INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Sędziwój Sobocki h. Nałęcz  

 
 
brak danych - 1476
 
Biogram został opublikowany w latach 1999-2000 w XXXIX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.

 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sobocki Sędziwój h. Nałęcz (zm. 1476), kanonik poznański. Był synem Dobrogosta z Soboty, bratem kustosza poznańskiego Mikołaja (zob.).

W r. 1442 S., już jako notariusz publiczny nominacji cesarskiej, uzyskał admisję notarialną na obszarze diec. poznańskiej; używał rozety z inskrypcją «Ihesus Maria» jako znaku notarialnego. O jego działalności notarialnej wiadomo niewiele; jednakże już po osiągnięciu godności kapitulnych, w r. 1472 wystąpił jako notariusz w Poznaniu (tytułowany magistrem i klerykiem), wystawiając instrument notarialny dla woj. kaliskiego Stanisława Ostroroga. Dn. 26 III 1443 jego świeccy bracia zobowiązali się, że od r. 1445 będą mu płacić po 1 grzywnie rocznie do chwili, kiedy dostanie jakieś beneficjum duchowne. Do wypłaty zapewne nie doszło, bowiem już 10 VII 1443 S. otrzymał papieską prowizję na kanonikat poznański, przynoszący 8 grzywien dochodu. Dn. 12 XI 1443 pojawił się po raz pierwszy na posiedzeniu generalnym poznańskiej kapituły katedralnej. W wigilię Bożego Narodzenia 1443 jego krewny, bp poznański Andrzej Bniński, interweniował w kapitule przeciwko wyłączeniu S-ego z refekcji kanonickich. W r. 1444 S. był jednym z prokuratorów kapituły poznańskiej w sporach dziesięcinnych przeciw biskupowi i kapitule płockiej. We wrześniu 1446 był delegatem kapituły na zjazd w Parczewie, obradujący nad powołaniem na tron polski Kazimierza Jagiellończyka. Jesienią 1453 kapituła wyznaczyła go do asystencji biskupowi podczas objazdu Mazowsza, a w sierpniu 1456 – na wrześniowy sejm piotrkowski. W maju 1457 wchodził w skład delegacji kapituły na sejmik w Środzie, a w listopadzie t.r. – na sejm w Piotrkowie i zaraz potem na zwołany na grudzień synod prow. w Gnieźnie. Reprezentował też kapitułę na synodzie w Wolborzu w styczniu 1465. W marcu t.r. w konsystorzu gnieźnieńskim występował z urzędu przeciwko klerykom z Mogilna oskarżanym o herezję.

Własnością rodzinną S-ego były zaledwie działy w Sobocie i w Nieczajnie trzymane wraz z braćmi. Podstawę finansową jego bytu stanowiły dochody kościelne. W r. 1449 potwierdzony jest jako pleban w rodzinnej Sobocie, być może plebanię objął w wyniku sporu kolatorów kościoła z poprzednim plebanem Janem, któremu zarzucano, iż w sobockim kościele między Niedzielą Palmową a Zesłaniem Ducha Św. t.r. nie odprawił żadnej mszy. W r.n. S. odnawiał tam «veteres ymagines». W l. 1450–65 był też plebanem w królewskim Rogoźnie, do którego wcześniej aspirował jego brat Mikołaj; w l. 1457–8 toczył spory o uprawnienia parafialne (wyrąb drzew) ze star. rogozińskim i kaszt. brzeskim Andrzejem Kretkowskim. Sprawa oparła się w r. 1457 o sejm piotrkowski, 10 XI t.r. król w mandacie do wyznaczonych przez siebie w tej sprawie sędziów polubowych nazwał go swoim pisarzem (notarius noster). W r. 1461 S. wypuszczał kościół rogoziński w arendę za 90 grzywien, a w l. 1462 i 1463 – za 110 grzywien rocznie. W r. 1465 zamienił z prepozytem przemyskim Piotrem z Brzezin prebendę rogozińską na kanonikat kolegiaty św. Jerzego w grodzie gnieźnieńskim, instalował się w Gnieźnie po 22 II t.r. Przyczyną tej nieekwiwalentnej zamiany była najpewniej konieczność rezygnacji z kościoła rogozińskiego z powodu szykującego się nowego beneficjum: w t.r. S. objął – nie wiadomo z czyjej prowizji – prestiżową i dochodową plebanię głównego kościoła paraf. m. Poznania, św. Marii Magdaleny, patronatu monarszego. Za jego czasów kościół ten podniesiony został w r. 1471 do rangi kolegiaty, zaś sam S. objął prałaturę prepozyta jej kapituły. W r. 1468 bp Andrzej Bniński, «nagradzając zasługi» S-ego, nadał mu niektóre dochody stołu biskupiego: dożywotnio lub dopóty, dopóki nie osiągnie godności biskupiej, był to tylko zwrot formularzowy, nie zaś realna zapowiedź. S. zmarł w r. 1476; pogrzeb odbył się 16 II t.r.

