Motyka Stanisław (1906–1941), taternik, narciarz i olimpijczyk, przewodnik tatrzański. Ur. 6 V w Zakopanem, był synem Jana i Karoliny. Ojciec jego był stelmachem i pracował początkowo w Łodzi, a następnie w Zakopanem. Do gimnazjum uczęszczał M. w Zakopanem, gdzie w r. 1930 złożył egzamin dojrzałości. Starania o przyjęcie do Centralnego Instytutu Wychowania Fizycznego w Warszawie zakończyły się niepowodzeniem, ponieważ nie złożył egzaminu wstępnego z pływania. Od wczesnych lat młodzieńczych uprawiał narciarstwo klasyczne w Sekcji Narciarskiej Polskiego Tow. Tatrzańskiego w Zakopanem oraz brał udział w wyprawach i wspinaczkach wysokogórskich. W r. 1928 reprezentował Polskę na Igrzyskach Olimpijskich w St. Moritz i zajął 24 miejsce w kombinacji klasycznej na 34 startujących. W pierwszej wspinaczce wysokogórskiej wziął udział, mając 17 lat. Dopiero jednak w r. 1929 zaczął uprawiać taternictwo na szerszą skalę wespół z tej miary taternikami, jak Witold Paryski, Tadeusz Pawłowski i Bronisław Czech. W l. 1930–2 dokonał, wraz z J. Sawickim, po raz pierwszy przejść poprzez północno-wschodnią ścianę Żłobistego Szczytu, wyżnią Basztową Przełęcz, południową ścianę Małego Lodowego Szczytu, południowo-zachodnią ścianę Ostrego Szczytu oraz trawers w poprzek południowej ściany Zamarłej Turni. Od r. 1931 brał udział w wielu wyprawach wraz z taternikami spiskimi i węgierskimi oraz był instruktorem na słowackich i węgierskich kursach taternickich. Łącznie przeszedł jako pierwszy ok. 60 dróg taternickich (odtąd przeważnie noszących jego nazwisko) oraz powtórzył wielką ilość najtrudniejszych przejść innych taterników. W r. 1937 złożył egzamin na przewodnika tatrzańskiego II kl. Wkrótce potem został przewodnikiem I kl. Od r. 1936 był również członkiem zarządu Zakopiańskiego Koła Klubu Wysokogórskiego. W r. 1939 został kierownikiem Szkoły Turystyki i Taternictwa Klubu Wysokogórskiego z bazą na Hali Gąsienicowej. Znany był jako autor fachowych artykułów, publikowanych na łamach „Taternika” i „Krzesanicy”, jako tłumacz oraz utalentowany karykaturzysta i fotoamator. W pierwszych dniach okupacji poszukiwany przez gestapo, zbiegł ze schroniska na Hali Gąsienicowej i rozpoczął działalność konspiracyjną jako jeden z «kurierów tatrzańskich» budapeszteńskiej Bazy Wojskowej. W r. 1940 w czasie przeprawy z Węgier do Polski został aresztowany w Słowacji; podczas przekazywania go na granicy w Muszynie władzom okupacyjnym w Polsce M. zdołał zbiec w brawurowy sposób i wrócić na Węgry. Na Węgrzech przebywał w obozie dla uchodźców cywilnych w Leányfalu nad Dunajem w pobliżu miasteczka Szentendre. Tam też utonął w Dunaju 7 VII 1941.
M. był stryjecznym bratem Zdzisława Motyki, znanego narciarza, olimpijczyka i lekkoatlety Akademickiego Związku Sportowego w Krakowie, zmarłego 21 III 1969.
Olszewicz, Lista strat kultury pol., s. 176; – Głuszek Z., Polscy olimpijczycy, W. 1971 s. 247; Jucewicz A., Stępiński W., Chwała olimpijczykom, W. 1968 s. 59–60 (fot.); toż w języku angielskim: The Roll of Honour Polish Olympic Athletes 1939–1945, W. 1972 s. 29–30 (w obydwóch pracach błędnie przedstawiona śmierć M-i); – Sprawozdanie Dyrekcji Gimnazjum Państwowego w Zakopanem za rok szkolny 1925/6 s. 42, 1926/7 s. 45, 1928/9 s. 62, 1929/30 s. 72–3; – Informacje W. H. Paryskiego, T. Pawłowskiego, W. Roj-Gąsienicy, J. Gąsienicy-Tomkowego, M. Motyki (wszyscy z Zakopanego) oraz Wacława Felczaka.
Kazimierz Toporowicz