Ochlewski Tadeusz (1894–1975), skrzypek, organizator życia muzycznego, wydawca. Ur. 22 III w Olszanie na Ukrainie, był synem Józefa, inżyniera-cukrownika, i Jadwigi z Konarzewskich. W l. 1913–15 studiował na wydziale elektromechanicznym politechniki w Petersburgu, od r. 1915 do r. 1917 w Konserwatorium Petersburskim (skrzypce u I. Nałbandjana). Dyplom ukończenia studiów muzycznych uzyskał w r. 1925 w Konserwatorium Warszawskim (skrzypce w klasie Stanisława Barcewicza), następnie przeszedł kurs interpretacji muzyki dawnej u Wandy Landowskiej w Paryżu. W l. 1910–17 występował jako skrzypek-solista i w zespołach kameralnych w kraju i w Rosji. Działalność koncertową prowadził O. przez cały okres międzywojenny. W l. 1921–31 był pierwszym skrzypkiem Opery Warszawskiej, w l. 1925–39 występował m. in. w założonym przez siebie Zespole Kameralnym Dawnej Muzyki «Trio-Sonata», od r. 1933 w Kwartecie Polskim wraz z Ireną Dubiską, Mieczysławem Szaleskim i Zofią Adamską. Od pierwszych lat niepodległości Polski O. prowadził szeroką i ożywioną działalność pedagogiczną w Warszawie: w l. 1927–8 w Niższej Szkole Muzycznej im. Chrapowickiego i Szkole Muzycznej Warszawskiej, w l. 1927–39 jako profesor Konserwatorium Warszawskiego, w l. 1932–43 w Szkole Budownictwa Instrumentów Muzycznych i w Krzemieńcu w Ognisku Wakacyjnym Liceum Krzemienieckiego (1926–39). Był inicjatorem w r. 1926, wspólnie z B. Rutkowskim, T. Zalewskim, E. Altbergemmo i Adolfem Chybińskim, Stowarzyszenia Miłośników Dawnej Muzyki – akcji społecznej o pierwszorzędnym znaczeniu. Stowarzyszenie to organizowało bezpłatne audycje muzyki XVI i XVII w., głównie dla uczniów gimnazjów i szkół powszechnych. W r. 1928 z inicjatywy A. Chybińskiego, B. Rutkowskiego, Kazimierza Sikorskiego i O-ego powstało Wydawnictwo Dawnej Muzyki Polskiej, zaś z akcji tej w niedługim czasie zrodziła się idea Tow. Wydawniczego Muzyki Polskiej (TWMP) – polskiej oficyny muzycznej, która w centrum swej uwagi postawiła stworzenie dokumentacji muzyki polskiej. W l. 1930–7 O. był członkiem zarządu TWMP, następnie w l. 1937–9 dyrektorem. W r. 1934 TWMP powołało do życia dział zwany Organizacją Życia Muzycznego (ORMUZ), powierzając kierownictwo O-emu. ORMUZ rozwinęła bardzo owocną akcję popularyzacji: w l. 1934–9 zorganizowała na prowincji ok. 2000 koncertów i audycji.
W okresie drugiej wojny światowej O. brał udział w pracach Tajnego Związku Muzyków (TZM). Wśród koncertów, jakie zorganizował O. jako członek komisji koncertów prywatnych TZM, na podkreślenie zasługuje cykl tzw. Koncertów twórczości wojennej. Wielkie zasługi położył O. w akcji ratowania i zabezpieczenia zabytków muzycznych: rękopisów i rzadkich druków muzycznych. Dn. 6 IV 1945 Min. Kultury i Sztuki powierzyło O-emu zadanie utworzenia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego (PWM), zarząd zaś TWMP oddał na ten cel swój zasób archiwalno-wydawniczy. W ciągu dwudziestu lat działalności na stanowisku dyrektora PWM (1945–65) w Krakowie O. stworzył jeden z najnowocześniejszych w Europie domów wydawniczych o wszechstronnym profilu. Szczególną troską otaczał O. edycje dawnej i współczesnej muzyki polskiej. Sam był twórcą i redaktorem cyklu „Florilegium Musicae Antiquae”; w swojej interpretacji wykonawczej opublikował kilkanaście utworów kompozytorów polskich XVII/XVIII w. (A. Jarzębski, M. Mielczewski, S. S. Szarzyński i in.). Z działalności edytorską wiązał O. zawsze działalność organizatorsko-koncertową. W l. 1948–50 był ponadto profesorem w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie. Po przejściu na emeryturę w r. 1965 przeniósł się do Warszawy, gdzie kierował zorganizowanym przez siebie uprzednio (21 I 1963) zespołem muzyki dawnej «Con moto ma cantabile». O. współpracował również z PSB (recenzent), publikował też liczne artykuły na tematy muzyczne w czasopismach „Śpiew w Szkole”, „Muzyka Polska”, „Ruch Muzyczny”. Zmarł 26 I 1975 w Warszawie. Odznaczony był m. in. Krzyżem Komandorskim Trzech Gwiazd (łotewski 1937), Nagrodą Związku Kompozytorów Polskich (1950) i Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1959).
Ożeniony z Janiną Wysocką (1903–1975), pianistką i klawesynistką, miał córkę Marię.
Portret T. O-ego pędzla Macieja Makarowicza (1965) i marmurowa tablica poświęcona pamięci T. O-ego w PWM w Kr.; Podob. w Materiałach Red. PSB; – Mała Enc. Muzyki, W. 1960; Słown. Muzyków Pol., II; – Mycielski Z., Tadeusz Ochlewski, „Ruch Muzyczny” 1975 nr 5 s. 7; Waldorff J., Pożegnanie profesora, „Polityka” 1975 nr 9 IX; Z dziej. pol. kultury muzycz., II; – Wiłkomirski K., Wspomnienia, Kr. 1971; Zalewski T., Pół wielu wśród muzyków 1920–1970, Kr. 1977; – „Życie Liter.” 1975 nr 7; „Życie Warsz.” 1975 nr 25, 30.
Teresa Chylińska