Bratankiem Sędziwoja i Mikołaja Sobockich, kontynuatorem ich nazwiska i spadkobiercą dóbr rodzinnych był syn Wincentego z jego żony Elżbiety, Dobrogost, pisarz ziemski poznański. W r. 1464 już jako notariusz publiczny nominacji cesarskiej uzyskał on admisję notarialną na obszarze diec. poznańskiej; jako znaku notarialnego używał plecionki z inskrypcją «Sancta Barbara». Pełnił potem rzeczywiście obowiązki notarialne w Poznaniu. Wkrótce zrezygnował jednak z myśli o ewentualnej karierze duchownej, żeniąc się i obejmując po ojcu Sobotę. Wpływ na tę decyzję miała zapewne śmierć możnych stryjów, kanoników Sędziwoja i Mikołaja. Jego żoną została Barbara, córka Władysława (Włodka) Ramsza ze Śmigla i Klary z Lubosiny, bliska krewna bpa A. Bnińskiego. W r. 1467 S. oprawił jej sporą sumę 400 grzywien posagu i tyleż wiana na połowie Soboty, całej wsi Złotkowo i na tamtejszym folwarku. W r. 1473 Dobrogost był też właścicielem połowy Nieczajny. W r. 1476, po rodzonym stryju, pisarzu ziemskim poznańskim Janie Knyszyńskim, otrzymał pisarstwo ziemskie poznańskie. Zapewne przedtem musiał zostać wybrany jako kandydat na ten urząd przez poznańską szlachtę. Sprawował pisarstwo jeszcze w r. 1506; zmarł prawdopodobnie w t.r. Ze związku Dobrogosta z Barbarą pochodziły dzieci: Jan, student Uniw. Krak. w r. 1486, potem kanonik kapituły katedralnej poznańskiej, pleban w Sobocie i budowniczy nowego kościoła tamże (1510), Wincenty, Mikołaj, Andrzej oraz córki: Elżbieta (żona Michała Kierskiego) i Katarzyna (druga żona Stanisława Mylińskiego).

 

Słown. Hist.-Geogr. Ziem Pol., VIII cz. 2 s. 382, cz. 3 s. 253; Dzieje Poznania i województwa poznańskiego (w granicach z 1974 r.). Informator o materiałach archiwalnych, W. 1982 II nr 2275; – Gąsiorowski A., Notariusze publiczni w Wielkopolsce schyłku wieków średnich, P. 1993; Nowacki, Dzieje archidiecezji pozn., I–II (tu na s. 610 informacja, jakoby S. zmarł przed 6 I 1476); tenże, Kolegiata Najśw. Marii Panny w Poznaniu, „Mies. Kośc. Archidiec. Pozn.” 1951 s. 332 (tu błędnie nazwany Dobrogostem); tenże, Zapiski historyczne z lat 1410–1530 (z ksiąg Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu) „Studia Źródłozn.” T. 3: 1958 s. 158; – Acta capitulorum, I–III; Akta radzieckie poznańskie, Wyd. K. Kaczmarczyk, P. 1925–31 I–II; Bullarium Poloniae, Ed. I. Sułkowska-Kuraś, S. Kuraś, Romae–L. 1995 V; Kod. Wpol., X nr 1670; Teki Dworzaczka CD-ROM, Kórnik 1995; – AGAD: Arch. Publ. Potockich 304 k. 98–98v.; Arch. Archidiec. w P.: Acta capitulorum 31 k. 83v., 41 k. 61v., 99v., 43 k. 74v., 165v., 55 k. 1, 126 k. 280–281v., Acta episcopalia I k. 129v., 172v., 175v., 232v., CP 3 nr 16, CP 29 k. 26v.–31 k. 5; B. Raczyńskich: rkp. 85 k. 58v.–61; – Bibliogr. dot. Dobrogosta, ponadto: Urzędnicy, I/1; – Łukaszewicz J., Krótki opis historyczny kościołów parochialnych…, P. 1858 s. 294 (syn Jan).

Antoni Gąsiorowski

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Kazimierz Jagiellończyk

1458-10-03 - 1484-03-04
święty
 

Wincenty Kot h. Doliwa

około 1395 - 1448-08-14
prymas Polski
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.