Rechowicz Stanisław Michał Jan (1781–1864), pułkownik WP. Ur. 22 IX w Krakowie, był synem Franciszka i Katarzyny z Czerwińskich.
Dn. 3 I 1806 R. wstąpił na ochotnika do pierwszego regimentu liniowego płk. Józefa Grabińskiego wchodzącego w skład armii lombardzkiego Królestwa Włoskiego Napoleona. Było to w okresie przygotowań do akcji przeciwko Neapolowi po detronizacji Burbonów Sycylijskich. R. uczestniczył w działaniach przeciwko wojskom neapolitańskim, brał udział 9 III 1806 w zwycięskiej bitwie pod Campo Tenese, w nocy 31 III/l IV znalazł się w walkach kompanii pułku zaatakowanej pod Santa Eufemia przez oddział powstańców. Dn. 17 III 1806 awansował na stopień furiera, w przededniu walk w Kalabrii z oddziałami angielsko-sycylijskimi – na stopień sierżanta (1 VII t.r.), następnie starszego sierżanta (1 X t.r.), a już w składzie armii Królestwa Neapolu, przed opuszczeniem Włoch i udaniem się w drogę do kraju, adiutanta podoficera (1 III 1807).
W Legii Polsko-Włoskiej R. mianowany został 15 VII 1807 porucznikiem adiutantem-majorem 3 p. piechoty i w stopniu tym został zatwierdzony 20 VI 1808. Od 11 XI 1807 do 21 II 1808 pozostawał z Legią w służbie westfalskiej króla Hieronima, a następnie, zgodnie z rozkazami cesarskimi, pociągnął z całą Legią, noszącą obecnie nazwę Nadwiślańskiej, przez Paryż, Bordeaux, Bajonnę w kierunku Hiszpanii, dokąd przybył 23 VI 1808, aby 29 VI dołączyć pod Saragossą do armii. Brał udział w pierwszym oblężeniu tego miasta (30 VI – 15 VIII 1808), w czasie którego 16 VII mianowany został kapitanem adiutantem-majorem, a 4 VIII otrzymał postrzał w brzuch od kuli karabinowej. Po odstąpieniu od oblężenia R. uczestniczył w akcjach na terenie Aragonii, przy reorganizacji Legii 7 XI 1808 przeniesiony został do 2 p. piechoty i przeznaczony do 1 batalionu. Z pułkiem tym bił się 23 XI t.r. pod Tudelą a następnie wziął udział w drugim oblężeniu Saragossy (od 20 XII 1808) i w walkach przy zdobywaniu klasztoru Św. Józefa (11 I 1809). Walczył aż do kapitulacji miasta (20 II 1809). Stanął następnie ze swym pułkiem w Alcaniz, skąd dokonywano wypadów w kierunku Tortozy. W podjętej przez gen. Louisa Sucheta, dowódcy 3 korpusu armii Hiszpanii, ofensywie przeciwko armii gen. Joaquin Blake’a, R. dowodził prawym skrzydłem tyralierów swego pułku w zwycięskiej bitwie pod Maria koło Saragossy (15 VI 1809) oraz w następnej, również pomyślnej, pod Belchite (18 VI). Dn. 19 VI R. dotarł ponownie do Alcaniz i odtąd uczestniczył w czuwaniu nad bezpieczeństwem linii komunikacyjnych w kierunku Saragossy. Dn. 29 XII 1809 mianowany został kawalerem orderu Legii Honorowej, 26 XI 1810 przyznany mu został Krzyż Kawalerski Virtuti Militari. W l. 1810–11 brał udział w działaniach bojowych pułku. Dn. 20 V 1811 R. otrzymał nominację na stopień kapitana grenadierów. Odznaczył się w oblężeniu Tortozy (15 XII 1810 – 2 I 1811) oraz przy zdobywaniu fortu Oropesa (9–11 X 1811), gdzie ze swoją kompanią stanowił czoło kolumny szturmowej. Po sforsowaniu rzeki Guadalaviar R. uczestniczył ze swym pułkiem w złamaniu oporu Hiszpanów na przyczółku mostowym pod Walencją (26 XII 1811), a następnie w oblężeniu miasta aż do jego kapitulacji (9 I 1812). W związku z zakończeniem udziału w walkach w Hiszpanii otrzymał R. dekretem cesarskim z 31 III 1812 donację o dochodzie 1 tys. fr. z Octroi du Rhin wraz z tytułem kawalera Cesarstwa. W tym czasie R. znajdował się już we Francji, w marszu ze swym pułkiem z Paryża, do zakładu Legii Nadwiślańskiej w Sedanie.
