Słupecki Samuel h. Rawa (zm. 1640), kasztelan radomski, starosta zawichojski. Był wnukiem Zbigniewa (zob.), najstarszym synem Jana i Elżbiety z Żeleńskich, bratankiem Stanisława (zob.).
Po śmierci ojca kilka lat zajęło S-emu uporządkowanie spraw majątkowych. W maju 1589 wraz z braćmi Janem i Aleksandrem został pozwany przed sąd star. lubelskiego przez siostrę Zofię, żonę łowczego chełmskiego Jana Święcickiego, w sprawie podziału dóbr rodzinnych; finału tej sprawy nie znamy. W początkach 1593 r. wszystkich trzech braci pozywał przed Tryb. Kor. Jakub Sienieński, dążący do rozgraniczenia swoich dóbr z należącymi do Słupeckich gruntami wsi Pniów i Wolica w pow. urzędowskim.
W r. 1594 S. wyruszył za granicę; z bratem Janem w czerwcu t.r. wpisał się do metryki uniwersytetu w Bazylei, gdzie spędzili kilka miesięcy. W maju 1595 udali się do katolickiej uczelni we Fryburgu, skąd Jan pojechał do Lejdy i Orleanu, S. natomiast najprawdopodobniej powrócił do Bazylei, gdzie m. in. w październiku 1596 składał wizytę uczącemu się tam Januszowi Radziwiłłowi. W kraju był S. już w r. 1599. W czerwcu synod kalwińskiego dystryktu lubelskiego pisał do niego jako patrona zboru w Pniowie, aby osadził tam kaznodzieję. Drugi etap peregrynacji S-ego po Europie przypadł na l. 1601–6. S. podróżował wówczas z bratem Aleksandrem Grotem, który już od r. 1599 uczył się w Bazylei. Jesienią 1601 opuścili oni tę uczelnię, udając się do Francji, a następnie do Włoch. Dn. 1 VIII 1605 S. wybrany został – jako ostatni z Polaków – na rektora uniw. prawników w Padwie i odbył wkrótce potem uroczystą intronizację w tamtejszej katedrze. Zaszczytny ten urząd wymagał jednak dużych nakładów pieniężnych i to zapewne sprawiło, że S. poprosił o urlop i «w bardzo doniosłych dla siebie sprawach» udał się do Rzymu. Do Padwy już nie powrócił, choć apelowano o to do niego jeszcze w kwietniu 1606.
S. wychowany był w tradycji protestanckiej. Po powrocie do kraju pod wpływem doświadczeń i obserwacji we Włoszech dokonał – podobnie jak brat Aleksander – zmiany wyznania i przekazał Kościołowi katolickiemu świątynię w Pniowie. W tym czasie S. ożenił się z Zofią, córką kaszt. wiślickiego Mikołaja Ligęzy (zob.) i przeniósł się w Sandomierskie. W r. 1615 otrzymał niegrodowe star. zawichojskie. Świadczyć to może o jego zaangażowaniu się w ówczesne rozgrywki polityczne po stronie króla Zygmunta III, bądź też o jakichś zasługach wojennych. Dn. 13 XI 1620, podczas odbywającego się sejmu, został mianowany kaszt. radomskim. Jako senator nie przejawiał jednak aktywności. Na sejmach pojawiał się dość rzadko; na 13 sejmów odbytych od r. 1620 do końca panowania Zygmunta III jego obecność da się stwierdzić jedynie na czterech (1620, 1621, 1627, 1631). Podczas sejmu w r. 1620 wyznaczony został na jednego z deputatów do Tryb. Skarbowego w Radomiu, który miał się zająć szczegółowym rozliczeniem podatków poczynając od r. 1609. W r. 1623 wybrany został na delegata Małopolski do wybierania kwarty. O ściślejszych kontaktach S-ego z dworem świadczy list do króla z sierpnia 1627, donoszący o przebiegu elekcji posłów sejmowych na sejmiku w Opatowie. S. pojechał wówczas do Warszawy i na sejmie t.r. wyznaczony został wraz z łowczym halickim Janem Glinką na lustratora królewszczyzn na Rusi Czerwonej i Wołyniu. W izbie senatorskiej pokazał się ponownie dopiero po czterech latach, kiedy znowu został deputatem do kwarty. Aktywniejszą rolę odgrywał w czasie bezkrólewia r. 1632. Na sejmie konwokacyjnym posłował – z dobrym skutkiem – od senatu do izby poselskiej z prośbą, aby posłowie zaczęli radzić nad bezpieczeństwem wewnętrznym i zewnętrznym. Uczestniczył też w sejmie elekcyjnym; gdy w czasie spisywania paktów konwentów niektórzy obawiali się, iż pewne warunki mogłyby krępować króla, S. stwierdził, że «wolno dorzucić królowi w przywileju, co się zechce». Jego podpis widnieje zarówno pod paktami, jak i pod aktem przysięgi Władysława IV. Ostatnia wzmianka o aktywności parlamentarnej S-ego pochodzi z sejmu nadzwycz. w r. 1635. W roztrząsanej wówczas przez senat sprawie małżeństwa króla zaprzeczał, jakoby popierał «cudzoziemkę heretyczkę» (Elżbietę, córkę palatyna Renu) i – przywołując przykład Barbary Radziwiłłówny – opowiadał się, jako jeden z nielicznych, za kandydatką Polką.
