Kropiński Stanisław h. Sulima (ok. 1725–1773), poseł na sejmy, konfederat barski. Pochodził z niezbyt zamożnej średniej szlachty poleskiej. Syn Piotra (ok. 1665–1732), rotmistrza przedniej straży lit., i Anny z Laskowskich. W r. 1746 był miecznikiem egzulanckiego powiatu nowogrodzkiego w woj. czernihowskim, a «chodząc» dzierżawami i zastawami dorobił się własnej «wioseczki» Paszuki na pograniczu wołyńskim. W dążeniu do wybicia się świadczył swe usługi kolejno: Sapiehom, Czartoryskim, Radziwiłłom, Potockim, Branickim. Ze swymi mocodawcami układał listy kandydatów na sejmy, trybunały i urzędy. Posiadał ważki głos w sprawie utrzymania czy zerwania sejmiku. O przodownictwo w woj. brzeskim rywalizował z Marcinem Matuszewiczem, stronnikiem «familii».
Na sejmie 1748 r. jako poseł brzesko-litewski reprezentował stronnictwo radziwiłłowskie, ale wkrótce pozyskał zaufanie Jerzego Flemminga, podskarbiego w. lit., i stał się jednym z głównych jego doradców i filarów stronnictwa Czartoryskich, dzięki czemu otrzymał w r. 1752 urząd sędziego grodzkiego brzeskiego. W r. 1754 K. ubiegał się w Brześciu o mandat poselski z ramienia «familii», ale w chwili gdy Flemming, upatrzony na marszałka, podnosił laskę, obaj o mało nie zostali zarąbani szablami przez przeciwników. Flemming obwiniał K-ego o słabe przygotowanie wyborów i stracił doń zaufanie. Wówczas K. przerzucił się do obozu radziwiłłowskiego. W tym czasie ożenił się z Zuzanną Orzeszkówną, posażną córką Michała, marszałka pińskiego. Prowadząc wystawne życie szybko roztrwonił posag żony. Z pomocą przyszedł hetman w. lit. M. K. Radziwiłł, który w r. 1758 nadał mu tytularną szarżę porucznika petyhorskiego, z roczną pensją 2 000 złp. Szykanowany przez Flemminga, zrzec się musiał w r. 1759 sędziostwa brzeskiego. Wysługiwał się Radziwiłłom na sejmikach deputackich i gospodarskich. Dn. 16 III 1761 r. został marszałkiem sejmiku poselskiego brzeskiego lit., który utrzymał się tylko dzięki temu, że K. rozdzielił mandaty poselskie między oba zwalczające się stronnictwa. Po rychłej śmierci hetmana pośpieszył w r. 1762 na dwór jego syna Karola Radziwiłła «Panie Kochanku». Za zgodą nowego pryncypała został posłem na sejmiku brzeskim lit., gdzie zastosował z powodzeniem swą taktykę: utrzymać sejmik za cenę podziału obu mandatów poselskich między rywalizujące z sobą stronnictwa. W tym czasie wszedł K. w bliższe stosunki z Joachimem Potockim, starostą trembowelskim. W r. 1764 podpisał z woj. brzeskim elekcję Stanisława Augusta Poniatowskiego.
Do konfederacji barskiej przystąpił niewątpliwie już 24 IX 1768 r. (nie zaś dopiero 30 VI 1769 r., jak u Konopczyńskiego), gdy O. G. Bęklewski podniósł ją w woj. brzeskim. Tytułował się wówczas konsyliarzem generalnym W. Ks. Lit. W recesie nieświeskim (29 X 1768) nie wziął udziału, krzątał się natomiast około ponownego zorganizowania konfederacji kontaktując się z księżną Anną Jabłonowską i hetmanem J. K. Branickim. W końcu sierpnia 1769 r. z Białegostoku, drogą okrężną przez Prusy i Śląsk, podążył do Białej i wziął tam udział w końcowej fazie prac nad organizacją Generalności. Nie udało mu się jednak przeforsować na sekretarza generalnego Józefa Sapiehy, krajczego lit. W Generalności, której 13 XI zaprzysiągł wierność, reprezentował w charakterze konsyliarza województwo brzesko-lit. W Radzie Najwyższej był jednym z najaktywniejszych jej członków. Wchodził do Wydziału złożonego z 9 osób, które podpisywały wraz z marszałkiem wszystkie uchwały Generalności. Od 1 II 1770 r. do końca konfederacji był członkiem siedmioosobowej Rady Skarbowej, zwanej później Radą Ekonomiczną. Dn. 13 III t. r. otrzymał K. polecenie przyjazdu do Dukli, dokąd przybył Ignacy Twardowski z tajną misją z Warszawy. Dn. 14 IV delegowany był do inkwizycji aresztowanego Józefa Bierzyńskiego, marszałka sieradzkiego. Przesłuchania nie ukończył z powodu ucieczki aresztanta, ale podpisał dekret skazujący zaocznie Bierzyńskiego na karę śmierci. Dn. 20 VI został członkiem Komisji do zorganizowania sądów konfederackich. W Generalności K. reprezentował początkowo kierunek polityki biskupa Adama Krasińskiego, później jednak związał się z obozem wesslowskim, ale stale pozostawał w bliskim kontakcie z Karolem Radziwiłłem. Po upadku konfederacji nakłaniał marszałków i konsyliarzy litewskich do składania recesów oraz prowadził «nowy werbunek» dla domniemanej konfederacji pod laską Józefa Sosnowskiego. Widząc nierealność tych zamiarów, wyjechał do Gdańska i tam zmarł późną wiosną 1773 r. (13 VI już nie żył). Z Zuzanny Orzeszkówny zostawił syna Ludwika (zob.).
Boniecki; Uruski; – Bartoszewicz J., Kropińscy, obrazki sejmikowego życia z czasów saskich, w: Dzieła, Kr. 1880 VII 1–46, 162, 240; Kantecki K., Szkice i opowiadania, P. 1883 s. 88; Konopczyński, Konfederacja barska; tenże, Polska w dobie wojny siedmioletniej, W. 1911 II; Pułaski K., Szkice i poszukiwania historyczne, Kr. 1906 III 243, 245, Lw. 1909 IV; – Diariusze sejmowe z wieku XVIII, Wyd. W. Konopczyński, W. 1911 I; Elektorów poczet, Wyd. O Pietruski, Lw. 1845; Konfederacja barska, Wybór tekstów, Wyd. W. Konopczyński, Kr. 1928 s. XXIX, 60, 71; Matuszewicz M., Pamiętniki, Wyd. A. Pawiński, W. 1876 I–IV; Mémoires du roi Stanislas-Auguste Poniatowski, S.-Pét. 1914; Polityka i ustrój Generalności konfederacji barskiej, Wyd. W. Konopczyński, Arch. Kom. Hist., Kr. 1930 XIV; Vol. leg., VII 129; Z pamiętnika konfederatki księżnej Teofili z Jabłonowskich Sapieżyny (1771–3), Wyd. W. Konopczyński, Kr. 1914; – AGAD: Arch. Radziwiłłowskie dz. V t. 168 nr 7796, 7797; B. Czart.: rkp. nr 837 s. 99, nr 924 s. 361, nr 3470 s. 131; B. Kórn.: Arch. Zaremby rkp. III 192; B. Tow. Przyj. Nauk w Wil.: rkp. 94 (w odpisach autora).
Wacław Szczygielski