Sędziwój (zm. po 1238), kantor gnieźnieński, fundator klasztoru w Obrze. S. należał do możnego rodu Jeleńczyków, posiadającego dobra na pograniczu Wielkopolski i Śląska. Braćmi stryjecznymi S-a byli Janusz i Miro, synowie Henryka. Janusz znany jest jako dziedzic Niałka i Widzimia (opodal Obry), Miro zaś to możny śląski (kaszt. głogowski w r. 1248), protoplasta rodziny panów z Prochowic. Występują oni jako świadkowie w dokumentach z r. 1231.
Dn. 23 IV 1231 ks. Władysław Laskonogi zatwierdził nadanie S-a, kantora gnieźnieńskiego, dla cystersów z Łekna w celu założenia nowego klasztoru. Nadanie obejmowało Obrę z pięcioma lub sześcioma innymi okolicznymi wsiami: były to własne dobra S-a dziedziczone po przodkach. Świadczy to o zamożności S-a. Laskonogi wystawił akt konfirmacyjny pod Gnieznem, podczas rozstrzygających walk ze swym bratankiem Władysławem Odonicem. S. popierał zatem do końca starego księcia. Po jego klęsce jednak, jeszcze w t. r., zwycięski Odonic obdarzył dobra planowanego klasztoru oberskiego szerokim immunitetem. S. zwracał się potem o zatwierdzenie swej fundacji do kapituły generalnej cystersów, która w r. 1237 przyjęła jego prośbę. W związku z tym w r. 1238 S. wystawił własny dokument fundacyjny, powtarzający nadania opisane w poprzednich aktach książęcych (przy dokumencie S-a z r. 1238 zachowała się pieczęć przedstawiająca godło kreskowe, ale wątpić można, czy rzeczywiście chodzi tu o pieczęć wystawcy, nie wisi bowiem na zastrzeżonym dla wystawców środkowym miejscu). Funkcjonował już wtedy w Obrze konwent cysterski. Ostateczne zatwierdzenie fundacji przez kapitułę zakonu przeciągnęło się aż do r. 1243. Losy S-a po r. 1238 nie są znane. Zdaje się, że zmarł krótko potem. Następny kantor gnieźnieński, Prokop, występuje dopiero w r. 1276.
Imię S-a występuje również w innych dokumentach wielkopolskich tejże doby, brak jednak pewności, czy dotyczą one tej samej postaci. W r. 1209 wraz z ks. wielkopolskim Władysławem Laskonogim na spotkaniu ze śląskim Henrykiem Brodatym w Głogowie bawili bracia: Sędziwój i Wincenty, kanclerz książęcy. Ów Wincenty, kanclerz Laskonogiego w l. 1208–18, należał do wrogów arcybpa Henryka Kietlicza i jego reform (sam był żonaty). Został jednak, dzięki poparciu książęcemu, następcą Kietlicza na arcybiskupstwie gnieźnieńskim (1220–32). Po zatwierdzenie jego wyboru jeździł do Rzymu m.in. Sędziwój, kanonik kolegiaty św. Jerzego w grodzie gnieźnieńskim (1220). Przypuszczać można, że był to brat arcybiskupa. Służba Laskonogiemu, obecność na spotkaniu głogowskim (co sugeruje znajomość spraw śląskich) oraz związek z katedrą gnieźnieńską (dzięki bratu arcybiskupowi mógł S. uzyskać kantorię) czynią prawdopodobnym, że brat arcybiskupa jest identyczny z fundatorem Obry. Zauważono jednak (J. Bieniak), iż zasób imion rodziny arcybiskupa (znamy też jego synów Mirosława i Boguchwała) wskazuje raczej na jego pochodzenie z rodu Łodziów. Imię Mirosław w formie Miro było wszakże używane przez Jeleńczyków. Wreszcie w r. 1234 w dokumencie książąt śląskich dla klasztoru w Paradyżu (w południowej Wielkopolsce) świadczył kanonik gnieźnieński Sędziwój. Możliwe, że i on jest tożsamy z kantorem.
Słown. Hist.-Geogr. Ziem Pol., VIII cz. 3 z. 2 (Obra); – Bieniak J., Rozmaitość kryteriów badawczych w polskiej genealogii średniowiecznej, w: Genealogia, Tor. 1982 s. 145–6; Jurek T., Slesie stirps nobilissima. Jeleńczycy ród biskupa wrocławskiego Tomasza I, „Roczniki Hist.” T. 58: 1992 s. 35–40; Krasoń J., Uposażenie klasztoru cystersów w Obrze w wiekach średnich, P. 1950 s. 44–6; Maleczyński K., Studia nad dyplomami i kancelarią Odonica i Laskononiego 1202–1239, Lw. 1928; Umiński J., Arcybiskup Wincenty z Niatka, następca Henryka zw. Kietliczem, w: Księga pamiątkowa ku czci W. Abrahama, Lw. 1931 II 137 n.; – Kod. Wpol., I, IV (pieczęć 65); Schles. Urk.-buch, I–II.
Tomasz Jurek