Kociełł Samuel Hieronim h. Pelikan (zm. 1686), poseł sejmowy, marszałek oszmiański. Syn Jarosza, pisarza grodzkiego mścisławskiego, i Ambrożewiczówny, dziedzic Bienicy w pow. oszmiańskim i dóbr w woj. mścisławskim. Rozpoczął karierę jako pisarz skarbowy W. Ks. Lit. w l. 1649–68. W l. 1652–66 r. piastował urząd wojskiego starodubowskiego. Obrany w r. 1667 deputatem z Mścisławia na Trybunał W. Ks. Lit., nie objął tej funkcji. W czerwcu 1670 r. był deputatem na sądy skarbowe Trybunału W. Ks. Lit. Ok. r. 1678 został marszałkiem oszmiańskim po Mikołaju Władysławie Przezdzieckim. Był parokrotnie posłem oszmiańskim na sejmy. Na sejmie konwokacyjnym w r. 1674 obrany został deputatem na Trybunał Skarbowy W. Ks. Lit. i wszedł ponadto do stałej rady konfederacji warszawskiej. Został również obrany deputatem do rewizji skarbu W. Ks. Lit. na sejmach w l. 1677, 1678 i 1685. Prowadził ożywioną działalność gospodarczą i skupił w swych rękach znaczne dobra, które stały się zalążkiem magnackiej fortuny Kociełłów. W r. 1653 nabył pozostałą część Bienicy w pow. oszmiańskim, skupował wsie od Sapiehów, w r. 1668 wziął od synów Pawła Sapiehy i wdowy po nim w dzierżawę ekonomię szawelską. Był ponadto starostą skirstymońskim. Dzierżawę tę przekazał przed r. 1682 jedynemu synowi Michałowi Kazimierzowi. K. był ożeniony z Anną Wonlarówną, prócz syna Michała Kazimierza miał dwie córki: Teresę Zenowiczową, wojewodzinę mińską, i Konstancję Annę, trzykrotnie zamężną: za Jerzym Michałem Koziełł Poklewskim, chorążym oszmiańskim, Leonem Ogińskim, podstolim W. Ks. Lit., i Felicjanem Lackim, podstolim nowogrodzkim.
Boniecki; Niesiecki; Uruski, (mylnie tytułuje go starostą starodubowskim); Wolff, Kniaziowie lit.-rus., 311, 312; – Jankowski Cz., Powiat oszmiański. Materiały do dziejów ziemi i ludzi, Pet. 1896–8 I 118, 307, II 261; Sapiehowie. Materiały historyczno-genealogiczne i majątkowe, Pet. 1891–4 II–III; – Odlanicki Poczobut J. W., Pamiętniki, W. 1877 s. 101, 146; Vol. leg., IV f. 216 s. 102, V f. 212 s. 116, f. 213 s. 117, f. 286 s. 149, f. 515 s. 252, f. 616 s. 301, f. 747 s. 364.
Tadeusz Wasilewski