Pogorzelski (Pasikoń-Pogorzelski) Stanisław h. Wczele (zm. 1656), kasztelan kaliski. Wnuk Stanisława (zob.), syn Macieja i Katarzyny z Ujejskich, był jeszczcze małoletni w r. 1618. Dworzanin królewski, woził na sejmik średzki 7 VIII 1628 legację królewską wzywającą do zgodnego uchwalenia i oddawania podatków. Podpisał 10 V 1632 laudum sejmiku poznańskiego i t. r. podczas elekcji z województwem poznańskim oddał głos na królewicza Władysława. Miał w r. 1640 starostwo powidzkie. Mianowany w r. 1641 kasztelanem rogozińskim, z sejmu w r. 1643 wyznaczony został na rezydenta przy królu w drugim półroczu. Zlecono mu 21 V 1644 towarzyszyć ciału zmarłej w Wilnie królowej Cecylii Renaty aż do granicy Królestwa. Kasztelanem kaliskim był w r. 1652, kiedy jako jeden z deputowanych podpisywał 8 VII asygnatę daną Krzysztofowi Żegockiemu na zaciąg 200 arkebuzerów. Podpisał następnie 16 VII t. r. asygnatę dla dokonywających zaciągi pułkowników i rotmistrzów wielkopolskich, zaś z sejmu wyznaczony został 23 VII na rezydenta przy boku króla od 1 III 1653. W chwili najazdu szwedzkiego, stosownie do uniwersału starosty generalnego wielkopolskiego, wydał 21 V 1655 własny uniwersał zwołujący pospolite ruszenie kaliskie do Koła na 8 VI celem odbycia tam popisu, w czerwcu zaś oświadczył przed aktami, że szlachta stawiła się i jest w gotowości. Uniwersały starosty generalnego wielkopolskiego, jak i wojewody kaliskiego z 20 VI nakazywały iść pod Ujście i Piłę. «Gotowość» szlachty kaliskiej była chyba nieco opóźniona, skoro P., przebywający jeszcze u siebie w domu w Pogorzeli, wydał 25 VI nowy uniwersał wzywający Kaliszan do Gniezna, gdzie obiecywał na nich czekać i zapowiadał ustalenie tam dalszej marszruty. W lipcu wraz ze swymi oddziałami kaliskiego pospolitego ruszenia przebywał w obozie pod Ujściem. Jego nazwisko nie figuruje jednak wśród senatorów podpisujących tamtejszą kapitulację.
P. był dziedzicem połowy miasta Pogorzeli oraz wsi: Głuszyna, Gumnowice, Osiek i Małgowo w pow. pyzdrskim. W l. 1636–45 posprzedawał wiele innych dóbr za łączną sumę 231 000 zł. Zmarł w r. 1656, zapewne pomiędzy majem a lipcem.
Pierwszą żoną P-ego była w r. 1627 Elżbieta z Błociszewa Gajewska, drugą, zaślubioną w roku 1643, Elżbieta Smuszewska (Smoszewska), wdowa 1.v. po Andrzeju Witosławskim, dworzaninie królewskim. P. zmarł bezdzietnie, a spadek po nim wzięli: siostrzeniec Adam Konarzewski i siostry: Marianna, zamężna Janowa Radzewska, Magdalena, zamężna Sewerynowa Bielicka, cześnikowa inowrocławska.
Estreicher, III 586; Niesiecki; Uruski; – Kubala L., Wojna szwedzka w r. 1655 i 1656, Lw. 1913 s. 71; – Łukaszewicz J., Krótki historyczno-statystyczny opis miast i wsi w dzisiejszym pow. krotoszyńskim…, P. 1875 II 109; – Akta sejmikowe woj. pozn., II; Radziwiłł, Memoriale, II; Vol. leg., IV 38, 177; – Arch. Państw. w P.: Gniezno Grodz. 140 k. 655v., Kalisz Grodz. 270 k. 694, 279 k. 985, 1019, 1074v., Kościan Grodz. 75 k. 653v., 292 k. 211, Poznań Grodz. 34 k. 281, 39 k. 121, 158v., 41 k. 133, 793, 864, 42 k. 379, 1037, 44 k. 589, 45 k. 55, 57v., 71v., 73v., 677 k. 324v., 1466v., 685 k. 948, 697 k. 444 v., 445v., Wschowa Grodz. 12 k. 211v., 61 k. 669, 718v., 62 k. 813, 77 k. 289.
Włodzimierz Dworzaczek