Bielak Stefan (1868–1907), Tatar litewski, syn Macieja i Heleny ze Skirmuntów, ur. się 4 VI w majątku Kościeniewicze w pow. bialskim na Podlasiu, zapisany w parafji muzułmańskiej w Studziance. Gimnazjum ukończył w Grodnie, uniwersytet (wydział prawniczy) w Moskwie. Od r. 1892–1897 był płatnym aplikantem przy sądzie okręgowym w Wilnie. Należał do P. P. S. i zajmował się kolportowaniem przez granicę nielegalnej literatury socjalistycznej (np. »Przedświtu«, »Robotnika«) przy pomocy swego krewnego, Tatara Aleksandra Sulkiewicza. Współpracował w tym kierunku z Józefem Piłsudskim i Stanisławem Wojciechowskim i agitował wraz z nimi wśród robotników Warszawy, Łodzi, Białegostoku. Przyjaźnił się z Al. Sulkiewiczem, drem Nap. Czarnockim, Marjanem Abramowiczem, adw. Witoldem Abramowiczem, Wojciechem Joczem, Kazimierzem Stefanowskim. W mieszkaniu B-a w Wilnie w zaułku Mahometańskim na Łukiszkach a potem przy ul. Garbarskiej niejednokrotnie ukrywali się konspiracyjni działacze P. P. S., i gromadziły się stosy nielegalnej literatury. W r. 1894 wskutek głębokiego przejęcia się sprawą procesu krożan i śmiercią Aleksandra III, którą poczytywał za początek wielkich zmian w Rosji i Polsce, B. uległ rozstrojowi psychicznemu i musiał poddać się leczeniu. Powróciwszy do zdrowia, dalej brał udział w pracy niepodległościowej, póki w r. 1897 nie przeniesiono go na stanowisko sędziego śledczego do Głębokiego. Tam B. z niezwykłą odwagą cywilną manifestował swoją polskość (odesłał np. z bardzo ostrą odpowiedzią listę składkową na pomnik Murawjewa w Wilnie). Ożenił się też w Drui 31 VIII 1899 r. z Polką-katoliczką, Marją Rudnicką, córką ziemianina z pow. dziśnieńskiego, przyjąwszy uprzednio wyznanie ewangelicko-reformowane. W r. 1900 rząd »dla dobra służby« przeniósł B-a w głąb Rosji do Tichwina w gub. nowgorodzkiej na stanowisko najpierw sędziego śledczego, a potem sędziego pokoju. Od roku 1904 B. był członkiem sądu okręgowego w Nowgorodzie. Przyjechawszy do Wilna w lecie r. 1907, uległ ponownie chorobie umysłowej. Zmarł na zapalenie płuc w szpitalu psychjatrycznym w Nowo-Wilejce 29 XII 1907 r. Pozostawił troje dzieci. Był człowiekiem nadzwyczajnej prawości charakteru, żywej inteligencji i wielkiej odwagi cywilnej. Socjalizm był dla niego nie celem, lecz środkiem do walki z nienawistnym mu caratem i do uzyskania niepodległości Polski, w której odrodzenie wierzył gorąco.
Stefanowski K., Kartka ze wspomnień (Stefan Bielak), »Kurjer Wileński«, nr 93 z 23 IV 1929; Ksiega Pamiątkowa P. P. S., W. 1923, 35, 40, 58–9; Informacja listowna rodziny Stefana Bielaka.
Stanisław Kryczyński