sanatorium Przeciwgruźliczym dla Dzieci w Miłowodach i w przychodni specjalistycznej dla dzieci Centralnej Wojewódzkiej Poradni Ochrony Macierzyństwa i Zdrowia Dziecka w Poznaniu, a od r. 1967 konsultantem uzdrowiska Kołobrzeg. Prowadził także praktykę prywatną. Od r. 1948 R. był członkiem Stronnictwa Demokratycznego (SD) i założył koło SD Pracowników Akademii Medycznej (AM) w Poznaniu. Na podstawie monografii pt. Zagadnienia pneumatyzacji piramidy kości skroniowej i jej znaczenie w powikłanych zapaleniach ucha środkowego (Prace Kom. Med. Doświadczalnej Wydz. Lekarskiego Pozn. Tow. Przyjaciół Nauk, P. 1952 IX z. 4) otrzymał R. stopień docenta 23 III 1956 i stanowisko samodzielnego pracownika nauki przy I Katedrze i Klinice Chorób Dzieci na Wydziale Lekarskim AM; prowadził zajęcia dydaktyczne, osobiście wykonał dużą liczbę kontroli bronchoskopowych ucząc tej dziedziny swoich asystentów. Był organizatorem i od 1 II 1970 kierownikiem Kliniki Otolaryngologii Dziecięcej Instytutu Pediatrii AM, przy której we wrześniu 1972 otwarto specjalny oddział łóżkowy.
Był R. wybitnym specjalistą w zakresie lecznictwa laryngologicznego małych dzieci, twórcą nowych metod leczenia oraz diagnostyki bronchoskopowej, bronchograficznej i otiatrycznej. Łączył cechy lekarza-praktyka i obserwatora-naukowca. Ogłosił w krajowych i zagranicznych czasopismach ok. 80 publikacji, obejmujących prace kliniczne, badawcze i poglądowe. W kolejnych wydaniach obszernych podręczników: „Zarys pediatrii” pod redakcją Karola Jonschera (W. 1956) i T. Rafińskiego (W. 1960, 1963, 1966) napisał rozdziały: Choroby uszu, nosa, gardła i krtani u dzieci oraz Gruźlica drzewa oskrzelowego i bronchoskopia, a w „Otolaryngologii Klinicznej” pod redakcją Aleksandra Zakrzewskiego (W. 1972, 1981) – Stany zapalne ucha środkowego u niemowląt (z obszerną bibliogr. tematu). Opracował ważne bronchologiczne metody lecznicze głównie u dzieci. Jedna z nich dotyczyła leczenia blokadami uporczywej dusznicy oskrzelowej (Próba leczenia dychawicy oskrzelowej tzw. blokadą śródoskrzelową, „Otolaryngologia Pol.” T. 17: 1963 nr 4). Druga metoda umożliwiała leczenie przetok płucno-opłucnowych u małych dzieci i polegała na okresowym przerwaniu przepływu powietrza przez wprowadzenie plomby mikropiankowej do światła tzw. oskrzela drenującego, co przedstawił w pracach: Über die Behandlungsmöglichkeit des Spontanpneumothorax von Kindern mit einer zeitweiligen Plombierung des sogenannten Drainagebronchus („Praxis der Pneumologie” Bd. 19: 1965 No 12), Die zeitweilige Plombierung des Drainagebronchus als Behandlungsmethode des Spontanpneumothorax („Monatsschrift für Kinderheilkunde” Bd. 116: 1968 H. 8) i Okresowe plombowanie tzw. oskrzela drenującego jako intensywna terapia w przypadkach groźnej dla życia odmy opłucnowej u dzieci (w: Materiały Sympozjum Intensywnej Terapii i III Sympozjum Doraźnej Pomocy, P. 1970). Zajmował się rozpoznawaniem i leczeniem rzadkich przypadków wrodzonych niedokształceń płuc i oskrzeli: Wady wrodzone płuc i oskrzeli u dzieci (w: Pamiętnik III Zjazdu Naukowego Polskiego Tow. Chirurgów Dziecięcych, Katowice 7–9 VI 1973, W. 1973). Wygłaszał referaty na zjazdach, kongresach i sympozjach naukowych krajowych i zagranicznych, m. in. w Pradze (1949), Weimarze (1957), Monachium (1958), Budapeszcie (1961), Magdeburgu (1966).
Był R. członkiem licznych towarzystw naukowych, m. in.: Polskiego Tow. Otolaryngologicznego, Polskiego Tow. Pediatrycznego, Sekcji Medycyny Doświadczalnej Poznańskiego Tow. Przyjaciół Nauk. Należał też do zrzeszenia sportowego «Ogniwo» w Poznaniu, gdzie był członkiem kadry narodowej strzelectwa sportowego, kilkakrotnie mistrzem Polski w strzelaniu do rzutków i członkiem Polskiego Związku Łowieckiego.
W związku ze złym stanem zdrowia (przebył trzy ciężkie operacje wewnątrzczaszkowe w Göteborgu w L. 1970, 1972 i 1974), R. przeszedł 1 II 1977 na emeryturę. Zmarł 13 I 1981 w Poznaniu i został pochowany na cmentarzu Junikowskim.
Z małżeństwa zawartego w r. 1934 z Marią Cecylią z Witkowskich miał R. troje dzieci: Ferdynanda (ur. 1935), artystę plastyka, Jacka (1937–1956) i Teresę (ur. 1940), historyka sztuki.
Akademia Medyczna w Poznaniu. Bibliografia publikacji z lat 1945–1955, P. 1958; Bibliografia publikacji naukowych Akademii Medycznej za r. 1965 do 1974, „Roczniki Akad. Med. w P.” T. 1–10: 1964/5–1976 (toż w r. 1975: „Pozn. Roczniki Med.” T. 1 [11]: 1977); Bibliografia zawartości poznańskich wydawnictw medycznych okresu międzywojennego 1919–1939, P. 1970–2 cz, I, II; Łoza, Czy wiesz, kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania; Polski Almanach Medyczny na r. 1956, W. 1957; Akademia Medyczna w Poznaniu. Skład osobowy i spis wykładów… 1956/7–1980/1; W. Spis fachowych pracowników służby zdrowia,; w. 1964 – Akademia Medyczna w Poznaniu. W 50-lecie rozwoju nauk medycznych w Poznaniu, 1920–1970, P. 1969; 25-lat Akademii Medycznej w Poznaniu, P. 1974; Dzieje Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza 1919–1969, P. 1972; Hasik J., Juszczyk J., Dzieje Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Poznańskiego i Akademii Medycznej (1919–1979), P. 1979; Nauka w Wielkopolsce, P. 1973; – Kronika Akademii Medycznej w Poznaniu od 1 stycznia 1950 r. do 30 września 1957 r., P. 1959 I–II; Kronika i bibliografia dorobku naukowego Akademii Medycznej w Poznaniu 1957/8–1963/4, P. 1967; Kronika Uniw. Pozn. za r. szk. 1935/6…, P. 1937 s. 62–3; toż za l. akad. 1945–54, P. 1958; – „Gaz. Zachodnia” 1981 nr 11 s. 4; „Głos Wpol.” 1981 nr 10 s. 7, nr 11 s. 5, nr 13 s. 7; „Otolaryngologia Pol.” T. 36: 1981 nr 1 s. 91–5 (fot.); „Służba Zdrowia” 1981 nr 4 s. 7; – Arch. Akad. Med. w P.: Akta osobowe R-ego: sygn. 1/143/5 i 41/5075; – Informacje córki R-ego, Teresy z P.
Andrzej Dzięczkowski