Po przeprowadzonej reorganizacji pułk R-a z pozostałymi pułkami Legii Nadwiślańskiej, wchodzącymi w skład dywizji gen. Michela Claparède’a, pociągnął na wyprawę rosyjską. R. zajmował stanowisko dowódcy kompanii grenadierów 1 batalionu 2 p. Był w bitwie pod Smoleńskiem, zakończonej zdobyciem miasta (17 VIII 1812), odznaczył się w bitwie pod Możajskiem (7 IX), gdzie otrzymał postrzał w głowę. Powrócił do szeregów i 4 X w bitwie pod Tarutinem, w czasie przejścia ze swym pułkiem pod ogniem przez rzeczkę Czerniczną, został ranny kulą karabinową w lewą nogę. W bitwie pod Winkowem (18 X) R. na czele swej kompanii grenadierskiej odparł dwie szarże atakujących rosyjskich ułanów i dragonów. Przy przeprawie przez Berezynę (28 XI) R. prowadząc atak na bagnety oddziału 40 grenadierów na kolumnę piechoty rosyjskiej, otrzymał ciężką ranę w lewe udo oraz przestrzał obu nóg i uraz biodra. Opuścił szeregi i na własną rękę przez Mołodeczno, Wilno, Kowno, Toruń przedostał się do Poznania, skąd udał się do Francji.
Dn. 1 VI 1813 R. wyjechał do Bourbonne-le-Bains, 1 VIII t.r. został skierowany do zakładu Pułku Piechoty Nadwiślańskiej w Sedanie. W dn. 6 XI 1813 R. przeznaczony został do prac związanych z przeprowadzeniem poboru, po zakończeniu których powrócił do zakładu pułku. Umieszczony w pułku Nadwiślańskim (1 I 1814), przeniesiony został na powrót do jego zakładu znajdującego się już w Compiègne (5 III), lecz po staraniach o skierowanie do czynnej służby liniowej otrzymał przydział do 15 francuskiego p. piechoty liniowej, z którym znajdował się w ostatnich walkach pod Paryżem (30 III). Po abdykacji Napoleona R. uwolniony ze służby francuskiej powrócił z wojskiem polskim do kraju.
W armii Król. Pol. R. w posiadanym stopniu kapitana przeznaczony został 20 I 1815 na stanowisko adiutanta polowego gen. Józefa Chłopickiego, dowódcy 1 dyw. piechoty, 16 II 1816 otrzymał przydział do 1 p. piechoty liniowej z pozostawieniem przy pełnionych obowiązkach adiutanckich. Wykonywał je do urlopowania gen. J. Chłopickiego (17 II 1817). Dn. 30 III 1817 R. został mianowany majorem w swym pułku stojącym garnizonem w Warszawie, 9 IV 1820 objął w Trojanowie obowiązki dowódcy 2 batalionu; 15 VII 1824 awansował na stopień podpułkownika, 16 IV 1825 przesunięty został na stanowisko dowódcy 1 batalionu, stacjonującego wraz z całym pułkiem ponownie w Warszawie. W czasie następnego pobytu garnizonowego pułku w Warszawie umieszczono go 9 IV 1828, z uwagi na stan zdrowia, między oficerami nie będącymi w czynnej służbie. Wyjeżdżał corocznie na urlopy lecznicze do Austrii i Niemiec. W r. 1830 R. otrzymał Znak Honorowy za 20 lat nieskazitelnej służby oficerskiej.
