Gembicki Stefan († 1653), h. Nałęcz, wojewoda łęczycki, pochodził z senatorskiej linii Gembickich; był czwartym synem Jana, podczaszego poznańskiego, i Katarzyny Zaremba Cieleckiej, a rodzonym bratem Piotra, biskupa krakowskiego, Andrzeja, biskupa łuckiego, Jana, biskupa chełmińskiego, i Krzysztofa, kasztelana gnieźnieńskiego. W r. 1614 G. był cześnikiem halickim; kasztelanem rogozińskim został w r. 1617, a 31 I 1639 postąpił na wojewodę łęczyckiego »bez żadnej kontrowersji«. Od r. 1620 posiadał nadto starostwo nakielskie, które w r. 1631 odstąpił, za konsensem królewskim, Smoguleckiemu. Posłował z sejmiku łęczyckiego na sejmy w ll.1631, 1632, 1633. W r. 1631 sprawował funkcję komisarza do ugody między stanem duchownym i świeckim. W r. 1635 był deputatem z Wielkopolski do kwarty, a w r. 1637 do trybunału skarbowego w Rawie. W r. 1641 został naznaczony przez króla komisarzem do korektury praw. Marszałkiem trybunału koronnego był w r. 1643. Brał udział w sejmikach łęczyckich w r. 1648 i 1649. G. należał do rzędu wysoko wykształconych i rycerskiego ducha ludzi swej epoki; cieszył się jeszcze względami wielkiego Jana Zamoyskiego. Zyskał też sobie uznanie swego województwa, które znając jego prawość polecało go względom króla w swych laudach. G. żonaty był z Elżbietą Grzymała Grudzińską, kasztelanką nakielską; miał dwóch synów, Wawrzyńca, proboszcza miechowskiego i kanonika krakowskiego († 1653), i Pawła, kasztelana łęczyckiego († 1687), oraz 3 córki.

Niesiecki IV 102; Boniecki VI 24; Uruski IV 133; Żychliński IV 107–8, XVIII 129; Vol. Leg. III 668, 773, 782, 895, 921, IV 9; Memoriale Albr. St. Radziwiłła I 393; Teki Pawińskiego (lauda łęczyckie) Kom. Hist. PAU.

Adam Przyboś