Piotrowski Stanisław (1849–1919), prawnik, ekonomista, socjolog. Ur. 14 IX w Warszawie. Po ukończeniu gimnazjum wstąpił do Szkoły Głównej Warszawskiej na Wydział Matematyczno-Fizyczny, następnie w l. 1867–9 studiował na Wydziale Prawa i Administracji. W r. 1871 uzyskał stopień kandydata praw na Uniw. Warsz. na podstawie rozprawy O stowarzyszeniach kredytu ludowego. Początkowo pracował jako urzędnik bankowy, a następnie jako buchalter w dyrekcji Kolei Nadwiślańskiej w Petersburgu. W l. 1878–88 był naczelnikiem Wydziału Kontroli Rozchodów w Warszawie. Następnie pracował w różnych instytucjach gospodarczych, m. in. w l. 1892–6 jako dyrektor wystawy prób i wzorów przy Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie, w l. 1901–6 jako kierownik biura warszawskiej generalnej reprezentacji towarzystwa ubezpieczeń «Jakor» w Moskwie, a także członek zarządów cukrowni Młodzieszyn i Krasiniec oraz towarzystwa akcyjnego «Fluid» w Warszawie. Przed pierwszą wojną światową był założycielem i prowadził towarzystwo wydawnicze «Spółka Wydawnicza Warszawska» o charakterze popularnonaukowym. Pracę naukową rozpoczął po r. 1888. Początkowo koncentrował się na krytyce poglądów K. Marksa, publikując m. in. K. Marksa teoria wartości. Studium ekonomiczne (W. 1891), Dyktatura proletariatu (W. 1906), Strajk mularski i wartość pracy (W. 1906). Przekładał także na język polski prace obce krytykujące marksizm. Zainteresowania naukowe P-ego były bardzo rozlegle, obejmowały zagadnienia polityczno-ekonomiczne (Technika i polityka. Studium, W. 1906), politykę gospodarczą (Przesilenie cukrownicze w Niemczech, W. 1895), problematykę przemysłową (Syndykaty przemysłowe. Studium ekonomiczne, W. 1893, O potrzebie wprowadzenia kursów rzemieślniczych do szkół wydziałowych dla podniesienia przemysłu w naszym kraju, Kr. 1908), rolną (Małe gospodarstwa rolne i ceny zboża, „Ateneum” T. 1: 1898), handlową (Handel cukrem, w: Encyklopedia rolnicza, W. 1894) i finansową (Akcje przemysłowe i giełda, „Ateneum” T. 1: 1898). Interesowały go głównie zagadnienia gospodarcze Król. Pol., a także Rosji i Niemiec. Większość prac miała charakter publicystyczny i zamieszczane były w czasopismach: „Ateneum”, „Gazeta Cukrownicza” i „Słowo”.
Oddzielny nurt w pracy naukowej P-ego stanowiła problematyka socjologiczna. Należał on do prekursorów socjologii w Polsce. Zgromadził pokaźny materiał, który tylko częściowo został opublikowany za jego życia, m. in.: Psychologia sekt („Ateneum” 1898 t. 3), Społeczne podstawy prawa i państwa („Ateneum” 1898 t. 4), Niemcy o Niemczech („Ateneum” 1898 i odb. W. 1898), Wspólna własność ziemska w gminie wielkorosyjskiej. Studium ekonomiczno-społeczne (W. 1902). Wiele artykułów i rozpraw P-ego, przeważnie przedtem nie drukowanych, ukazało się w wydanych przez Wyższą Szkołę Handlową, już po śmierci autora, w opracowaniu Edwarda Arnekkera, Szkicach socjologicznych (W. 1930). P. był przedstawicielem myśli konserwatywnej, przeciwnej rewolucji socjalnej i głoszącej solidaryzm klasowy. W tym duchu opracował w okresie rewolucji 1905–6 r. Projekt programu polskiego stronnictwa polityki realnej w sprawie robotniczej. Stanowisko wobec klasy robotniczej P. określał m. in. w broszurach: Uwłaszczenie robotników (W. 1906), Bezrobocie powszechne. Studium (W. 1906), Dla lepszej przyszłości. Kilka uwag w sprawie robotniczej (W. 1908), Praca i zarobki. Fakty i wnioski (W. 1914). P. zmarł 14 IX 1919 w Warszawie.
Brak informacji o stosunkach rodzinnych.
Ilustr. Enc. Trzaski; W. Ilustr. Enc. Gutenberga; Borowski S., Szkoła Główna Warszawska 1862–1869. Wydział Prawa i Administracji, W. 1937; Piotrowski S., Szkice socjologiczne, W. 1930 (bibliogr., życiorys, fot.).
Janusz Kaliński