Gierszyński Stanisław (ok. 1880–1911), działacz niepodległościowy, publicysta, ur. z ojca dra Henryka i matki Marii Kazimiery z Bukowskich. Uczęszczał na Wydział Literacko-Filozoficzny Sorbony i tam zetknął się z ówczesnymi organizacjami młodzieży postępowej, jak Spójnia itp. Wychowany w atmosferze niepodległościowej i demokratycznej, szybko stał się sympatykiem PPS i został następnie członkiem Sekcji Paryskiej Związku Zagranicznego Socjalistów Polskich. W r. 1900 został członkiem redakcji «Głosu Wolnego» («Wolne Słowo Polskie»), organu emigrantów polskich w Paryżu. Wpłynął na ożywienie i odmłodzenie tego pisma, zwalczając wszelkie tendencje antyniepodległościowe grona starych emigrantów. Pisywał dużo, informował prasę francuską o Polsce, pisując pod pseudonimem Stanisława Mikulskiego do «Humanité», «Revue Slave», «La Plume», «Courrier Européen». Z pism polskich współpracował przede wszystkim z «Przedświtem» i «Krytyką». Znany był zwłaszcza jego artykuł w «Przedświcie» z lipca 1902, ogłoszony pod pseudonimem Oficera Piechoty, omawiający zagadnienia walki zbrojnej i wzywający do rozpoczęcia przygotowań rewolucyjnych i nawiązania kontaktów z elementami rewolucyjnymi w wojsku rosyjskim. Pisywał dużo szkiców i artykułów historycznych, m. in. z historii Komuny Paryskiej r. 1871, z historii społecznej państwa polskiego, o autonomii Litwy itp. W rękopisie pozostała jego obszerniejsza Historia Komuny. Jednym z jego pseudonimów był H. Nowina. Ogłosił także kilka wierszy i artykułów krytyczno-literackich. Na skutek ciężkiego stanu zdrowia nie mógł brać bezpośredniego udziału w walkach rewolucyjnych 1905–6. Po klęsce rewolucji G. uczestniczył we wszystkich pracach przygotowawczych, mających na celu stworzenie kadr przyszłej armii polskiej, której powstania jednak nie doczekał. Zmarł w Algerze, dokąd wyjechał dla poratowania zdrowia, 25 V 1911 na skutek gruźlicy płuc. W intelekcie jego przejawiały się wyraźnie silne wpływy francuskie.
Sokolnicki M., Czternaście lat, W. 1936; Pobóg-Malinowski Wł., Józef Piłsudski, W. 1935, II; «Krytyka» 1900, nr 4; «Przedświt» 1902 nr 7 i 1911 nr 7–8.
Krzysztof Dunin-Wąsowicz