Herman (Hermann) Stanisław (ok. 1620–1680), minister kalwiński. Był synem ministra krakowskiego, Andrzeja. W r. 1645 wyjechał jako stypendysta zborowy do gimnazjum w Bremie, a 26 I 1646 r. zapisał się na uniwersytet we Franeker, gdzie był uczniem Jana Cocceiusa. Po studiach odbytych w atmosferze irenicznego kalwinizmu powrócił do kraju (1648) i rozpoczął pracę duszpasterską (zapewne jako diakon) w rodzinnej wsi ojca, Kozach. 30 III 1653 r. został ministrem w Brzostowcu w Opoczyńskiem, a w latach «potopu» pracował w zborze krakowskim. 13 VI 1659 r. obrano H-a pisarzem dystryktu krakowskiego, a w 15 dni później objął on oficjalnie funkcję ministra połączonego zboru krakowsko-lucjanowicko-wiatowickiego. Mimo wielkich zniszczeń, skromnych warunków (zajmował z rodziną część chałupy kmiecej) i zbrojnych zaczepek kontrreformacji, zdołał odbudować zbór w swej głównej siedzibie w Wiatowicach. W czasie pobytu tutaj (trwał on do końca 1664) robił H. kronikarskie notatki w księdze zborowej, dotyczące stanu kalwinizmu w okolicach Krakowa. W latach siedemdziesiątych był ministrem w Łapczynej Woli koło Końskich, spełniał nadal funkcję notariusza dystryktowego, a w czerwcu 1675 r. został zastępcą przebywającego na wygnaniu konseniora dystryktu krakowskiego. Na tym stanowisku przeciwstawiał się wpływom ministerskiej rodziny Petroselinów, ale w sierpniu 1677 r. nie przyjął ofiarowanej sobie godności konseniora, tłumacząc się starością. Zmarł prawdopodobnie przed 4 X 1680 r. H. był autorem wydanej drukiem, ale niedostępnej dziś książki, Disputatio de decreto Dei.
Brat H-a Paweł (ok. 1608–1650) od 6 V 1635 r., na życzenie patrona Wojczy, był tam ministrem, od 22 VIII 1636 pisarzem dystryktu sandomierskiego, a od 30 VIII 1641 konseniorem. Od r. 1634 brał często udział w synodach prowincjonalnych.
Jocher; – Łukaszewicz J., Dzieje kościołów wyznania helweckiego w dawnej Małej Polsce, P. 1853 s. 420–2; M[erczyng] H., Zbory i senatorowie protestanccy w dawnej Rzpltej, W. 1904 s. 47, 48, 78; Wajsblum M., Ex regestra Arianismi, „Reform. w Pol.” R. 7/8 1935–6 s. 276, R. 9/10: 1937–9 s. 248, 253, 256, 293, 341, 346–7, 357; – B. Uniw. Warsz.: Depozyt synodu ewangelicko-reformowanego, rkp. Syn. 36 (kronika zboru wiatowickiego), k. 15 v.–25 v., 92 r., 94 v.–96 r., 98 r., 103, 109 v.–110 r., Syn. 476 k. 3 r.–4 r., 13 r.; Zbiory Zakł. Dok. IH PAN w Kr.: Kartoteka Komitetu Źródeł do dziejów Życia Umysłowego Polski; AGAD: Depozyty Wileńskie 38 i 43.
Wacław Urban