Rzepiński Stanisław (1861–1944), filolog klasyczny, pedagog. Ur. 31 X w Tuligłowach pod Sądową Wisznią (a nie w Tarnopolu, jak w akcie zgonu) w rodzinie chłopskiej, był synem Wincentego i Marii.
W r. 1880 R. ukończył Gimnazjum im. Franciszka Józefa we Lwowie, po czym studiował filologię klasyczną na tamtejszym uniwersytecie pod kierunkiem Ludwika Ćwiklińskiego do r. 1884. Tuż po studiach rozpoczął pracę w IV Gimnazjum we Lwowie jako suplent; w r. 1888 złożył egzamin nauczycielski dający mu prawo nauczania łaciny, greki i dodatkowo języka polskiego. Od r. 1891 uczył języków klasycznych i języka polskiego w gimnazjum w Wadowicach, skąd dla uzupełnienia studiów w zakresie filologii klasycznej i archeologii wyjeżdżał do Wiednia a potem w r. 1896 na półroczne stypendium do Włoch i Grecji. W l. 1897–9 jako nauczyciel w Gimnazjum św. Jacka w Krakowie zorganizował pierwszy w ówczesnej szkole galicyjskiej zbiór archeologiczny. Dn. 1 X 1899 został dyrektorem gimnazjum w Nowym Sączu. Na tym stanowisku dbał szczególnie o patriotyczne wychowanie młodzieży i wysoki poziom nauczania, wyposażając gimnazjum w ważne pomoce naukowe m. in. w bogaty zbiór archeologiczno-historyczny. Od 1 V 1912 podjął pracę jako inspektor Rady Szkolnej Krajowej (RSK) we Lwowie. Podlegał mu początkowo okręg w środkowej części Galicji, a od r. 1914 wszystkie gimnazja państwowe i prywatne Krakowa, Tarnowa, Rzeszowa, Jarosławia, Gorlic, Jasła, Nowego Targu i Zakopanego. Współpracował w tym czasie z Komisją Filologiczną AU i z prof. UJ Leonem Sternbachem. Po zniesieniu RSK w r. 1920 i powołaniu na jej miejsce Kuratorium Szkolnego Lwowskiego i wydzieleniu zeń drugiego w Małopolsce Kuratorium Krakowskiego R. był wizytatorem tegoż kuratorium do 1 IX 1924, kiedy przeszedł na emeryturę. Niebawem powierzono mu stanowisko dyrektora Gimnazjum OO Pijarów w Rakowicach pod Krakowem, zaś po rezygnacji z tej funkcji (w r. 1932) uczył tam łaciny do 5 II 1934.
R. był zapalonym pedagogiem, wychował liczne grono wybitnych uczonych-humanistów, m. in. Gustawa Przychockiego, Zenona Klemensiewicza, Henryka Barycza. Drukowany dorobek R-ego stanowią przekłady Salustiusza („Wojna z Jugurtą”, Wadowice 1892, wespół z B. Grzanowskim) i Wergiliusza (pierwsze pięć „Eklog” w Spraw. dyr. IV gimnazjum we Lwowie, 1886), liczne wspomnienia z podróży, recenzje, artykuły z zakresu archeologii klasycznej i dydaktyki (drukowane głównie w sprawozdaniach gimnazjalnych), Komentarz do wybranych pieśni Horacego (Wiedeń 1895) oraz Pamiętnik pięćdziesięcioletniej polskiej pracy pedagogicznej 1885–1935 (Kr. 1937), w którym omówił szczegółowo swą działalność naukowo-dydaktyczną. R. zmarł 12 XII 1944 w Krakowie, został pochowany na cmentarzu Rakowickim.
Był żonaty z Heleną z domu Zakałek. O potomstwie brak wiadomości.
Fot. w: Rzepiński S., Pamiętnik…, Kr. 1937; – Barycz H., Z kulturalnego almanachu Nowego Sącza, „Roczn. Sądecki” R. 5: 1962 s. 120–30; Chołodecki J. Białynia, Księga pamiątkowa półwiekowego jubileuszu gimnazjum Franciszka Józefa I we Lwowie, Lw. 1909 s. 337; Księga pamiątkowa III Gimnazjum obecnie II Liceum im. króla Jana III Sobieskiego 1883–1983, Kr. 1984 s. 242; Pawłowski K., Łacina w dawnej szkole, „Meander” 1987 z. 9–10 s. 485–503 (tamże pełna bibliogr. prac R-ego); – Rozmowa z prof. Gustawem Przychockim, „Wiad. Liter.” 1926 nr 20; Spraw. dyr. gimnazjum im. Franciszka Józefa we Lwowie za l. 1872–8; Spraw. dyr. gimnazjum w Wadowicach za l. 1892–4; Spraw. dyr. Gimnazjum św. Jacka w Krakowie za l. 1897–9; Spraw. dyr. I Gimnazjum w Nowym Sączu za l. 1906–13; Spraw. dyr. prywatnego Gimnazjum St. Konarskiego S.P. OO Pijarów za l. 1924–34; – Arch. PAN w Kr.: Księga protokołów Komisji Filologii Klasycznej PAU Wydz. I 202 z dn. 21 maja 1913 r.; – Skrócony odpis aktu zgonu w Mater. Red. PSB.
Krzysztof Pawłowski