INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Sebastian Śmigielski h. Łodzia  

 
 
pocz. XVI w. - przed 1573
Biogram został opublikowany w LI tomie Polskiego Słownika Biograficznego w latach 2016-2017.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Śmigielski Sebastian h. Łodzia (zm. przed 1573), poseł na sejmy.

Wywodził się z bocznej linii możnowładczego rodu Bnińskich. Był wnukiem Jana Śmigielskiego (zob.), występującego także jako Bniński ze Śmigla, synem Andrzeja (zm. ok. 1520) i Katarzyny (córki Jana) Siedleckiej (Oporowskiej) ze Skaradowa (obecnie Szkaradowo, zm. po 1562), która po śmierci męża poślubiła (najpóźniej w r. 1522) Marcina Ponieckiego (zm. ok. 1550), bratankiem Wojciecha, posła na sejmy. Miał siostrę Annę, żonę Jana Kąkolewskiego, i starszego brata Mikołaja, który w czasie bezkrólewia po wyjeździe Henryka Walezego został obrany na sejmiku opatowskim 12 VII 1574 jednym z deputatów pow. opoczyńskiego, przydanych starostom do pomocy w sprawach sądowych, a na sejmiku 2 XI 1575 razem z Andrzejem Drzewickim został «starszym» pospolitego ruszenia szlachty opoczyńskiej, gromadzącej się w Drzewicy w oczekiwaniu na wynik elekcji nowego króla.

Po raz pierwszy Ś. pojawił się w źródłach jako małoletni w r. 1520; do początku l. trzydziestych pozostawał pod opieką stryja, Wojciecha, dziedzica Gowarczowa w woj. sandomierskim. W semestrze letnim 1532 z bratem Mikołajem zapisał się na Uniw. Krak., wnosząc 6 gr opłaty immatrykulacyjnej. Po zakończeniu nauki bracia wrócili do Wielkopolski, gdzie już w r. 1534 pozwali Jana, Wojciecha i Piotra z Czacza o wybudowanie grobli i zalanie łąk w Bruszczewie; t.r. Ś. procesował się o granice Bruszczewa. W r. 1543 sprzedał większość swych dóbr w woj. poznańskim, przenosząc się do Gowarczowa. Z woj. sandomierskiego posłował na sejmy: krakowski 1553, warszawski 1556/7, piotrkowski 1562/3, warszawski 1563/4 oraz sejmy piotrkowskie 1565 i 1567 r. Niewątpliwie należał do przywódców szlachty sandomierskiej okresu egzekucji, chociaż pierwszoplanowej roli nie odgrywał, nie pełnił urzędów i nie posiadał królewszczyzn, a jego działalność na sejmach nie jest znana.

Z bratem Mikołajem odziedziczył Ś. po rodzicach wsie: Bruszczewo, Gola, Guździno (obecnie Goździn), Kałowo, Oporowo, Oporówko i Ruchocice w pow. kościańskim woj. poznańskiego, a także część klucza gowarczowskiego (części m. Gowarczów oraz wsi: Sędów, Skronina, Korytków, Kupinierz, Miłaków i Ruda Sędowska ) w pow. opoczyńskim woj. sandomierskiego. Po wygranym procesie z Wacławem z Ostroroga w r. 1525 przejął w posesję razem z bratem i stryjem część klucza działoszyckiego (m. Działoszyce oraz wsie Chmielów, Dziekanowice, Irzykowice, Jakubowice, Niewiatrowice, Szczodrkowice, Szyszczyce i Wolica) w powiatach ksiąskim i wiślickim na pograniczu województw krakowskiego i sandomierskiego. W l. 1525—6 pozwał z bratem matkę, m.in. o konie i owce zabrane z Oporowa. Po bezpotomnej śmierci stryja odziedziczył z bratem jego części klucza działoszyckiego oraz część m. Gorlice z wsiami Ropica i Rychwałd w pow. bieckim. Te ostatnie dobra bracia ustąpili w r. 1535 Zofii, wdowie po stryju Wojciechu. Przez większość życia Ś. borykał się z kłopotami finansowymi, część posiadanych dóbr musiał z czasem odsprzedać. Już w r. 1536 bracia zastawili Mikołajowi Lutomirskiemu części klucza działoszyckiego za 1100 złp. (następnie zastaw wzrósł do 3120 złp.), a w r. 1541 oddali Jakubowi Jaskóleckiemu na wyderkaf za 2500 złp. wsie Ruchocice, Guździno i Golę, zaś Zofii i Łucji Karchowskim za 600 złp. Oporowo i Oporówek; w r. 1543 majętność ruchocicką ustąpili wieczyście Jaskóleckiemu za 4 tys. złp. Pozostałymi dobrami wielkopolskimi podzielili się po połowie, wspólnie zarządzając kluczem działoszyckim. Swoje części Oporowa i Oporówka Ś. na wiele lat oddał na wyderkaf Karchowskim, początkowo za 1900, a później za 3200 złp. W r. 1553 odzyskał z rąk wierzycieli Kałowo, sprzedane na wyderkaf jeszcze przez ojca, natomiast w r. 1563 ustąpił siostrze Annie część Bruszczewa. Ś. prawdopodobnie był protestantem. Po raz ostatni pojawił się w źródłach 25 VIII 1568, zmarł przed r. 1573.

