Rathaus Rudolf (1900–1968), ekonomista, dyplomata, działacz społeczny. Ur. 13 IX w Tarnopolu, był synem Bernarda i Amelii z Zipperow, młodszym bratem Karola (zob.).
W czasie pierwszej wojny światowej R. wyjechał do Wiednia, gdzie ukończył gimnazjum a następnie Akademię Handlu Zagranicznego. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wrócił do kraju. Wstąpił 1 X 1923 do służby w Min. Spraw Zagranicznych (MSZ) przydzielony do konsulatu R. P. w Lipsku, gdzie pracował do 1 V 1925. Stamtąd przeniesiony został w charakterze attaché prasowego do poselstwa R. P. w Berlinie, gdzie przebywał do 15 XI 1928. Od 1 XII t. r. do 31 VII 1931 pełnił obowiązki sekretarza przy konsulacie R. P. w Pradze (od marca 1930 jako sekretarz konsulatu), a następnie od 1 VIII 1931 do 31 III 1933 pracował w Konsulacie Generalnym R. P. w Chicago (z tytułem wicekonsula). Po kilkumiesięcznym urzędowaniu w Centrali MSZ w Warszawie objął stanowisko konsula honorowego w stolicy Liberii, Monrowii. Po powrocie do Warszawy 1 XII 1935 początkowo był w MSZ podreferentem bez przydziału, 1 III 1936 przeniesiono go w stan nieczynny, a z dn. 31 VIII t. r. w stan spoczynku. Przeszedł wówczas do Min. Przemysłu i Handlu, gdzie do chwili wybuchu drugiej wojny światowej pełnił obowiązki radcy. Latem 1939 wziął z ramienia władz polskich udział w organizacji pawilonu polskiego na Wystawie Światowej w Nowym Jorku.
Po wybuchu drugiej wojny światowej R-owi udało się przedostać do Rumunii, a stamtąd do USA. Tu rozwinął ożywioną działalność polityczną na rzecz sprawy polskiej. Był współzałożycielem i jednym z członków rady nadzorczej «Freedom House» w Nowym Jorku. Jeszcze przed przystąpieniem USA do wojny zapoczątkował stałe, krótkofalowe programy radiowe rozgłośni w Bostonie, przeznaczone dla Polski i zatytułowane «America Speaks to Poland». Z jego pomocy i rady korzystało wiele instytucji polonijnych. Przez wiele lat był R. doradcą finansowym swego przyjaciela, wybitnego przemysłowca polskiego Alfreda Jurzykowskiego, pioniera przemysłu samochodowego w Brazylii. Inicjatywie R-a zawdzięczać należy decyzję Jurzykowskiego powołania do życia w r. 1960 fundacji swego imienia, poświęconej głównie udzielaniu pomocy finansowej polskim instytucjom naukowym, kulturalnym i charytatywnym na obczyźnie, a także nagradzaniu wybitnych twórców polskich zarówno w Polsce, jak i poza jej granicami za szczególne osiągnięcia w dziedzinie nauki, literatury i sztuki. Od chwili powstania tej fundacji R. pełnił w niej funkcje wiceprezesa wykonawczego, kontynuował działalność także po śmierci fundatora w myśl jego życzeń i dyrektyw. R. był również członkiem Rady Nadzorczej Fundacji Kościuszkowskiej oraz Instytutu im. J. Piłsudskiego w Nowym Jorku. Współpracował też ściśle z Polskim Instytutem Naukowym w Ameryce. Ogłosił wiele artykułów w wychodzącym w Nowym Jorku polskim dzienniku „Nowy Świat”. R. zmarł po długotrwałej chorobie 11 I 1968 w Nowym Jorku i pochowany został na cmentarzu Ferncliff w Hartsdale koło Nowego Jorku.
R. żonaty był dwukrotnie: z Elzą Romkopf i z Marią z Romerów. Z pierwszego małżeństwa miał córkę Jolantę, która zginęła w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu, z drugiego – syna Krzysztofa, muzyka, dyrektora muzycznego amerykańskich rozgłośni radiowych, ostatnio w Tampa na Florydzie.
Rocznik Służby Zagranicznej RP, W. 1932 s. 47, 235, 1933 s. 65, 1934 s. 68, 1935 s. 82, 195, 1936 s. 193; Wandycz D., Register of Polish American Scholars, Scientistis, Writers and Artists, New York 1969; – [Drohojowski J.], Jana Drohojowskiego wspomnienia dyplomatyczne, Kr. 1969; Dziennik Urzędowy MSZ RP, W. 1929 s. 107, 1930 s. 69, 142, 1931 s. 200, 1933 s. 72, 1934 s. 28, 1936 s. 71, 235; Schimitzek S., Drogi i bezdroża minionej epoki. Wspomnienia z lat pracy w MSZ (1920–1939), W. 1976; – „Nowy Świat” 1968 nr 12, 13 (fot.), nr 15; – Polski Instytut Naukowy w Ameryce: Archiwum, Kartoteka biograficzna członków; – Informacje od szwagierki R-a, Gerdy i jego bratanka, Bernta.
Leon Tadeusz Błaszczyk