INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Stanisław Maria Skibniewski      Stanisław Skubniewski, wizerunek na podstawie fotografii. .

Stanisław Maria Skibniewski  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1997-1998 w XXXVIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Skibniewski Stanisław Maria, pseud. konspiracyjny Cubryna (1901–1958), inżynier elektryk, dyrektor Elektrowni Warszawskiej, oficer Armii Krajowej. Ur. 5 VIII we Lwowie, był synem Jakuba Wacława (1864–1951), chemika, właściciela dóbr Andrejkowce w pow. płoskirowskim, po r. 1918 wyższego urzędnika państwowego, i Anny z Zaleskich (1869–1937), stryjecznym bratem Zygmunta (zob.).

Początkowe klasy szkoły średniej S. ukończył w gimnazjum Naumienki w Kijowie, następnie w l. 1917–18 uczył się w gimnazjum polskim w Płoskirowie. W l. 1915–17 był członkiem konspiracyjnej Rady Polskiej Korporacji Uczniowskiej (PKU) w Kijowie i przewodniczącym jej koła klasowego w gimnazjum Naumienki oraz kierownikiem biblioteki PKU, w r. 1916 wziął udział w tajnym zjeździe tej organizacji z całej Rosji w Kijowie. T. r. wstąpił do harcerstwa; w Płoskirowie zorganizował polskie drużyny: męską i żeńską, został drużynowym tej pierwszej, a także hufcowym harcerstwa w Płoskirowie. Tam również, wraz z kolegami, organizował wykradanie z rosyjskich magazynów wojskowych broni, furażu i żywności dla polskich oddziałów działających na Podolu i Ukrainie.

Wiosną 1918 S. wyjechał do Lwowa, a następnie przez Kraków do Warszawy, gdzie po rocznej nauce w gimnazjum Rady Głównej Opiekuńczej (późniejsze gimnazjum Kazimierza Kulwiecia) zdał maturę w maju 1920. W lipcu t. r. zgłosił się ochotniczo do wojska i został przydzielony do Szkoły Podchorążych Artylerii w Poznaniu, a po jej ukończeniu – do 3. Dywizjonu Artylerii Konnej. Od marca do października 1921 przebywał w Centrum Wyszkolenia Obrony Przeciwlotniczej, początkowo jako uczeń, a następnie jako instruktor, po czym został przeniesiony do rezerwy w stopniu podporucznika. W l. 1922–8 studiował na Politechn. Gdań.; ukończył ją z tytułem inżyniera elektryka. W czasie studiów brał udział w pracach Bratniej Pomocy Zrzeszenia Studentów Polaków Politechn. Gdań., w r. 1923 był też członkiem założycielem korporacji studenckiej «Helania». Od czerwca 1928 do października 1937 pracował w Polskich Zakładach Elektrycznych Brown-Boveri Sp. Akc. w Warszawie; od sierpnia 1928 do marca 1930 odbywał praktykę w centralnych zakładach elektrotechnicznych Brown-Boveri Compagny w Baden w Szwajcarii. Po powrocie do kraju został pracownikiem warszawskiej centrali firmy, a po jej przekształceniu w r. 1933 w Zakłady Elektromechaniczne Rohn-Zieleniewski Sp. Akc. – członkiem zarządu i dyrektorem technicznym. Równocześnie od marca 1935 do sierpnia 1936 był kierownikiem Inspekcji Elektrycznej m. st. Warszawy; zajmował się m. in. sprawami procesu gminy warszawskiej z Francuskim Tow. Elektryczności w Warszawie. Od października 1937 był dyrektorem technicznym, a następnie zastępcą dyrektora naczelnego Elektrowni Warszawskiej na Powiślu. W l. trzydziestych brał udział w pracach Stow. Elektryków Polskich (SEP); był członkiem Komisji Maszyn Elektrycznych oraz Grupy Przemysłowej SEP, której zadaniem było popieranie rozwoju rodzimego przemysłu elektrotechnicznego.

