Hankiewicz Stanisław (1877–1928), autor gramatyki języka bantuskiego Nyanja (wym. Niańdża), jezuita. Ur. 11 II w Krysowicach (koło Mościc); po ukończeniu gimnazjum w Chyrowie wstąpił do zakonu jezuitów 27 II 1893 r. Studia humanistyczne i teologiczne odbywał w Nowym Sączu, Krakowie, a następnie w Barro w Portugalii, gdzie nauczył się języka portugalskiego. H. wysłany w r. 1909 do Afryki jako misjonarz jezuicki (działalność misyjna była związana z działalnością kolonizatorską państw europejskich) – działał w Boroma i Angonii (Mozambik), skąd w r. 1912 przyjechał do Polski. Po dwóch latach wyjechał do północnej Rodezji, pracował w Chingombe (do 1923), potem w Kasisi i w r. 1925 wrócił do Polski. H. zmarł w Krakowie 14 III 1928 r. W Rodezji H. opanował język murzyński Nyanja i opracował pierwszą polską gramatykę języka bantuskiego, a mianowicie głównego wówczas języka używanego przez Murzynów w Rodezji Cinyanja (Cziniańdża), pt. Praktyczna gramatyka języka Nyanja (Kraków 1928). Opracował też słownik polsko-cinyanja, który pozostał w rękopisie. W tymże języku wydał książeczki treści religijnej, jak Fyewo fya Lesa (Mały katechizm), Ulemu va Virgo Maria (Chwała Dziewicy Marii), obie wydane w Krakowie w r. 1926, oraz Sansi la ana Mulungu. Przygotował też w języku Nyanja przekład Nowego Testamentu.
H. zaznaczył się przede wszystkim na polu polskiej afrykanistyki, a jego dzieło gramatyczne miało znaczenie pionierskie. Polska lingwistyka bowiem w tym czasie nie miała na polu afrykanistyki jeszcze żadnych prac. H. starał się przyswoić lingwistyce polskiej język o strukturze całkowicie odmiennej od polszczyzny, musiał stworzyć, względnie skopiować z języka angielskiego czy portugalskiego odnośną terminologię gramatyczną, nie mówiąc już o słownictwie zupełnie odmiennym, bo symbolizującym odmienny typ kultury, psychiki i środowiska Murzynów Afryki południowo-wschodniej. Praca H-a została przyjęta z uznaniem przez językoznawców światowych.
Krzyszkowski J., Polska misja w Afryce, Kr. 1923; tenże, H. S., Polska misja w Afryce, Kr. 1927. – Informacji dot. działalności H-a na polu afrykanistyki dostarczył prof. Roman Stopa.
Red.