INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Samuel Łazarz Schorr  

 
 
1868 - 1925-11-13
Biogram został opublikowany w 1994 r. w XXXV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Schorr Samuel Łazarz (1868–1925), adwokat, działacz socjalistyczny. Ur. w Kołomyi (?), był synem Aleksandra i Ryfki z Seidemanów. Zawodów rodziców nie zdołano ustalić, ich kondycja finansowa musiała wszakże być niezła.

S. ukończył gimnazjum, a w r. 1894 studia prawnicze – zdaje się na Uniw. Lwow. – z dyplomem doktorskim. W czasie studiów S. został członkiem partii socjaldemokratycznej, późniejszej Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej Galicji i Śląska (PPSD). Niepoślednią w tym rolę odegrał pochodzący również z Kołomyi i studiujący w tym samym czasie co S. prawo we Lwowie, Maksymilian Zetterbaum, z którym S. do końca życia zachował bliskość ideową.

S. interesował się początkowo teorią socjalizmu; z wielu rozpraw ogłoszonych po polsku i po niemiecku rozgłos zyskało mu studium o państwie przyszłości, zamieszczone w wiedeńskim miesięczniku „Deutsche Worte”. Tu wypowiadał się też na tematy galicyjskie (np. Galizische Musterwirtschaft, Die Landtagswahlen in Galizien – oba drukowane w r. 1895).

Po powrocie do Kołomyi S. podjął praktykę adwokacką a równocześnie przystąpił do działalności agitatorskiej i organizacyjnej. Przejął wtedy po Zetterbaumie, który opuścił Kołomyję, kierownictwo miejscowego komitetu partyjnego i odtąd sprawował je nieprzerwanie aż do wybuchu wojny w r. 1914. Reprezentował Kołomyję i zdawał sprawozdanie z działalności tamtejszej organizacji niemal na wszystkich konferencjach okręgowych i kongresach PPSD, był delegatem okręgu wyborczego na ogólnych kongresach austriackiej socjaldemokracji w Wiedniu (30 X – 2 XI 1905 i 9–13 XI 1909). Został również prezesem Kasy Chorych w Kołomyi. Współpracował z krakowskim „Naprzodem”, zamieszczając tam nie tylko korespondencję z Kołomyi, ale i artykuły o ogólniejszym znaczeniu.

Przewodząc w większości żydowskiej organizacji PPSD w Kołomyi i trafnie wyczuwając nastroje żydowskiego proletariatu, S. dystansował się jednak wobec tendencji skrajnie separatystycznych. W r. 1899 na zwołanej pod kierunkiem Zetterbauma konferencji żydowskich członków PPSD referował sprawę utworzenia autonomicznej organizacji żydowskiej. Jego projekt wystawiania w niektórych okręgach wyborczych własnych kandydatów został odrzucony za sprawą zwolenników asymilacji. S. wymieniany bywa (Henryk Piasecki) jako organizator separatystycznej Żydowskiej Partii Socjalno-Demokratycznej (ŻPSD) powstałej w r. 1905 na terenie Kołomyi. W rzeczywistości pozostał wówczas w PPSD i obok Zetterbauma przewodził Żydowskiej Sekcji tej partii. W r. 1906 wystąpił na zebraniu Komitetu Miejskiego PPSD w Krakowie i zwracając uwagę na widoczną dominację syjonizmu wśród robotników żydowskich, postulował likwidację ich separatystycznych organizacji, jak np. Stowarzyszenie Robotników Żydowskich «Postęp» w Jaśle i Krakowie, oraz zachowanie jedności organizacyjnej robotników żydowskich i chrześcijańskich. Na konferencji zwołanej przez Komitet Centralny Sekcji Żydowskiej (30 IX – 1 X 1907) referował projekt Zetterbauma o zasadach autonomicznych organizacji partyjnych robotników żydowskich. S. miał też opracować szczegóły tego projektu. Po utworzeniu na XI Kongresie PPSD, w czerwcu 1908, Żydowskiej Socjal-Demokracji (ŻSD), która w ramach PPSD miała skupiać żydowskich robotników – wszedł w skład jej 10-osobowego kierownictwa. Kiedy w r. 1910 nastąpiło organizacyjne połączenie ŻSD z ŻPSD, S. pozostał w PPSD. W swym wystąpieniu na Konferencji Obwodu Stanisławowskiego PPSD w marcu 1912 stanowczo przeciwstawił się ograniczaniu działalności partyjnej do spraw zawodowych jako najbardziej obchodzących robotników; wybrano go wówczas do nowego Komitetu Obwodowego. S. cieszył się na Pokuciu dużą powagą. W wyborach parlamentarnych 1900 r. kandydował z III kurii miejskiej w okręgu Kołomyja–Buczacz–Śniatyń. Kandydował też w dwu następnych: w r. 1907 uzyskał w Kołomyi 28,91% oddanych głosów. W r. 1911 tylko na skutek machinacji wyborczych, mających na celu przeforsowanie kandydata endeckiego Jana Kleckiego, nie zdobył mandatu.

W czasie pierwszej wojny światowej uszedł przed inwazją rosyjską do Wiednia. Z wojennej tułaczki wrócił do Kołomyi schorowany. Nie pomogło mu dłuższe leczenie we Włoszech. Mimo to wznowił działalność w połączonej Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS). W „Naprzodzie” ogłosił dwie większe prace: studium o faszyzmie, będące rezultatem jego pobytu we Włoszech, i artykuł polemizujący z tezami projektu nowego programu PPS w kwestii agrarnej pt. Na marginesie XIX Kongresu PPS (1923 nr 296). Zmarł 13 XI 1925 w Kołomyi. W pogrzebie tłumnie uczestniczyli robotnicy żydowscy i polscy.

Z małżeństwa z Heleną z Goldfingerów miał S. córkę Stanisławę Reginę (ur. 24 III 1913). Krewną jego była znana działaczka komunistyczna Janina Bier.

 

Buszko J., Ruch socjalistyczny w Krakowie 1890–1914, Kr. 1961; Najdus W., Polska Partia Socjalno-Demokratyczna Galicji i Śląska 1890–1919, W. 1983; Piasecki H., Sekcja Żydowska PPSD i Żydowska Partia Socjalno-Demokratyczna 1892–1919/20, Wr. 1982; – Szematyzmy Król. Galicji za l. 1903–14; – „Głos” (Lw.) 1907 nr 44 s. 4; „Naprzód” 1912 nr 74 s. 5–6; „Przedświt” 1900 nr 1 s. 24; – Nekrologi i wspomnienia pośmiertne z r. 1925: „Dzien. Lud.” (Lw.) nr 264, „Naprzód” nr 266, „Robotnik” nr 317; – USC Warszawa-Śródmieście: Arch. Zabużańskie – akt zgonu S-a, sygn. ZB–/1031/165/1925, akt. ur. córki, Stanisławy, sygn. ZB–/1031/121a/1913.

Alicja Pacholczykowa

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Wacław Mayzel

1847-09-12 - 1916-04-19
lekarz histolog
 

Jan Maria Sołtan

1899-09-30 - 1942-04-28
dziennikarz
 

Apoloniusz Paweł Nieniewski

1856-07-07 - 1922-05-17
architekt
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.