Ś. był dwukrotnie żonaty. Pierwszą jego żoną była Anna Bojanowska, córka Andrzeja, dziedzica Gołaszyna, której w r. 1540 oprawił 500 złp. posagu i tyleż wiana na połowie swych dóbr; zapewne była to tylko część odebranego posagu, bowiem w r. 1544 Anna ustąpiła swemu bratu Mikołajowi Gołaskiemu prawa do zapisu oprawnego na 2600 złp. posagu i wiana. Po śmierci Anny Ś. ożenił się z Barbarą Straszówną (zm. po 1576), zapewne córką Andrzeja, siostrą Joachima Strasza (zob.), dragomana osmańskiego, który podczas poselstwa do Polski w r. 1564 odwiedził Ś-ego w Gowarczowie. Z drugiego małżeństwa Ś. pozostawił synów: Joba, Abrahama, Jana, Piotra i Pawła.

 

Niesiecki; Posłowie ziemscy koronni, W. 2013 I; Słown. Hist.-Geogr. Ziem. Pol., V cz. 1 s. 647—8, 797, VIII cz. 1 s. 120, 273, cz. 3 s. 444—5, cz. 4 s. 203—4, 362—3, 845; Urzędnicy, I/2; — Górczak Z., Rozwój majątków możnowładztwa wielkopolskiego w drugiej połowie XV i początkach XVI wieku, P. 2007; Kaniewska I., Małopolska reprezentacja sejmowa za czasów Zygmunta Augusta, Kr. 1974 s. 54, 64, 83, 86; Kowalska H., Działalność reformatorska Jana Łaskiego w Polsce 1556—1560, W. 1999; Lubczyński M., Struktura majątkowa szlachty powiatu ksiąskiego za ostatnich Jagiellonów, Kielce 2013 s. 255, 261, 266, 277, 294, 296, 353, 357, 373, 377 (mszp. rozprawy doktorskiej w posiadaniu autora); Pielas J., Siedemnastowieczne nagrobki w kościele parafialnym w Opocznie. Przyczynek do genealogii szlachty powiatu opoczyńskiego, „Studia Kieleckie”, S. Hist., T. 6: 2010 s. 40—3; Polak W., O dobro wspólne i egzekucję praw. Sejm 1565 roku w Piotrkowie, Tor. 2004; Wiśniewski J., Historyczny opis kościołów, miast, zabytków i pamiątek w Pińczowskim, Skalbmierskim i Wiślickim, Marjówka 1927 s. 53; — Arch. Sanguszków, V; Diariusze z XVI wieku w druku BJ Cim. 8421. Jan Musceniusz, Jan Krzysztoporski, Stanisław Krzysztoporski, Wyd. J. Partyka, M. Malicki, P. 2009 s. 18; Matricularum summ., IV; Metryka czyli album Uniwersytetu Krakowskiego z lat 1509—1551, Wyd. A. Gąsiorowski i in., W. 2010; Starod. prawa pol. pomn., VI 217—19, 238—9, 276—8, 284—91; Teki Dworzaczka. CD-ROM, Kórnik—P. 1997; Źródła Dziej., XIV 19, 221, 284; — Arch. Archidiec. w Kr.: Acta Offic., t. 108 s. 257; Arch. Narod. w Kr., Oddz. na Wawelu: Castr. Crac., t. 48 s. 602—5, 1053—6, t. 49 s. 573—7, t. 50 s. 115a, 130—3, t. 51 s. 308—10, t. 55 s. 227, t. 57 s. 1302—4, t. 59 s. 295—6, t. 60 s. 198—200, t. 89 s. 27, t. 97 s. 425, t. 131 s. 1523—4, Castr. Crac. Relationes, t. 22 s. 956—7, t. 24 s. 425—30, 1572—9, Terr. Crac., t. 30 s. 595—6, t. 31 s. 614—15, t. 162 s. 139, 245, t. 165 s. 113, t. 170 s. 99, t. 189 s. 460, t. 190 s. 81—2, 532, t. 277 s. 59, 77—8, 181—2, 194, t. 278A s. 419—20, t. 279 s. 1434, 1797, t. 281 s. 611—12, 626, t. 286 s. 603—7, 792—5, t. 289B s. 915—16, t. 290A s. 691—5, t. 290B s. 2092—3, t. 293 s. 3—6; B. Nauk. PAU i PAN w Kr.: rkp. 8338 k. 1—4, 15—18v; B. Ossol.: rkp. 2507 s. 134—8.

 

Mariusz Lubczyński

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Samuel Zborowski h. Jastrzębiec

1 poł. XVI w. - 1584-05-26
hetman kozacki
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.