Sarnowski Świętosław h. Jastrzębiec (zm. 1625), kanclerz gnieźnieński, kanonik łowicki, dziekan łęczycki. Pochodził z rodziny osiadłej w woj. sieradzkim, był synem Jakuba, dziedzica Dalkowa, i Elżbiety z Biskupskich.
Po nauce na Uniw. Krak. S. wyjechał za granicę i kontynuował studia w zakresie prawa (wg Jana Korytkowskiego). Po powrocie do kraju został wyświęcony na kapłana i był wikariuszem «przy kilku kościołach parafialnych» (Korytkowski). Był inkardynowany do archidiecezji gnieźnieńskiej. Od arcybpa Stanisława Karnkowskiego dostał najpierw probostwo w Skierniewicach, następnie kanonię w kapitule kolegiackiej w Łęczycy, potem (1600) kanonię w kapitule łowickiej i w końcu probostwo w Sieradzu. Karnkowskiemu także zawdzięczał S. prezentę Zygmunta III na kanonię katedralną gnieźnieńską fundi Kołaty, na którą został instalowany 1 II 1600. T.r. z prezenty woj. sieradzkiego Olbrachta Łaskiego objął 26 VI w tejże kapitule prałaturę kanclerza, 24 X 1601 mianował go Karnkowski generalnym ekonomem, czyli komisarzem dóbr arcybiskupich «z powodu jego przedsiębiorczości i aktywności». Często rezydował przy Karnkowskim w Łowiczu, wielokrotnie był jego pełnomocnikiem wobec kapituły, był także (20 XI 1602) świadkiem przy spisywaniu przezeń testamentu. Uproszony przez kapitułę, zgodził się pełnić trudne obowiązki administratora dóbr arcybiskupich także po śmierci Karnkowskiego. Podczas objazdu dóbr arcybiskupich w lecie 1603 S. wysyłał do kapituły listy opisujące grabienie majątków przez dzierżawców i ekonomów, wzywał kapitułę do udzielania mu pomocy w podejmowaniu kroków, mających na celu ratowanie włości przed całkowitym rozgrabieniem. W końcu sierpnia otrzymał w wyniku swoich skarg mandaty królewskie skierowane przeciw nadużywającym swych uprawnień dzierżawcom i zarządcom. Niecierpliwie oczekiwał na objęcie arcybiskupstwa przez Jana Tarnowskiego: «abym ja z tego jarzma prętko wyzwolon bydź mógł, któreście W. M. na mnię, Bog wie, invitum włożyły». W styczniu 1604 bezskutecznie zwracał się do kapituły z prośbą o zwolnienie go z funkcji ekonoma. Dn. 13 VI 1604 wraz z Franciszkiem Lipskim objął w imieniu Tarnowskiego rządy w archidiecezji, od czerwca t.r. zajmował się S. aż do jesieni przejmowaniem dóbr arcybiskupich, rozliczeniami i przygotowywaniem rejestrów majątkowych. Na wieść o śmierci Tarnowskiego stawił się S. 21 X 1604 w Gnieźnie na kapitule generalnej i złożył urząd ekonoma, 23 X wybrano go na administratora archidiecezji sede vacante. Osiadł wówczas w Łowiczu. W r. 1605 dokonywał w Krakowie rozliczeń ze spadkobiercami Tarnowskiego, w imieniu kapituły powiadamiał kard. Bernarda Maciejowskiego o wyborze na arcybiskupa, był nadto jednym z dwu posłów kapituły na sejm warszawski. Po wyborze na arcybiskupa Wawrzyńca Gembickiego został S. deputowany 24 X 1615 do przekazania elektowi dóbr arcybiskupich.
Od r. 1604 czternaście razy był S. przewodniczącym Trybunału Kor. na sesjach w Piotrkowie i Lublinie. Z tego też powodu prawie nie bywał w Gnieźnie i nie uczestniczył w posiedzeniach kapituły. W r. 1607 reprezentował kapitułę najpierw na synodzie archidiecezjalnym w Łęczycy (24 IX), a następnie na synodzie prowincjonalnym w Piotrkowie (8 X), zwołanych przez Maciejowskiego, w r. 1612 na synodzie w Łowiczu (9 V) odbywanym pod przewodnictwem kolejnego arcybpa – Wojciecha Baranowskiego. Od r. 1610 wraz z archidiakonem gnieźnieńskim Wincentym de Sevé był S. prowizorem seminarium gnieźnieńskiego i bursy kaliskiej.
Przez cały ten okres uskarżał się S. na trudności finansowe, zarzucał kapitule, iż wykorzystuje jego nieobecność w Gnieźnie dla podejmowania niekorzystnych dla niego postanowień majątkowych (np. w r. 1607 utracił dzierżawę klucza kamionackiego) i krzywdzi go w przydziale dóbr prestymonialnych. Po wejściu do kapituły zachował S. niektóre wcześniejsze beneficja, m.in. probostwo w Sieradzu. W kapitule łęczyckiej otrzymał prałaturę dziekana. Arcybp Karnkowski oddał mu w dzierżawę na lat 6 klucz grzegorzewski, arcybp Baranowski nadał mu w r. 1611 jedną ze swoich wsi z klucza łęczyckiego, jego następca, W. Gembicki, darował mu w r. 1618 w dożywocie wsie Oraczew i Wojków wraz z folwarkiem w kluczu opatowieckim. W r. 1619 otrzymał S. od kapituły altarię w kaplicy Dzierzgowskich w katedrze gnieźnieńskiej. Mimo narzekań na niedostatek ufundował w r. 1609 ze swoich dochodów mansjonarię przy kościele paraf. w Sieradzu, w r. 1617, po spłonięciu jego kurii kanoniczej w pożarze Gniezna w r. 1613, wzniósł własnym sumptem nowy dom. W testamencie zapisał 200 złp. na anniwersarz w katedrze gnieźnieńskiej dla siebie i rodziców, 150 złp. na zakup lampy przed tabernakulum oraz kosztowne tunicelle i obicia dla konfesji św. Wojciecha. S. zmarł w Gnieźnie w r. 1625, został pochowany w katedrze.

Estreicher; Korytkowski, Arcybpi gnieźn., III 517–19, 522, 526, 543, 545, 559, 563, 585, 588, 639, 656, 676; tenże, Prałaci gnieźn., III; Wieteska, Katalog prałatów kapit. łowickiej; – Sawicki J., Concilia Poloniae. V: Synody archidiecezji gnieźnieńskiej i ich statuty, W. 1950 s. 202, 203; – B. Jag.: rkp. 5 k. 455 i n; – Informacje Mariana Aleksandrowicza z Gniezna na podstawie: Arch. Archidiec. w Gnieźnie: Acta Capituli Metrop. 1587–1625 (sygn. ACap B 22–25), Liber installationum 1494–1618 (sygn. ACap B 70), Listy staropolskie – Sarnowski Świętosław 1603–18.
Red.