Skomorowski Tomasz (1839–1907), nauczyciel, matematyk. Ur. w Krężnicy Jarej nad rzeką Bystrzycą w Lubelskiem, w rodzinie ziemiańskiej, był synem Jana.
S. ukończył szkołę realną w Warszawie ze złotym medalem i jako stypendysta okręgu naukowego warszawskiego wysłany został za granicę dla odbycia studiów uniwersyteckich. W l. 1860–2 studiował na wydz. filozoficznym Uniw. Karola Ferdynanda w Pradze nauki matematyczno-przyrodnicze oraz języki nowożytne i starożytne. W semestrze letnim 1862 był słuchaczem na Wydz. Filozoficznym UJ. Po powrocie do Warszawy w r. 1862 otrzymał posadę nauczyciela szkół rządowych. Za udział w powstaniu styczniowym 1863 został skazany na wygnanie do Szenkurska w gub. archangielskiej, gdzie spędził kilka lat. Po powrocie (przed r. 1870) zamieszkał na Pradze, a mając zakaz pracy w szkolnictwie, został zastępcą naczelnika wydziału handlowego na kolei terespolskiej.
S. zajmował się także naukami przyrodniczymi i przekładami. W l. siedemdziesiątych opublikował kilka tłumaczeń i prac własnych, m. in. przekłady z języka niemieckiego książek A. Brauna – „Epoka lodowa ziemi” (W. 1873) i H. R. Göpperta – „O olbrzymach świata roślinnego” (W. 1873). Wraz z Walerym Przyborowskim przetłumaczył 10-tomowe dzieło L. Rankego „Historia papieży i papiestwa” (W. 1873–6). W wydawnictwie redakcji „Przyrody i Przemysłu” zaczął publikować Księgę wynalazków, przemysłu i rękodzieł, wydaną w dwóch tomach: Wstęp do historii wynalazków (W. 1873 I) oraz Chemia codziennego życia (W. 1875 II). W r. 1874 ukazała się jego praca: Rozbiór teorii Darwina, czyli geneza gatunków ze stanowiska racjonalnej krytyki (W. 1874), w której S. przedstawił poglądy przeciwników i zwolenników tej teorii; sam nie zajął wobec niej stanowiska. Liczne artykuły teoretyczne i sprawozdawcze o postępach wiedzy fizycznej i astronomicznej publikował w „Bibliotece Warszawskiej” (Z dziedziny przyrodoznawstwa – 1875 t. 2, 4, 1876 t. 4), w czasopiśmie „Przyroda i Przemysł” (Przyciąganie i odpychanie przez ciepło. Najnowsze rezultaty, otrzymane przy pomocy doświadczeń z radiometrami – 1876 nr 25, 26, 30, 31), a także m. in. na łamach „Gazety Polskiej”, „Ateneum”, „Kłosów”. Z zakresu matematyki ogłosił m. in. Pierwsze zastosowanie nowego systemu matematyki profesora W. Żmurki oraz jego działalność na polu nauk matematycznych („Przyroda i Przemysł” 1877 nr 25, 26) i Prace matematyczne ś.p. Henryka Muklonowicza i rękopism jego o miernictwie („Bibl. Warsz.” 1884 t. 1).
Po wykupieniu kolei terespolskiej przez rząd rosyjski S. zmuszony był opuścić posadę i przeniósł się do Krakowa, gdzie otworzył kursy prywatne nauk matematycznych i języków. Zjednał sobie uznanie i sympatię uczniów dzięki ogromnej wiedzy encyklopedycznej i uczynności. W ostatnich latach życia powrócił do Królestwa i uczył języka polskiego i francuskiego w szkole oraz był inspektorem szkoły handlowej żeńskiej w Łowiczu. Zmarł 11 V 1907 w Tuczapach w pow. hrubieszowskim; pochowany został na cmentarzu tamtejszej parafii Nabroże.
O stosunkach rodzinnych S-ego wiadomo, że był żonaty, miał syna i dwie córki.
Dickstein S., Wawrykiewicz E., Bibliografia matematyczna polska XIX stulecia, Kr. 1894 s. 24–5; Dzierżanowski W., Przewodnik warszawski informacyjno-adresowy na rok 1870, W. 1870 s. 339; – Wspomnienia pośmiertne i nekrologi z r. 1907: „Kur. Warsz.” nr 143 s. 6, 9, „Świat” nr 23 s. 27 (fot.), „Tyg. Ilustr.” nr 23 s. 478 (fot.); – Arch. UJ: sygn. S II (Rodowody 415 studentów UJ); Arch. Uniw. im. Karola w Pradze: Hauptkatalog der Höher der Philosophie im Sommersemester 1860, im Wintersemester 1860/1, im Sommersemester 1861, im Wintersemester 1861/2; – Mater. Red. PSB: Informacje nadesłane przez córkę, Marię Skomorowską z Poniatowa koło Piotrkowa Trybunalskiego.
Walerian Piotrowski