Dubois Stanisław (1901–1942), działacz socjalistyczny. Urodzony w styczniu w Warszawie, był synem notariusza. Jako uczeń gimn. Górskiego brał udział w pracy niepodległościowej i socjalistycznej. Był najpierw jednym z czołowych działaczy gimnazjalnej organizacji Związku Młodzieży Postępowo-Niepodległościowej, a następnie Związku Polskiej Młodzieży Socjalistycznej pod niemiecką okupacją w czasie wojny światowej. Wziął czynny udział w rozbrajaniu wojsk niemieckich w W-wie w r. 1918. Następnie wstąpił do PPS, walczył we wszystkich trzech powstaniach śląskich, a w r. 1920 zaciągnął się jako ochotnik do armii, gdzie zdobył krzyż walecznych. W czasie swych studiów uniwersyteckich na Wolnej Wszechnicy był jednym z przywódców Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej, a równocześnie objął stanowisko sekretarza redakcji »Robotnika«, jeszcze kiedy redaktorem tej gazety był F. Perl, a potem jako współredaktor pracował tam aż do wojny 1939 r. Po utworzeniu Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego w r. 1922 zajął się D. organizacją Centralnego Wydziału Młodzieży TUR, a po przekształceniu go na Organizację Młodzieży TUR wszedł do Komitetu Centralnego i przez długie lata był jego wiceprzewodniczącym, a przez krótki czas przewodniczącym.

Równocześnie rozwijał D. bardzo żywą działalność w PPS, jako mówca i publicysta. Pomimo młodego wieku wybił się wkrótce na czołowe miejsce w partii i wszedł do Rady Naczelnej. W r. 1928 otrzymał mandat poselski z okręgu nr 4 (Ostrów Mazow., Bielsk Podlaski, Wysokie Mazowieckie) i od tej pory uważał się za przedstawiciela robotników Białowieży i Hajnówki. Na terenie sejmu zaznaczył się bezkompromisowymi wystąpieniami przeciw ówczesnemu systemowi rządów, co było powodem, iż we wrześniu 1930 r. dostał się wraz z najwybitniejszymi przedstawicielami opozycji do wojskowego więzienia w Brześciu n. Bugiem. W procesie »brzeskim« skazany na 3 lata więzienia, karę tę odsiedział prawie w całości. Po wyjściu z więzienia prowadził dalej żywą działalność, ostro występując przeciw rządowi oraz skrajnie prawicowym prądom, co go naraziło na napad ze strony bojówki O.N.R. Razem z N. Barlickim pracował w »Dzienniku Popularnym« w W-wie, zaznaczając przez to, iż należał do bardziej lewego skrzydła PPS. We wrześniu 1939 r. zgłosił się jako ochotnik do wojska, po klęsce znalazł się na terenach zajętych przez Związek Radziecki. W listopadzie 1939 r. przekradł się przez kordon do Warszawy. Podjął hasło rzucone wówczas przez M. Niedziałkowskiego: »klasa robotnicza nie poddaje się i walczy dalej«, wszedł do konspiracji wydając pierwsze numery »Barykady Wolności«, organu lewego odłamu nie istniejącej wówczas PPS. W sierpniu 1940 został przez Niemców aresztowany, wysłany do Oświęcimia, gdzie w dalszym ciągu współpracował w konspiracji obozowej. Zginął tam w sierpniu 1942 r. Był to człowiek zawsze pełen temperamentu bojowego, doskonały mówca, bezkompromisowych zasad, dzięki czemu łatwo zdobywał sobie mir, szczególnie wśród młodzieży socjalistycznej.

Boguszewska H. i Kornacki J., Ludzie śród ludzi, W. 1945.

Henryk Wereszycki