Stanisław ze Szczawina h. Prawdzic (zm. po 1424), archidiakon dobrzyński.
Był synem Nasięgniewa ze Szczawina w ziemi gostynińskiej. Jego braćmi byli: Daćbog (zob.), kapłan diec. poznańskiej Andrzej oraz Dobiesław. Jego stryjowie, Stanisław zwany Sówką ze Szczawina (zob.) i Dobiesław zwany Sówką z Golczewa (zob.) byli kolejno w l. 1367–81 biskupami płockimi.
Dn. 18 VI 1393 wystąpił S. na dokumencie prowizji papieża Bonifacego IX dla Jarosława, syna Czesława z Kłobukowa, na archidiakonię gnieźnieńską. Z dokumentu tego wynika, iż toczył on wówczas, ostatecznie bez efektu, spór o tę prałaturę. Niebawem został kanonikiem katedralnym płockim. Dn. 12 VIII 1396, właśnie jako członek tej kapituły, otrzymał prowizję na archidiakonat dobrzyński. To beneficjum prałackie utracił Grzymisław z Krzykos, otrzymując jako rekompensatę kościół parafialny w Białej, w diec. gnieźnieńskiej. Najpóźniej w r. 1401 uzyskał S. święcenia kapłańskie. Jako kapłan, archidiakon dobrzyński i kanonik płocki, otrzymał 30 VIII t.r. papieską dyspensę z powodu zabójstwa wieśniaka w obronie jednego ze swych krewnych. Dn. 30 IX 1402 był świadkiem na dokumencie bp. płockiego Jakuba z Korzkwi (właściwie z Kurdwanowa), który oznaczył tu powinności i dochody wikariuszy katedralnych płockich. Będąc archidiakonem dobrzyńskim rozsądził 1 XII 1414 spór między kanonikiem warszawskim Andrzejem a kmieciami ze wsi Kobyledoły o dziesięcinę snopową. Z kolei 3 II 1416 był świadkiem dokumentu prepozyta płockiego Dziersława z Główczyna h. Awdaniec, zatwierdzającego sprzedaż wójtostwa we wsi Proboszczewice. Po raz ostatni jako archidiakon dobrzyński wystąpił 9 IX 1422 na dokumencie bp. płockiego Jakuba z Korzkwi (właściwie z Kurdwanowa). Dn. 13 I 1424 zamienił tę prałaturę na plebanię w Stawiszynie, w diec. gnieźnieńskiej, z Pawłem Giżyckim h. Gozdawa. Brak w źródłach wiadomości o dalszych losach S-a pozwala przypuszczać, że zmarł wkrótce po r. 1424.
Radzimiński, Prałaci i kanonicy, I 129–30; – Supruniuk A., Otoczenie księcia mazowieckiego Siemowita IV (1374–1426), W. 1998 s. 156–7; – Acta ecclesiae collegiatae Varsoviensis, Wyd. B. Ulanowski, Arch. Kom. Prawn., VI nr 19; Bull. Pol., III; Kod. maz. (Lubomirskiego), nr 143; – Arch. Diec. w Płocku: Dok. perg., nr 160, 183; Arch. Diec. we Włocławku: Włocławska księga konsystorska, t. 1 k. 193v.
Andrzej Radzimiński