W kampanii wrześniowej 1939 r. S. w stopniu porucznika był oficerem ogniowym 6. baterii 28 p. artylerii lekkiej. Następnie wrócił na swe stanowisko w Elektrowni Warszawskiej. Po usunięciu przez władze niemieckie dotychczasowego dyrektora Alfonsa Kühna, S. od marca 1942 był dyrektorem elektrowni aż do powstania warszawskiego. Zatrudniał wielu ludzi wyłącznie dla zaopatrzenia ich w legitymacje elektrowni, zabezpieczające przed łapankami i wywożeniem na roboty do Niemiec; w r. 1944 liczba pracowników przekraczała dwukrotnie faktyczne potrzeby zakładu. Zbojkotował też zarządzenie niemieckie przekazywania dla przemysłu wojennego wyrobów miedzianych. Od r. 1942 w porozumieniu z władzami Armii Krajowej, współorganizował na terenie elektrowni oddział Służby Ochrony Powstania (od r. 1943 Wojskowej Służby Ochrony Powstania – WSOP), którego zadaniem miało być początkowo utrzymanie ciągłości pracy Elektrowni w wypadku podjęcia walki z Niemcami. Od r. 1943 oddział był przygotowywany do akcji zbrojnej przeciw załodze niemieckiej. T. r. S. («Cubryna») został awansowany do stopnia kapitana. W momencie wybuchu powstania 1 VIII 1944 dowodził zgrupowaniem «Elektrownia», wchodzącym w skład I Rejonu Obwodu Śródmieście, i podlegał «Krybarowi» (kpt. Cyprian Odorkiewicz). Po kilkunastu godzinach walki, kierowany przez S-ego atak na niemiecką załogę elektrowni zakończył się sukcesem: opanowano główny budynek, wzięto do niewoli 50 Niemców, a także zdobyto dużo amunicji i broni, w tym 3 karabiny maszynowe. Była to jedna z nielicznych udanych akcji zdobycia ważnego strategicznie obiektu w pierwszym dniu powstania. W następnych dniach opanowano cały teren elektrowni, przy stosunkowo niewielkich stratach własnych. Relacja S-ego pt. Zbrojne opanowanie Elektrowni Warszawskiej zostało opublikowane pośmiertnie w „Stolicy” (1960 nr 31). Wspólnie z kpt. «Krybarem» S. był inicjatorem budowy w warsztatach elektrowni wozu pancernego «Kubuś», który brał udział w walkach na terenie Uniw. Warsz. Dzięki zabiegom S-ego i kadry kierowniczej, a także wysiłkowi robotników, którzy węgiel do pieców dowozili taczkami, utrzymano elektrownię w ruchu, co umożliwiło też dostawę wody do objętego powstaniem miasta. Elektrownia działała do 5 IX, po czym S. wraz z oddziałem wycofał się w rejon ul. Pierackiego (obecnie Foksal), a następnie ul. Hożej, gdzie część oddziału, włączona do batalionu «Iwo», brała udział w walkach o utrzymanie skrzyżowania ul. Marszałkowskiej z Al. Jerozolimskimi. Po kapitulacji powstania S. był więźniem oficerskich obozów jenieckich w Bergen-Belsen i Sandbostel, a po uwolnieniu, od maja 1945 przebywał w Brukseli, gdzie pracował w Polskim Czerwonym Krzyżu.

Do kraju powrócił S. w styczniu 1946 i do grudnia t. r. był dyrektorem technicznym Centralnego Zarządu Przemysłu Elektrotechnicznego w Warszawie. Następnie przeniósł się do Wrocławia. Tu do końca 1948 r. pracował jako kierownik działu elektrycznego w Społecznym Przedsiębiorstwie Budowlanym. Od września 1947 był biegłym sądowym z zakresu zagadnień energetycznych, elektrotechnicznych i mechanicznych Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu. W r. 1948 S. był przez ok. 2 miesiące więziony, prawdopodobnie w związku z aresztowaniem żony. W r. 1949 przeniósł się do Warszawy, gdzie został starszym projektantem w Biurze Projektów Urządzeń Elektrycznych Centrali Handlowej Przemysłu Elektrotechnicznego. Od r. 1950 do śmierci był starszym projektantem w Centralnym Biurze Projektów Architektonicznych i Budowlanych, przekształconym w r. 1951 w Miastoprojekt-Specjalistyczne. Równocześnie w r. akad. 1951/2 prowadził wykłady w Wyższej Szkole Inżynierskiej w Warszawie. Zmarł 3 V 1958 w Warszawie i pochowany został na cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Odznaczony był Krzyżem Walecznych, Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami i Medalem za Warszawę.

S. ożeniony był (ślub 18 IX 1928) z Marią ze Skibińskich (zob. Skibniewska Maria), dzieci nie miał.

 

Fot. w Mater. Red. PSB; Enc. Warszawy, W. 1994; Ostaszewski J., Genealogia Skibniewskich, W. 1993 [druk małej poligrafii]; – Bartoszewski W., 1859 dni Warszawy, Wyd. 2, Kr. 1982; Borkiewicz A., Powstanie warszawskie 1944, Wyd. 3, W. 1969; Cywilna obrona Warszawy we wrześniu 1939 r., W. 1965; Energetycy w służbie Warszawy 1902–1965, W. 1966 s. 58; Gajewski H., Urządzenia komunalne Warszawy, W. 1979; Grigo T., Powiśle Czerniakowskie 1944, W. 1989; Historia elektryki polskiej, W. 1972–7 I (fot.), II, IV; Historia Stowarzyszenia Elektryków Polskich 1919–1959, W. 1959; Kubiatowski J., Sylwetki zasłużonych energetyków polskich, „Energetyka” 1972 nr 7 s. 250–1 (fot.); Mikos S., Polacy na politechnice w Gdańsku w latach 1904–1939, W. 1987; Oddziały powstania warszawskiego, W. 1988; Pawłowicz H., Okupacyjne dzieje samorządu Warszawy, W. 1974; Zonik Z., Elektrownia. Reduta Powiśla warszawskiego, W. 1995; – Ludność cywilna w powstaniu warszawskim, W. 1974 I cz. 1, III; – CAW: Akta personalne – teczka nr 3537, MN–odrzuc. 21 VI 1938; Zarząd Okręgu Związku Kombatantów R.P. i b. Więźniów Politycznych (dawny ZBoWiD) w W.: t. 46/2/57; – Relacje i materiały w posiadaniu Gabrieli Mück z W.

Stanisław Konarski

 

 
 

Powiązane artykuły

 

Polskie Państwo Podziemne 1939-1945

Polska była pierwszym państwem, które powiedziało "Nie!" żądaniom ustępstw terytorialnych ze strony nazistowskiej Rzeszy Niemieckiej. Polska była pierwszym państwem, które zbrojnie przeciwstawiło......
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Józef Ludwik Zając

1891-03-14 - 1963-12-12
generał dywizji WP
 

Jerzy Leszczyński

1884-02-06 - 1959-07-09
aktor teatralny
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Zofia Romanowiczówna

1842-03-31 - 1935-06-04
nauczycielka
 

Aleksander Rytel

1896-03-30 - 1984-11-15
działacz polonijny
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.