S. był właścicielem dóbr Słupcza w Sandomierskiem, wsi Bozyn w Lubelskiem, w r. 1636 posiadał też Górki i Wolę Górecką w ziemi sanockiej. W r. 1634 nabył od Wojciecha Pieprzyka kamienicę w Sandomierzu, którą następnie wynajmował. Prowadził długotrwałe spory i procesy na tle majątkowym z mansjonarzami z Iłży. Zmarł 6 XI 1640.
Z małżeństwa z Zofią Ligęzianką (zm. 1632, pochowana w kościele Franciszkanów w Zawichoście, gdzie S. ufundował jej nagrobek) pozostała córka Regina Konstancja. Jej opiekunem został m. in. kuzyn Jerzy Słupecki (zob.), który w styczniu 1641 zawarł w jej imieniu kontrakt małżeński z chorążym przemyskim Adamem Balem. Ślub odbył się 3 II t.r. Bal miał przejąć całą majętność dziedziczną oszacowaną na 80 tys. złp., ale procesy o pozostałe po S-m srebra toczyły się jeszcze przez kilka lat.
Nagrobek Zofii Słupeckiej (z leżącą postacią) w kościele pofranciszkańskim w Zawichoście, (fot) w: Katalog Zabytków Sztuki w Pol., III z. 11 s. 124; – Hist. Nauki Pol., VI (brat Jan); Niesiecki; Urzędnicy, IV/3; – Barycz H., Spojrzenia w przeszłość polsko-włoską, Wr. 1965; Bastrzykowski A., Monografia historyczna parafii Góry Wysokie Sandomierskie, Sandomierz 1936 s. 271, 274–5; Chachaj M., Zagraniczna edukacja Radziwiłłów od początku XVI do połowy XVII wieku, L. 1995; Dzieje Sandomierza, W. 1993 II cz. 1 s. 231; Kossowski A., Protestantyzm w Lublinie i w Lubelskiem w XVI–XVII w., L. 1933; Kot S., Słupeccy w ruchu reformacyjnym, „Reform. w Pol.” R. 4: 1926 s. 185–6; Pietrzak J., Po Cecorze i podczas wojny chocimskiej. Sejmy z lat 1620 i 1621, Wr. 1983; Seredyka J., Parlamentarzyści drugiej połowy panowania Zygmunta III Wazy, Opole 1989 s. 40; Wisner H., Rozróżnieni w wierze, W. 1982; – Akta synodów różnowierczych w Pol., III; Cichocki K., Alloquiorum Osiecensium […] libri V, Kr. 1615 s. 136; Die Matrikel der Universität Basel II, Hrsg. v. H. G. Wackernagel, Basel 1956 s. 418; Radziwiłł, Pamiętnik, I; Rejestr poborowy województwa lubelskiego z r. 1626, Wyd. J. Kolasa, K. Schuster, Wr. 1957; Vol. leg., III 379, 459, 553, 707, 768, 773; – AP w L.: Ks. grodzkie lubelskie, Rel. t. 26 k. 205, t. 29 k. 70–70v., t. 65 k. 404–405, t. 72 k. 627v.–629, Ks. m. Lublina, Advocatialia 35 k. 121; B. Jag.: rkp. 211 k. 15.
Henryk Gmiterek