Stefan (Szczepan) z Chodowa i Oporowa h. Sulima (zm. między 1454 a 1455), kasztelan brzeziński, starosta chęciński, protoplasta rodziny Chodowskich.
Był najstarszym synem woj. łęczyckiego Mikołaja Oporowskiego (zob.) i Krystyny, bratem Władysława, Jana, Bogusława (zob.), Mikołaja i Piotra (zob.).
Prawdopodobnie ok. r. 1409 ożenił się S. z Katarzyną, córką Michała z Kleszczyna, której jego ojciec, Mikołaj zapisał t.r. 1 tys. grzywien gr szerokich oprawy (500 posagu i 500 wiana) na wsiach Bratoszewice, Wyskoki i Orzełki; zapis ten został potwierdzony w r. 1419 i zapewne w związku z nim pisał się S. z Bratoszewic. Między 14 II 1419 a 7 III t.r., gdy nastąpiły przesunięcia na urzędach łęczyckich, otrzymał S. urząd podczaszego łęczyckiego. Po śmierci Wawrzyńca Jelitki z Małcza (zm. po 21 VIII 1430) awansował na urząd stolnika łęczyckiego i 24 XI 1431 po raz pierwszy wystąpił z nową godnością, sprawując ją dowodnie jeszcze 17 IV 1436, ale z pewnością kilka miesięcy dłużej, bowiem kolejne przesunięcia na urzędach nastąpiły między 12 VI a 11 VII t.r. Z tytułem kaszt. brzezińskiego S. pojawił się 27 VII i pełnił ten urząd przynajmniej do 15 I 1454. Na dokumencie królowej Zofii z 5 IX 1441, gdzie wystąpił jako sędzia polubowny w sporze między patronami i altarystą a plebanem kościoła paraf. w Chęcianach, określony został star. chęcińskim.
Aktywność S-a na lokalnym forum potwierdza jego udział w roczku, odbywającym się bezpośrednio po sejmiku, na którym 10 IX 1419 uchwalono prawo sądowe obowiązujące w ziemi łęczyckiej (Constitutiones Lancicienses). Co najmniej od r. 1427 występował z tytułem rycerza pasowanego. Dwukrotnie z h. Sulima poświadczał szlachectwo: w r. 1423 – Dominika z Wrońska i w r. 1431 – Jana Kraski z Łubnicy. Często zasiadał wśród dygnitarzy na roczkach i wiecach w Łęczycy (np. 27 VII – 2 VIII 1428, 30 XII 1438 – 12 I 1439, 18–26 VI 1450) i Krakowie (24 XI 1431), niekiedy w sądach nadwornych odbywających się w obecności królów. Brał udział w ważnych wydarzeniach politycznych: wymieniony został w gronie świadków pokoju brzeskiego z zakonem krzyżackim w r. 1435, uczestniczył w obradach zjazdu w Piotrkowie, gdzie 16 XII 1438 Władysław III po dojściu do pełnoletności potwierdzał dotychczasowe przywileje.
Ojciec S-a zastawił swej synowej Katarzynie w r. 1421 Bratoszewice wraz z młynem oraz 16 łanów osiadłych we wsiach Orzełki i Wyskoki za 160 grzywien gr szerokich, a S-owi dał intromisję w Orzełkach z czynszem 8 grzywien gr szerokich rocznie; w przypadku niższych dochodów objęte nią miały być także Wyskoki. Po śmierci ojca w podziale dóbr przeprowadzonym między braćmi w r. 1425 otrzymał S. poł. Chodowa, Koserz, Konary, dział w Domanikowie zwany Bowyczyny i dział w Milechowie. Miała mu także przypaść po śmierci matki szósta część Oporowa, doszło jednak do zatargu S-a z matką, w rezultacie którego zajął on fortalicję w Oporowie i zagarnął cenniejsze rzeczy. Sprawę tę rozpatrzono w trakcie ogólnopolskiego zjazdu w Łęczycy w maju 1426 z udziałem króla Władysława Jagiełły. Początkowo bracia S-a: Władysław, Mikołaj i Piotr mieli wobec niego pewne zobowiązania finansowe, które zabezpieczali zastawami na swych dobrach. W związku z podziałem majątkowym z