Skórka Stanisław (XV/XVI w.), malarz i snycerz.
Naukę zawodu S. odbył w Krakowie i tu początkowo pracował. Miał często kłopoty finansowe i zaciągał długi (zrazu niewielkie, 6–9 fl.), które w r. 1495 osiągnęły kwotę 40–50 fl. W związku z tą wierzytelnością stolarz krakowski Laszlo zajął 5 II 1495 gotowy wielki obraz S-i i wszystkie jego rzeczy, a wśród nich także inny obraz przeznaczony dla kościoła św. Mikołaja w Krakowie. Inwentarz ruchomości S-i, sporządzony przy tej okazji przez urząd wójtowski 17 II t.r., informuje o ubogim wyposażeniu jego warsztatu i mieszkania. Wierzycielem S-i był również przedsiębiorca krakowski Paweł Kaufman; poręczyciele długu (6 fl.): Marcin, malarz, i Marcin, stolarz, zobowiązali się w czerwcu spłacić go w krótkim terminie. S. jako niewypłacalny dłużnik zbiegł z Krakowa w lecie 1495, zapewne do Poznania.
W r. 1497 miał w Poznaniu kłopoty z cechem z powodu braku potrzebnych zaświadczeń i tzw. listu dobrego urodzenia. Założył jednak samodzielny warsztat malarski, a w r. 1507 przyjął terminatorów: Staszka z Krakowa i Jurka. Uprawiał malarstwo tablicowe i ścienne oraz rzeźbił w drewnie. W r. 1507 rzeźbił i malował zespół figur Pasji dla kościoła parafialnego w Kostrzyniu pod Poznaniem (niezachowane). Zatrudniał S-ę bp poznański Jan Lubrański, być może jako malarza nadwornego. W r. 1508 S. otrzymał od niego poważne zlecenie, z którego wywiązał się pomyślnie (umowę zawarł kanclerz katedralny Andrzej Krzycki 7 VI), a mianowicie odnowienie wnętrza pałacu biskupiego w Poznaniu. W sali na piętrze wykonał S. malowidła ścienne, przedstawiające poczet wizerunków biskupów poznańskich zaopatrzonych w napisy o charakterze epitafiów (przetrwał on do r. 1555). Przypuszcza się nadto (Z. Białłowicz-Krygierowa), że S. brał udział w pracach nad polichromią prezbiterium katedry, prowadzonych w r. 1508. W r. 1510 zobowiązał się S. wykonać dla kościoła parafialnego w Sanoku malowaną nastawę ołtarzową, zawierającą m.in. wyobrażenie św. Mikołaja, za którą podjął z góry w Krakowie pełną zapłatę (22 fl.). W r. 1512 wezwano go do Bydgoszczy w celu ukończenia prac malarskich w karmelitańskim kościele p. wezw. Najśw. Marii Panny. Prócz działalności artystycznej prowadził S. inne interesy, których śladem jest wiadomość o nabyciu w r. 1508 pary koni za 8 grzywien. Druga żona S-i dorabiała w Poznaniu wyszynkiem piwa. W r. 1513 małżonkowie zaciągnęli dług (2 grzywny) u Brykcjusza Baryczki. Ostatnia wiadomość o S-ce pochodzi z r. 1513.
Prace malarskie S-i nie zostały dotąd zidentyfikowane. Z. Białłowicz-Krygierowa słusznie odrzuciła próbę przypisania mu tryptyku z Dolska (Muz. Narodowe w Poznaniu), wskazując natomiast, iż mógł być autorem obrazu określonego jako Madonna bpa Lubrańskiego, części środkowej retabulum z kościoła Bernardynów w Kazimierzu Biskupim (Muz. Narodowe w Warszawie). Badania archiwalne J. Nowackiego zmieniły ocenę S-i w oczach badaczy. K. Kaczmarczyk, T. Dobrowolski i J. Gadomski nisko oszacowali jego kwalifikacje zawodowe, opierając się na fakcie jego stałego zadłużenia, natomiast B. Dąbówna przypuszcza, że był malarzem popularnym, miał wiele zamówień, lecz nie umiał dbać o swoje interesy. Zdaniem A. S. Labudy długi świadczą o przedsiębiorczości S-i.
S. był dwukrotnie żonaty: pierwszy raz od r. 1494 z Magdaleną; drugą żoną była Anna. Nie ma wiadomości, czy S. miał potomstwo.
Obok S-i działali w Poznaniu dwaj inni malarze o imieniu Stanisław piszący się «de Poznania»; jeden z nich był serwitorem Górków z Kórnika (Stanislaus z Krakowa, vel z Kórnika, vel z Poznania).
Katalog zabytków sztuki w Pol., S. nowa VII cz. 1; – Białłowicz-Krygierowa Z., Malarz Stanisław z Poznania – twórca tryptyku z Dolska, „Studia Muz.” T. 15: 1992 s. 49, 53, 54, 59–61, 76, 77, 79, również „Aneks” poz. 10, 13, 15, 16; Dąbówna B., Warsztat malarza cechowego w Polsce, „Studia Renesansowe” T. 4: 1964 s. 337; Dobrowolski, Życie artystów pol., II; Gadomski J., Gotyckie malarstwo tablicowe Małopolski 1460–1500, Kr. 1988; Kaczmarczyk K., Malarze poznańscy w XV wieku i ich cech, P. 1924 s. 30–2; Labuda A. S., Malarstwo tablicowe w Wielkopolsce, w: Malarstwo gotyckie w Wielkopolsce, P. 1994 s. 110, 111; Nowacki, Dzieje archidiec. pozn., I, II; Walicki M., Malarstwo polskie. Gotyk, renesans, wczesny manieryzm, W. 1961; tenże, Malarstwo polskie w XV wieku, W. 1938 s. 13, 23 i n., Bibl. Zakł. Architektury Pol. i Hist. Sztuki Politechn. Warsz., VIII; – Cracovia artificum, 1300–1500.
Barbara Miodońska