Piotrowski Stefan (1881–1942), lekarz weterynarii, działacz Narodowej Demokracji. Ur. 27 IV w Dziekanowicach w pow. gnieźnieńskim, był synem Franciszka i Antoniny z Quanzów, właścicieli niewielkiego gospodarstwa. Uczył się w Gimnazjum w Trzemesznie i Gnieźnie. Za udział w tajnej samokształceniowej organizacji im. Tomasza Zana (TTZ), w której pełnił funkcję kółkowego, został usunięty w r. 1902 z gimnazjum przez władze niemieckie (przed promocją do ostatniej klasy), a następnie postawiony przed sądem w Gnieźnie. W wyniku procesu skazano go 9 VI 1903 na tydzień więzienia. Wyrok sądowy zamknął P-emu wstęp do szkół średnich w Niemczech. Rozpoczął więc studia weterynaryjne (na kierunku tym nie wymagano świadectwa dojrzałości) w Giessen w Hesji. Ukończył je ostatecznie w Monachium, gdzie otrzymał 3 VII 1906 dyplom lekarza weterynarii. Po rocznej praktyce lekarskiej na terenie Niemiec osiedlił się w r. 1907 w Dolsku w pow. śremskim. W czasie pierwszej wojny światowej służył w randze kapitana w armii niemieckiej jako lekarz weterynarii, najpierw w Poznaniu, a następnie na Śląsku. Po wybuchu powstania wielkopolskiego wstąpił do armii powstańczej, służył w 2 dyw. strzelców wielkopolskich, a następnie w 15 p. artylerii polowej. W r. 1920 został zwolniony z wojska w stopniu rotmistrza.
W r. 1921 P. rozpoczął pracę zawodową jako lekarz weterynarii w Poznaniu i w pow. poznańskim. Był uważany za jednego z najlepszych praktyków na terenie Wielkopolski oraz wysoko ceniony przez hodowców i rolników. W r. 1925 uzyskał na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie stopień doktora medycyny weterynaryjnej za rozprawę pt. Szmery maciczne u ciężarnych klaczy i krów („Przegl. Wet.” 1925 nr 3), której promotorem był Zygmunt Markowski. Na III Zjeździe Weterynarzy Polskich w r. 1926 wygłosił referat pt. Zagadnienia socjalne stanu weterynaryjnego („Księga pamiątkowa III Zjazdu Weterynarzy Polskich”, W. 1926). P. organizował zbiórki na rzecz budowy domu studenckiego Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie przy ul. Stelmacha. Sam ufundował w tym domu kilka pokoi. W r. 1923 był jednym ze współzałożycieli Zrzeszenia Lekarzy Weterynarii Rzeczypospolitej Polskiej, w l. 1926–30 członkiem jego zarządu głównego, a w l. 1930–7 prezesem jego oddziału poznańskiego. W l. 1934–9 wchodził do Państwowej Rady Weterynaryjnej przy Min. Rolnictwa i Reform Rolnych. Reprezentował polskich lekarzy weterynarii na XI Międzynarodowym Kongresie Weterynaryjnym w r. 1930 w Londynie.
Jednocześnie P. prowadził żywą działalność społeczną i polityczną. Przewodniczył Wydziałowi Koła Przyjaciół Harcerstwa Chorągwi Wielkopolskiej Związku Harcerstwa Polskiego. Był radnym miasta Poznania i ławnikiem dla spraw kultury i sztuki w magistracie poznańskim, zasiadał też w komisji zdrowia. Wchodził w skład Poznańskiego Sejmiku Wojewódzkiego. W okresie 1931–5 był prezesem Stronnictwa Narodowego (SN) na pow. poznański, a nadto w l. 1931–2 prezesem na Poznań Śródmieście. W kwietniu 1935 ustąpił ze stanowiska prezesa powiatowego i objął kierownictwo referatu samorządowego w Zarządzie Powiatowym SN. Kierował również Wydziałem Finansowym w Zarządzie Okręgowym SN w Poznaniu. W r. 1937 przejął kierownictwo Zarządem Okręgowym Związku Zawodowego «Pracy Polskiej». Za czasów jego kadencji Związek ten liczył w Wielkopolsce 60 oddziałów i zaczął wydawać swój organ pt. „Praca Polska”.
W czasie okupacji niemieckiej P. był jednym z inicjatorów powołania w Poznaniu tajnego konspiracyjnego Zarządu Okręgowego SN (krypt. Narodowa Organizacja Bojowa). W Zarządzie Okręgowym SN piastował stanowisko wiceprezesa (przewodniczącym był Antoni Wolniewicz). Z ramienia SN pełnił funkcję zastępcy Delegata Rządu na Ziemie Zachodnie (delegatem był Adolf Bniński). Po dekonspiracji organizacji P. został aresztowany 18 I 1941 w Poznaniu i więziony kolejno w siedzibie gestapo w Forcie VII w Poznaniu, we Wronkach, Zgorzelcu i Berlinie. W więzieniu berlińskim napisał w r. 1942 rozprawę o leczeniu wypadnięcia pochwy i pęcherza u bydła, której rękopis przekazano rodzinie. Rozprawa przeciw członkom SN z Wolniewiczem i P-m na czele odbyła się przed sądem specjalnym w Poznaniu w dn. 17–18 XII 1941. P. i ośmiu współtowarzyszy zostało skazanych na śmierć. Wyrok wykonano przez ścięcie toporem w więzieniu w Plötzensee koło Berlina 20 III 1942. Rodzina jego została wysiedlona na teren woj. lubelskiego.
Żonaty z Jadwigą z Tomaszewskich, P. miał czworo dzieci: Danutę (ur. 1911), zamężną Szulczewską, polonistkę, nauczycielkę, Janusza (1914–1950), inżyniera, Bogdana (zm. 1931) i Halszkę (ur. 1919), zamężną 1. v. Piekarską, 2. v. Onichimowską (w czasie wojny służyła w 1 Korpusie Polskim we Włoszech, potem zamieszkała w Londynie).
Dn. 10 X 1970 nazwano im. Stefana Piotrowskiego Lecznicę dla Zwierząt m. Poznania i odsłonięto pamiątkową tablicę.
Millak, Słown. lekarzy wet.; Wielkopolski Słownik Biograficzny, W.–P. 1981; Olszewicz, Lista strat kultury pol.; – Duraczyński E., Kontrowersje i konflikty (1939–1941), W. 1977; Księga Pamiątkowa III Zjazdu Weterynarzy Polskich, W. 1926 s. 65; Markiewicz A., 100 lat historii organizacji Tow. Tomasza Zana, Londyn 1975; Serwański E., Wielkopolska w cieniu swastyki, W. 1970; Terej J., Idee, mity, realia, W. 1971 s. 175; tenże, Rzeczywistość i polityka, Wyd. 2. W. 1979; – Wspominki poznańskie, P. 1960 s. 201; – „Kur. Pozn.” 1903 nr 131; „Med. Wet.” 1965 nr 4 s. 248–50 (fot.); „Orędownik” 1935 nr 91, 1939 nr 23; – Arch. Państw. w P.: Kartoteka ewidencji ludności, Sprawozdania Rady Miejskiej Poznania za lata 1933–1938; – Informacje córki Danuty Szulczewskiej.
Zygmunt Kaczmarek