braćmi przeniósł S. w r. 1427 zapis 1 tys. grzywien oprawy żonie Katarzynie na Koserz. T.r. kupił za 700 grzywien wieś Maszkowice od Janisława h. Sulima (posiadał ją jeszcze w r. 1432), w r. 1428 sprzedał wieś Konary za 500 grzywien Ściborowi z Borysławic. Możliwe, że po rezygnacji przez Władysława z dóbr (z wyjątkiem Oporowa) na rzecz braci, S. wszedł w posiadanie Turzynowa, którego zastawem zabezpieczał swe zobowiązania w wysokości 100 kop gr szerokich praskich z tytułu babicznego za wnuczkę Jadwigę na rzecz Dadźboga z Orłowa. Jednak Turzynów nie był trwałym nabytkiem Chodowskich, bowiem w późniejszym czasie posiadali tę wieś ich bliscy krewni Miłońscy h. Sulima. Drogą zamiany przeprowadzonej z bratem Piotrem w r. 1450 uzyskał S. dobra szpetalskie (Szpetal Górny i Dolny, Kulino, poł. Zadusznik z jeziorem Kuczyno) w ziemi dobrzyńskiej w zamian za Nową Wieś (Włodzisław) koło Chodowa i dopłatę 200 grzywien. Powiększył także swe posiadłości w Chodowie, gdzie kupił od Stanisława z Lubrańca dział z folwarkiem zwany Korczyn. S. przeprowadził kilka transakcji związanych z placami i domami w Łęczycy, przy czym stale był w posiadaniu jednej posesji. Po śmierci Katarzyny ożenił się S. z Anną (zm. po 1476), której w r. 1437 oprawił 400 grzywien (200 posagu i 200 wiana) na Chodowie. Zmarł po 15 I 1454, wspomniany jako chory, a przed 28 IV 1455, gdy urząd kaszt. brzezińskiego posiadał już jego brat Mikołaj z Miłonic.
Z pierwszego małżeństwa miał S. córkę Małgorzatę, żonę Sieciecha z Łęków h. Topór, której w r. 1427 przekazał 100 kop gr szerokich posagu. W r. 1442 przeznaczył dla dwóch wnuczek (córek Małgorzaty) po 100 kop gr szerokich posagu babicznego. Synami S-a z drugiego małżeństwa byli: Mikołaj, miecznik dobrzyński, Marcin (z Wisłki), cześnik brzeski, i Prosper. Jeszcze jednym jego synem mógł być także Władysław, student Uniw. Krak. (1455), zapewne przedwcześnie zmarły, bowiem nie był wymieniony wśród rodzeństwa w zapisce z r. 1466.
Urzędnicy, II/1, IV/1, VI/2; – Bieniak J., Źródłowy ślad jedenastoletniego króla (Łęczyca, 27 lipca 1436), w: Nihil superfluum esse. Studia z dziejów średniowiecza ofiarowane Profesor Jadwidze Krzyżaniakowej, Red. J. Strzelczyk, J. Dobosz, P. 2000 s. 457–60; Nowak T., Własność ziemska w ziemi łęczyckiej w czasach Władysława Jagiełły, Ł. 2003; Piotrowski T., Dostojnicy województwa łęczyckiego za pierwszych Jagiellonów, W. 1935 s. 47, 54, 66–8, 95, 98, 103; Szymczakowa A., Nowe urzędy kasztelańskie w Łęczyckiem i Sieradzkiem (XIV–XV w.), Acta Univ. Lodziensis 1981, Folia Historica, z. 2 s. 134; Taylor E., Początki Różyckich, „Mies. Herald.” R. 14: 1935 s. 154; – Cod. epist. saec. XV, I; Dwa fragmenty ksiąg kancelaryjnych z pierwszej połowy XV w., Wyd. T. Wierzbowski, W. 1907 nr 2; Kod. Wpol., V; Metryka Uniw. Krak., I; Nieznane zapiski heraldyczne średniowieczne polskie, głównie sieradzkie, Wyd. S. Łaguna, Arch. Kom. Hist., 1898 VIII nr 63; Starod. Prawa Pol. Pomn., II nr 2344; Vol. leg., I; – AGAD: Księgi grodzkie łęczyckie, ks. 4 k. 89v, ks. 8 k. 314, Księgi ziemskie łęczyckie, ks. 1 k. 139v, 289v, ks. 2 k. 52v, 348, ks. 5 k. 50, 304, ks. 6–12, ks. 13 k. 105v, 228v, 234v–5 (dział synów), k. 272.
Tadeusz Nowak i Alicja Szymczakowa