INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Stanisław z Radoszyc (Radoszycki, Radowiecki)      RADOSZYCKI, Stanisław, +1588 - wzmianka w Karta z Acta rectoralia UJ - AUJ rkps 17, k. 13 - źródło kopii cyfrowej: ruj.uj.edu.pl - rubrykacja iPSB.

Stanisław z Radoszyc (Radoszycki, Radowiecki)  

 
 
brak danych - 1588-02-01
Biogram został opublikowany w latach 2003-2004 w XLII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.


 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Stanisław z Radoszyc (Radoszycki, Radowiecki) (zm. 1588), licencjat prawa, profesor Uniwersytetu Krakowskiego.

Pochodził z Radoszyc w diec. gnieźnieńskiej, był synem Jana.

S. wpisał się na Uniw. Krak. w semestrze letnim 1545, magisterium sztuk wyzwolonych uzyskał w r. 1555; do semestru zimowego 1559/60 wykładał jako extraneus. W l. 1559–60 był rektorem szkoły NMP przy kościele Mariackim w Krakowie, z której przed 8 III 1560 został powołany do Kolegium Mniejszego. W semestrze 1562/3 uzyskał prawo wykładania na Wydz. Artium. Dn. 16 III 1569 został jednomyślnie wybrany i prezentowany na probostwo w Proszowicach. O podział dochodów z probostwa (w wysokości ok. 100 złp.) toczył t.r. spór przed sądem rektorskim z innymi członkami Kolegium Mniejszego. Kilkakrotnie (w l. 1566, 1569, 1572) pełnił obowiązki dziekana Wydz. Filozoficznego. W r. 1573 jest potwierdzony jako członek Kolegium Większego.

Równocześnie studiował S. na Wydz. Prawa; bakalaureat prawa uzyskał przed kolejnym wyborem na dziekana Wydz. Filozoficznego w r. 1572. Dn. 21 X r.n. zgromadzenie ogólne Uniw. Krak. wybrało go do Kolegium Prawniczego i na kolegiaturę nowego prawa po Marcinie z Radomska; wykładał odtąd szóstą księgę dekretów i Klementyny. Kontrkandydatem na to ostatnie stanowisko był senior Bursy Prawniczej Piotr Skotnicki. Pozwał on S-a (wbrew przywilejom i prawu patronatu) z powodu altarii św. Tomasza z Akwinu w katedrze krakowskiej, która uposażała kolegiaturę nowego prawa, przed sąd biskupi. Dn. 8 II 1574 bp krakowski Franciszek Krasiński potwierdził wybór S-a, a 28 III t.r. rektor i dziekan na zgromadzeniu ogólnym uniwersytetu wydali dekret potwierdzający jego prawa do kolegiatury i altarii; po kolejnych skargach Skotnickiego zgromadzenie raz jeszcze to potwierdziło 1 XII 1579. Starał się też S. o probostwo św. Mikołaja, które uposażało prawników, uzasadniając to dwudziestoletnią pracą na uczelni, nigdy go jednak nie otrzymał. Dn. 28 VIII 1577 został promowany na licencjata prawa. W r.n. był preceptorem studenta Filipa Strzembosza, syna podwojewodziego radomskiego Dersława. W grudniu 1579 został obrany przez część profesorów dziekanem Wydz. Prawa; ponieważ jednak nie był doktorem prawa, wywołało to spór z pozostałymi profesorami, którzy wyboru nie uznali. Dn. 7 XII t.r. rektor unieważnił wybór.

S. uczestniczył w kilku procesach przed sądem rektorskim. Skandaliczny charakter miała sprawa z listopada 1578, kiedy służąca Jakuba Molitora, Dorota Pudłowska, pobiła S-a publicznie kijem na ulicy «z wielkim skandalem, poniżeniem i zniewagą całego uniwersytetu». Rektor ukarał Molitora 10 grzywnami oraz nakazał wydalenie służącej, sprawa jednak ciągnęła się przez dwa lata. Od sierpnia 1578 do 16 IX r.n. trwał sądowy spór z Maciejem Kwiecińskim o zwrot przez S-a 20 złp.; o taką sumę, należną kolegiaturze nowego prawa z żup wielickich, procesował się też S. ze Skotnickim w grudniu 1579. W późniejszym okresie S. ubiegał się bezskutecznie o probostwo krakowskiej kolegiaty Wszystkich Świętych. Dn. 17 XII 1584 starał się o opróżnione po śmierci Jakuba Kromfelda probostwo w Luborzycy, ale zostało ono nadane Piotrowi z Górczyna. Po przejściu Piotra na kanonię katedralną krakowską, nadano 22 VI 1585 S-owi probostwo w Luborzycy pod warunkiem uzyskania do 29 IX t.r. doktoratu prawa; wyboru tego S. nie przyjął.

S. był jednym z bibliofilów uniwersyteckich. Swoje zbiory, wśród nich traktat Szymona Maricjusza „De scholis seu academiis”, podarował Bibliotece Kolegium Prawniczego. Zmarł 5 II 1588. Jego nagrobek w krakowskim kościele Dominikanów odnotował Szymon Starowolski. Obecnie tablica (ze zmienionym tekstem) znajduje się w zachodnim ramieniu krużganka pierwszego wirydarza klasztoru Dominikanów.

S. mylony jest z Kasprem z Radoszyc zwanym Pajączkiem (Araneus), synem Jana. Był on w r. 1555 scholarem, w r. 1564 magistrem artium, profesorem Uniw. Krak., członkiem Kolegium Większego, kanonikiem i kaznodzieją kolegiaty św. Anny w Krakowie, wybranym jednogłośnie 22 XII 1571 na prepozyturę w tejże kolegiacie po Grzegorzu Dambrowskim ze Żnina. Był pozywany 8 I 1580 przed sąd rektorski z powodu absencji przy beneficjum i niewypełniania obowiązków uniwersyteckich; w tym czasie był plebanem w Gródku na Rusi. Zmarł 1 II 1582.

 

Wisłocki W., Incunabula typographica Bibliothecae Universitatis Jagellonicae Cracoviensis, Kr. 1900 s. 357; – PSB (Skotnicki Piotr); – Katalog zabytków sztuki w Pol., IV cz. 3; – Barycz, Historia UJ; Bukowski J., Kościół św. Anny, Kr. 1900 s. 18–19 (pomylony z Kasprem); Kotula R., Właściciele rękopisów i starodruków, Lw. 1929 nr 168; Wyczawski H. E., Kościelne zbiory biblioteczne (wiek XVI–XVIII), w: Dzieje teologii katol., II cz. 1 s. 523; – Acta rectoralia, II (częściowo pomylony z Kasprem); Album stud. Univ. Crac., II 323; Cod. Univ. Crac., V 101; Conclusiones Univ. Crac.; Liber beneficiorum et benefactorum Universitatis Iagiellonicae in saeculis XV–XVIII, Wyd. Michalewicz J., Michalewiczowa M., Kr. 1991 V cz. 1 s. 47; Liber diligentiarum; Starowolski, Monumenta Sarmatarum, s. 145; Statuta nec non liber promotionum; – Arch. UJ: Mater. L. Hajdukiewicza; B. Jag.: rkp. 5359 t. 11 k. 34, Cim. 8420 (Zapiski M. Glicjusza).

Maria Michalewicz

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
    Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.