Skura Stanisław (1909–1981), metaloplastyk, malarz, rzeźbiarz. Ur. 5 IV w Teresinie koło Sochaczewa, był synem Bolesława, ogrodnika, i Zofii z domu Fabianiuk.
W l. 1925–30 S. uczęszczał do gimnazjum w Łowiczu, równocześnie uczył się kowalstwa i złotnictwa. Od r. 1938 studiował malarstwo w pracowni Edwarda Duklana, uczył się prywatnie rzeźby u Ksawerego Dunikowskiego i Ludwika Puszeta (Pugeta). W czasie okupacji niemieckiej w l. 1939–44 mieszkał w Warszawie, uczył się prywatnie malarstwa u Janusza Podoskiego. Należał do Armii Krajowej – wg własnej relacji pracował w Komendzie Głównej. Po wojnie, w r. 1945 mieszkał w Toruniu, gdzie był przewodniczącym tamtejszej Organizacji Młodzieży Tow. Uniwersytetu Robotniczego. W t.r. przeniósł się do Krakowa, został wykładowcą metaloplastyki w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych, a także instruktorem Doświadczalnej Pracowni Metalowej przy Muz. Przemysłowym. W r. 1948 osiadł w Sopocie.
S. wykonywał liczne prace w metalu dla odbudowywanych zabytkowych budowli Gdańska, m. in. dla Dworu Artusa, Zielonej Bramy, Strzelnicy św. Jerzego, kościoła Najśw. Marii Panny. Jego prace znajdują się w kościele p. wezw. Serca Jezusowego w Sopocie (kinkiety i żyrandole), kościele paraf. we Władysławowie (figura Chrystusa), katedrze w Płocku (naczynia liturgiczne). Dziełem jego był «Bursztynowy słowik» – nagroda Festiwalu Piosenki w Sopocie. Wykonywał liczne prace z zakresu kowalstwa artystycznego (m. in. kute w żelazie kraty, bramy, kandelabry, świeczniki), przedmioty użytkowe, a także biżuterię (głównie w srebrze). Łączył często żelazo z kolorowym szkłem kryształowym. Pracował dla Centrali Przemysłu Ludowego i Artystycznego, a także dla osób prywatnych (np. dla Barbary Piaseckiej Johnson). Od r. 1957 realizował zamówienia zagraniczne do Anglii, Austrii, Belgii, Francji, Holandii, Szwajcarii, Szwecji i USA. Tworzył rzeźby i formy przestrzenne, malował obrazy. Prace swe sygnował (SSS) (Stanisław Skura Sopot).
S. brał udział w wielu wystawach, m. in. w Toruniu (1945), Krakowie (1948, 1949), wielokrotnie w Sopocie (1953, 1954, 1972) i Gdańsku (1965, 1968, 1976, w Wielkim Młynie w r. 1979). Ważniejsze wystawy indywidualne S-y odbyły się w Warszawie (Kordegarda, 1956, Salon «Desy», 1958), w Sopocie (1957, 1975, Biuro Wystaw Artystycznych – BWA), w Gdańsku (Ratusz Staromiejski, 1958, Teatr «Wybrzeże», 1968), w Malborku (Zamek, 1973), Słupsku (BWA, 1979). S. wystawiał także za granicą, m. in. w Brukseli (EXPO, 1958), w Montrealu (1966), w Stuttgarcie (światowa wystawa rzemiosła artystycznego, 1966), w Miami (Floryda, 1972). Przez kilka miesięcy (ok. r. 1973) pracował w Academy of St. Martin u H. Moore’a w Londynie.
S. był (od r. 1945) członkiem Związku Zawodowego Artystów Plastyków (później Związku Polskich Artystów Plastyków ). Mieszkał we własnym domu w Sopocie przy ul. Okrężnej. Należał do Aeroklubu, jako swoje hobby (w ankiecie dla wydawnictwa „Kto jest kim w Polsce”) podał skoki spadochronowe, a także muzykę poważną, szczególnie barokową (zebrał dużą płytotekę). Zmarł 6 I 1981; pochowany został na cmentarzu Komunalnym w Sopocie. Był odznaczony Krzyżem Walecznych (dwukrotnie), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1969), a także Medalem Aeroklubu w Gdańsku.
S. był dwukrotnie żonaty, po raz pierwszy (1952) ze Stefanią Liszkowską z domu Dżoga; małżeństwo zakończyło się rozwodem, drugą żoną S-y (od r. 1979) była Danuta z domu Bazydło, po śmierci S-y zamężna Onuprejczyk; oba małżeństwa były bezdzietne.
Twórczości S-y poświęcone były dwa filmy krótkometrażowe: „Gdańska sztuka kuźnicza” (1969) w reżyserii Jadwigi Żukowskiej i „Tryptyk Północy”, którego reżyserem był Jan Riesser.
Fot. w Mater. Red. PSB; – Pol. Bibliogr. Sztuki; Nowa Enc. PWN, W. 1996 V; Doroczna Wystawa Pierwszomajowa ZPAP, Sopot 1954; Ósma Doroczna Wystawa Okręgu ZPAP, Sopot 1953; Wystawa Bieżąca i Wystawa Zbiorowa Bronisława Brykucia i Ireny Zbigniewiczowej, Kr. 1948; ZPAP w Krakowie, Wystawa Okręgu Krakowskiego, Kr. 1949; ZPAP w Toruniu, Katalog wystawy, Tor. 1945; – „Galeria Liter.”, „Litery” 1967 nr 3 (fot.); Grodzicka A., Kuć żelazo póki gorące, „Za i przeciw” 1973 nr 17; Janowski M., Sztuka w metalu, „Współczesność” 1970 nr 26; Jaworski M., Hefajstos z Sopotu, „Tyg. Kult.” 1966 nr 33; Kiszkis A., Happening w żelazie, „Panorama Północy” 1979 nr 23; Kosycarz L., Serce dla żelaza, „Głos Wybrzeża” 1959 nr 54; Maciejewski B., Żelazo jego miłość, „Sztandar Młodych” 1974 nr 292; Melech E., Sztuką sakralną interesuje się znany metaloplastyk Stanisław Skura, „Słowo Powsz.” 1957 nr 199; tenże, Tworzywo-metal (S. Skura), „Czas” 1975 nr 22 s. 23; Nastulanka K., Pewna kuźnia, „Polityka” 1969 nr 10; Pol. życie artyst. w l. 1945–1960; Rafałowski T., Między młotem a kowadłem, „Głos Wybrzeża” 1963 nr 40; tenże, Stara sztuka mistrza Skury, „Czas” 1976 nr 11; Smoleń N., Formy z ognia, „Polska” 1976 nr 7; – „Dzien. Bałtycki” 1981 nr 7; „Wrocł. Tyg. Kult.” (WTK) 1981 nr 25; – IS PAN: Pracownia Plastyki Współcz.; – Mater. Red. PSB: Ankieta Interpress; – Informacje żony S-y Danuty Onuprejczyk.
Teresa Sierant-Mikicicz