Po wybuchu powstania R. został 1 IV 1831 mianowany prezesem nadzwyczajnego stałego Sądu Wojennego w Warszawie, 9 VI t.r. powołany przez Komisję Rządową Wojny (KRW) w skład Komisji Rozpoznawczej nominacji oficerskich. Dn. 5 VIII 1831 wystąpił poprzez KRW do Naczelnego Wodza z prośbą o umieszczenie, ze względu na zły stan zdrowia, w Korpusie Inwalidów i Weteranów z awansem na stopień pułkownika. Mimo że R. pozostał w Warszawie po kapitulacji miasta, Naczelny Wódz rozkazem dziennym wydanym 9 IX w Modlinie mianował go pułkownikiem w Korpusie Inwalidów i Weteranów. R. ponowił przysięgę homagialną. Zmarł 18 III 1864 w Warszawie, 20 III pochowany został na cmentarzu Powązkowskim.
R. rodziny nie założył.
Pol. Enc. Szlachecka, X; Révérend A., Armorial du Premier Empire. Titres, Majorats, et Armoiries concédés par Napoléon I-er, Paris 1897 IV 118; Uruski, XV; Łoza, Legia Honorowa; Martinien A., Tableaux par corps et par batailles des officiers tués et blessés pendant les guerres de l’Empire (1805–1815), Paris 1899 s. 507; – Gembarzewski, Wojsko Pol., 1815–30; Kirkor S., Legia Nadwiślańska 1808–1814, Londyn 1981 s. 205, 465, 510, 522, 528, 536, 545, 550, 568; tenże, Polscy donatariusze Napoleona, Londyn 1974 s. 22, 82; Pachoński J., Legiony Polskie – Prawda i legenda 1794–1807, W. 1979 IV; Żychliński, Kronika rodzin, s. 371; – Brandt H., Pamiętniki oficera polskiego (1808–1812), W. 1904 III 69, 162–3; Lista imienna Generałów, Oficerów wyższych i niższych oraz Urzędników wojskowych, tak w służbie będących, jak i dymisjonowanych, Znakiem Honorowym zaszczyconych, W. 1830; Lux K., Lista imienna Oficerów Legionów Polskich we Włoszech..., w: Wójcicki K. Wł., Cmentarz Powązkowski, W. 1858 III, Dodatki i przypisy s. XXVIII, XXXVI; Roczniki Woyskowe Królestwa Polskiego, W. 1817–1830; Rozkazy dzienne Naczelnego Wodza (W.), 1815–1831; Źródła do dziejów wojny polsko-rosyjskiej 1830–1831 r., W. 1933 III; – „Kraj, Życie i Sztuka” 1902 nr 41; „Kur. Warsz.” 1864 nr 65; – AGAD: Akty Kom. Rząd. Wojny rkp. 69c s. 31–32, rkp. 475 s. 84–6 165, rkp. 478 s. 12; Arch. Hist. du Ministère de la Guerre w Paryżu – Château de Vincennes: Sekcja Admin., teki osobowe; Paraf. Św. Jana w W.: Akty zgonów 1864 nr 169; Paraf. W. Świętych w Kr.: Liber baptisatorum 1779–1789 s. 85; – Materiały Red. PSB; – Łoza S., Virtuti Militari 1792–1819, W. 1953 (mszp. w posiadaniu Zbigniewa Zacharewicza); Pachoński J., Słownik Biograficzny Oficerów Legionów Polskich 1797–1807 (mszp. w posiadaniu rodziny); – Kartoteka oficerów WP 1815–1831 Zbigniewa Zacharewicza z Kr.
Zbigniew Zacharewicz