Lacki Teodor (zm. 1616), rotmistrz, alchemik. Wnuk (?) zbiegłego w r. 1534 z Moskwy bojara Iwana Lackiego. Rozpoczął służbę wojskową za Batorego. W młodości podróżował po Włoszech (1584–6), a następnie po Francji, Niemczech i Niderlandach, był na Malcie. W Rzymie przed r. 1589, wraz z Michałem Sędziwojem, próbował przemienić miedź w srebro. Na wojnę inflancką w r. 1600 król zalecił L-ego hetmanowi na pisarza polnego lit., jednak Krzysztof I Radziwiłł funkcje te zlecił komuś innemu. W r. 1601 L. na czele prywatnego pocztu uczestniczył w bitwach pod Erlaa i Kokenhauzen. Po odjeździe Radziwiłła współdziałał z Chodkiewiczem, w r. 1604 na czele roty usarskiej brał udział w bitwie pod Białym Kamieniem i należał do tych nielicznych rotmistrzów, którzy swe roty powstrzymali od udziału w konfederacji. W r. 1605 prowadził już rotę 200 usarzy, która stanowiła odwód armii polskiej pod Kircholmem, i był użyty do rozstrzygnięcia walki na prawym skrzydle, w czasie której został ranny. W nagrodę otrzymał pisarstwo polne lit. i uposażenie. Regalista w czasie rokoszu, poseł na sejm 1607 r., wszedł do komisji powołanej w celu «uspokojenia» Rzpltej. Być może to jego siostra Teodora (Bohdana) Lacka była żoną pisarza i dyplomaty Eliasza Pielgrzymowskiego. Z żony Izabeli Bonarelli de Rovere miał córkę Katarzynę, za woj. Teodorem Tyszkiewiczem, i syna Jana Alfonsa (zob.).

Enc. Org.; Boniecki; Niesiecki; Uruski; – Bugaj R., Michał Sędziwój, życie i pisma, Wr. 1968; Herbst S., Wojna inflancka 1600–1602, W. 1938; tenże, Wojna inflancka 1603–1604, w: Studia Historica w 35-lecie H. Łowmiańskiego, W. 1958 s. 306; Hniłko A., Plan bitwy pod Kircholmem, „Przegl. Hist.-Wojsk.” T. 7: 1935; Korzon T., Dzieje wojen i wojskowości w Polsce, Lw.–W.–Kr. 1923 II; Kudelka F., Bitwa pod Kircholmem, W. 1921; Petri G., Kungl. Första livgrenadjärregementets historia, Stockholm 1926 I 348; – Nowiny z Inflant 1605; Vol. leg., II 452; – Zakł. Dok. IH PAN w Kr.: Kartoteka Komitetu Źródeł do Dziejów Życia Umysłowego Polski.

Stanisław Herbst